Δικαστική απόφαση σταθμός για πιλότο σε πτώση ελικοπτέρου

Πέντε ολόκληρα χρόνια μετά το ατύχημα και ενάμισι χρόνια μετά την πρωτόδικη καταδίκη του δικαιώθηκε πανηγυρικά στο Εφετείο ο πιλότος του ελικοπτέρου που είχε πέσει στα Καστελλάκια Ρεθύμνου.

Το ατύχημα, το οποίο είχε λάβει χώρα στις 5 Αυγούστου του 2010 και είχε οδηγήσει στον σοβαρότατο τραυματισμό του 40χρονου σήμερα πιλότου, είχε συμβεί όταν το ελικόπτερο που χειριζόταν εκτελώντας εργασίες καθαρισμού των μονωτήρων υψηλής τάσης σε πυλώνες της ΔΕΗ κατέπεσε αφού χτύπησε στα καλώδια. Αποτέλεσμα ήταν να τραυματιστούν βαριά οι δύο επιβαίνοντες, ο πιλότος και ο χειριστής της αντλίας εκτόξευσης νερού.

Ο πιλότος, ο οποίος είχε νοσηλευτεί για μήνες στη ΜΕΘ και έχει χάσει την όραση του από το ένα μάτι, κρίθηκε χθες αθώος από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ρεθύμνου, το οποίο έκρινε – με βάση και τις καταθέσεις των μαρτύρων – ότι ήταν ανθρωπίνως αδύνατο να αποφύγει τα καλώδια που υπήρχαν στον αέρα, ακόμα και αν γνώριζε την ύπαρξή τους, χωρίς να έχει την απαιτούμενη καθοδήγηση από το προσωπικό εδάφους, το οποίο δεν εκπλήρωσε τα καθήκοντά του και αμέλησε να κατευθύνει τον κυβερνήτη.

Από όσα προέκυψαν στο ακροατήριο, η εταιρεία δεν έπρεπε να έχει κάνει την πτήση γιατί δεν υπήρχε νόμιμη σύνθεση του προσωπικού εδάφους, αφού έλειπε ο διευθυντής που ελέγχει την ασφάλεια του πτητικού έργου.

Υπενθυμίζεται ότι πρωτόδικα, ο 40χρονος πιλότος είχε κριθεί συνυπαίτιος για το ατύχημα – μαζί με την εταιρεία που είχε αναλάβει το έργο καθαρισμού των πυλώνων – και είχε καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης πέντε μηνών με αναστολή, κατά της οποίας είχε καταθέσει έφεση.

Εν πολλοίς αυτό που σημείωσαν και οι μάρτυρες που κατέθεσαν κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας ήταν πως υπάρχουν περιπτώσεις που παρότι οι χειριστές ελικοπτέρων γνωρίζουν την ύπαρξη καλωδίων, δεν τα αντιλαμβάνονται για διάφορους λόγους: είτε λόγω απόστασης, είτε λόγω καιρικών συνθηκών, είτε λόγω της θέσης του ήλιου, είτε γιατί το ανάγλυφο του εδάφους προσιδιάζει με το χρώμα των καλωδίων είτε ακόμα και λόγω οφθαλμαπάτης. Για το λόγο αυτό, είναι απαραίτητο τις κατευθύνσεις να τις δίνει εξειδικευμένο προσωπικό εδάφους, που ενημερώνει είτε με τα χέρια είτε με ασύρματο τον χειριστή. Το δικαστήριο έκρινε ότι αυτές οι προϋποθέσεις δεν υπήρχαν και δικαίωσε τον πιλότο.

Νομικοί κύκλοι σημειώνουν ότι η απόφαση του δικαστηρίου είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς ελλείψει σχετικών αποφάσεων δημιουργεί νομικό προηγούμενο. Παράλληλα, το σημαντικό σε αυτήν την απόφαση είναι ότι δεν υπάρχουν ανάλογες καταγεγραμμένες ετυμηγορίες, αφού στις πλείστες των περιπτώσεων οι χειριστές δεν επιζούν από τέτοια ατυχήματα.

Ο συνήγορος υπεράσπισης του πιλότου που δικαιώθηκε μετά από πέντε χρόνια, Κωνσταντίνος Σταραντζής σημείωσε χαρακτηριστικά μετά την απόφαση:

«Στις 18 Ιουνίου 2015, σχεδόν πέντε χρόνια μετά το ατύχημα ενός ελικοπτέρου στα Καστελλάκια Ρεθύμνου το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ρεθύμνου προσέφερε στα Ελληνικά Νομικά χρονικά μια απόφαση ιδιαίτερης νομικής αξίας με πολλαπλές χρήσεις για το μέλλον, αφού στην ακροαματική διαδικασία αποδέχθηκε πως πέρα από την μέχρι σήμερα ισχύουσα πρακτική, της ευθείας απόδοσης ευθυνών και του ποινικού κολασμού των κάθε φορά ευρισκόμενων στο σημείο αιχμής των ευθυνών αλλά και των ατυχημάτων, στελεχών, που εργάζονται για οργανισμούς ,τους αποκαλούμενους ,των υψηλών ρίσκων, υπάρχει πλέον, αφού ήδη αναπτύχθηκε μια νέα οπτική στην εξέταση του ατυχήματος. Έτσι στο μέλλον δεν θα μπορεί να θεωρείται δεδομένο πως η ευθύνη θα αποδίδεται στο κάθε φορά τελικό «χειριστή», ενδεικτικά στους πιλότους αεροσκαφών, ενδεχομένως στους κυβερνήτες πλοίων, πιθανώς στους μηχανοδηγούς αμαξοστοιχιών, ή σε εντεταλμένους μηχανικούς αεροσκαφών αποκλειστικά, αλλά θα συνεξετάζονται οι επιχειρησιακές συνθήκες και οι παραλείψεις που μπορούν να ενδημούν στο εργασιακό περιβάλλον και προϋπάρχουν, όχι μόνο συντελώντας, αλλά οδηγώντας στο ατύχημα. Η συγκεκριμένη απόφαση ήρθε να αφαιρέσει το ηθικό βάρος πέντε ετών από τους ώμους του συγκεκριμένου άτυχου πιλότου , ενός ανθρώπου που σήμερα και στο μέλλον θα αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας, και είναι βέβαιο πως η ίδια απόφαση θα αποτελέσει φάρο για άλλους ανθρώπους και ενδεχομένως αποκούμπι, για όσους θα βρεθούν σε ίδια ή παρόμοια θέση, να χρεωθούν στο σύνολό τους, τις ευθύνες ενός ατυχήματος , ακόμη κι εκείνες που δεν τους αναλογούν. Ευελπιστώ και εύχομαι η συγκεκριμένη απόφαση να οδηγήσει μαζικά τους οργανισμούς της Αεροπορίας, της Ναυτιλίας, των Ενόπλων Δυνάμεων, συνολικά των οργανισμών που λαμβάνουν υψηλά ρίσκα, να επανεξετάσουν συνολικά την στάση τους, όσον αφορά την επιλογή πολιτικών για την πρόληψη ατυχημάτων και να αναζητήσουν τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές, τις οποίες και θα εφαρμόσουν προάγοντας την ασφάλεια του ανθρώπου, έναντι του κινδύνου των ατυχημάτων».