Ποιες ριζικές αλλαγές έρχονται στην Παιδεία

Ριζικές αλλαγές έρχονται στην Παιδεία, μεταξύ των οποίων είναι η εισαγωγή στα πανεπιστήμια και διπλό πρόγραμμα στα Λύκεια. Η Επιτροπή Εθνικού Διαλόγου, που συνεδρίασε  υπό την προεδρία του Αντώνη Λιάκου, κατέληξε σε μια σειρά προτάσεων, οι οποίες θα συμβάλουν στη συγκρότηση της πρότασης νόμου, η οποία αναμένεται να κατατεθεί έως το τέλος Μαρτίου.

Πιο αναλυτικά, η Επιτροπή Εθνικού Διαλόγου προτείνει τη θεσμοθέτηση του International Baccalaureate (ΙΒ) στα δημόσια λύκεια, όπως άλλωστε συμβαίνει σε κάποια ιδιωτικά. Ουσιαστικά, το International Baccalaureate είναι η θεσμοθέτηση ενός δεύτερου διαφορετικού προγράμματος σπουδών μέσα στο σχολείο, το οποίο προϋποθέτει μία επιπρόσθετη δομή. Ωστόσο, ερωτήματα δημιουργούνται για το κατά πόσο το δημόσιο σχολείο, από το οποίο ακόμα λείπουν εκπαιδευτικοί, θα μπορεί να ανταποκριθεί σε διπλό πρόγραμμα.

Όπως αναφέρεται στην πρόταση της Επιτροπής, για τα τμήματα υψηλής ζήτησης μπορεί να εξεταστεί αν η πιστοποιημένη γλωσσομάθεια ή οι γνώσεις Η/Υ μπορούν να αποτελέσουν κριτήρια. Τα κριτήρια μπορεί να περιλαμβάνουν και βαθμολογία από εναλλακτικές στις πανελλήνιες τυποποιημένες [standardized] εξετάσεις (π.χ. εξετάσεις ικανοτήτων πολιτειότητας ή εξετάσεις ακαδημαϊκής αντίληψης [Academic Aptitude Test] ή ακαδημαϊκής απόδοσης [Academic Performance Test], τύπου PISA.

Σε τμήματα ΑΕΙ που δεν έχουν μεγάλη ζήτηση, οι εισαγόμενοι θα μπορούσαν να επιλέγονται με συγκεκριμένα κριτήρια και χωρίς οποιουδήποτε τύπου εξετάσεις.

Για τα τμήματα όπου η προσφορά ισοσταθμίζει ή υπερκαλύπτει τη ζήτηση το αναβαθμισμένο απολυτήριο λυκείου μπορεί να είναι η μοναδική προϋπόθεση.

«Πρέπει να εκλείψει επίσης το φαινόμενο φοιτητές να σπουδάζουν ειδικότητες για τις οποίες δεν ενδιαφέρονται, και να αποκλείονται φοιτητές οι οποίοι ενδιαφέρονται γι’ αυτές. Κάθε φοιτητής θα επιλέγει μια ή δυο ειδικότητες, αναλόγως των ενδιαφερόντων του, αλλά και των εκτιμούμενων από τον ίδιο δυνατοτήτων πρόσβασης. Με αυτό τον τρόπο ενισχύουμε την υπευθυνότητα των νέων στην επιλογή της σταδιοδρομίας τους», τονίζεται.

Παράλληλα, ο κ. Λιάκος επεσήμανε την ανάγκη σύνταξης ενός Εθνικού Πλαισίου Εκπαίδευσης (National Curriculum) αντικείμενο του οποίου είναι να προσδιορίσει σε αδρές γραμμές τη μορφή και το γενικό περιεχόμενο του Εθνικού Πλαισίου Εκπαίδευσης για τον Έλληνα-Ευρωπαίο πολίτη του 21ου αιώνα που μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον μεγάλων αλλαγών και απρόβλεπτων εξελίξεων.

Το ΕΠΕ θα δηλώνει το γενικό σκοπό και τους βασικούς στόχους της σχολικής εκπαίδευσης, τα εκπαιδευτικά standards που θα πρέπει να αναμένονται συνολικά από τη μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά και να επιτυγχάνονται σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης.

Όσον αφορά την υποχρεωτική εκπαίδευση, σημειώθηκε ότι:

«Με δεδομένο ότι η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου έχει ανακοινώσει 14χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, ειδική επιτροπή με ομάδες εργασίας θα ασχοληθούν με τα παρακάτω ερωτήματα:

Το μοντέλο διακυβέρνησης της εκπαίδευσης. Πώς θα αποκτήσει αυτονομία η σχολική μονάδα, ως προς το πρόγραμμα, και τη λειτουργία της; Μπορεί να έχουν οι σχολικές μονάδες τη διαχείριση του προϋπολογισμού τους; Ποιο είναι το optimum μέγεθος;

Ενιαίος τύπος σχολείων, ή διαφοροποιημένη εκπαίδευση; Μπορεί το σχολείο να βγει από την τυποποιημένη ανωνυμία και να αποκτήσει διακριτή φυσιογνωμία και brand name? Ποιοι ενδιάμεσοι υποστηρικτικοί θεσμοί ανάμεσα στη σχολική μονάδα και τη διοίκηση; Αποτίμηση του θεσμού του σχολικού συμβούλου.

Από το αναλυτικό πρόγραμμα στις εκπαιδευτικές πρακτικές. Πώς μπορεί να συγκροτηθεί ένα project oriented πρόγραμμα; Ποιες αλλαγές σε σχέση με τα υπάρχοντα προγράμματα; Δημιουργία πλαισίου σπουδών (coherent/aligned curriculum) σχεδιασμένο ώστε (α) να εξυπηρετεί/ διευκολύνει τη μάθηση (όχι απλά τη διδασκαλία), (2) να μην έχει κενά και επαναλήψεις, (3) να είναι συστοιχισμένο με τα μαθήματα, γνωστικά αντικείμενα και επίπεδα εκπαίδευσης ή τάξεις.

Ποιες μορφές συνεργασίας ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς της σχολικής μονάδας για την κατάρτιση του προγράμματος και των δραστηριοτήτων του σχολείου; Ποιοι τρόποι αποτίμησης και λογοδοσίας του προγράμματος και του σχολικού έργου;

Η βιβλιοθήκη του σχολείου, ο βιβλιοθηκάριος, η γραμματειακή υποστήριξη. Η αλλαγή της εσωτερικής δομής του σχολείου. Η εκπαίδευση εκτός της τάξης. Πώς θα επιτευχθεί σε δύσκολους καιρούς, σε ποια κλίμακα, με ποια μέθοδο;

Ομάδα εργασίας για τη μελέτη σταδιακή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, για τις νομοθετικές παρεμβάσεις που απαιτεί μια διαφοροποιημένη εκπαίδευση και ένα σχετικά αποκεντρωμένο εκπαιδευτικό σύστημα.

Ομάδα εργασίας για τη μελέτη για το Κοινωνικό/«Συμμετοχικό» Σχολείο (με ιδέες από τα ΖΕΠ) το οποίο να εφαρμοστεί πιλοτικά σε πληθυσμό περιφερειών της χώρας με τα μεγαλύτερα προβλήματα και τους λιγότερους πόρους».