«Συμφωνίες Άρτεμις»: Σχέδια των ΗΠΑ για διεθνή συμφωνία περί εξορύξεων στη Σελήνη

Η κυβέρνηση Τραμπ ετοιμάζει ένα νομικό πλαίσιο/ προσχέδιο για εξορύξεις στη Σελήνη στο πλαίσιο μίας διεθνούς συμφωνίας με την υποστήριξη των ΗΠΑ ονόματι «Συμφωνίες Άρτεμις» (Artemis Accords), ανέφεραν στο Reuters άτομα ενήμερα για το συγκεκριμένο θέμα.

Η συμφωνία αυτή θα αποτελούσε την πιο πρόσφατη προσπάθεια των ΗΠΑ να προσελκύσουν συμμάχους στο σχέδιο της NASA για αποστολή αστροναυτών και διαστημικών σταθμών στη Σελήνη εντός της επόμενης δεκαετίας (πρόγραμμα Άρτεμις), και έρχεται καθώς η NASA βλέπει τον ρόλο της να αυξάνεται όλο και περισσότερο όσον αφορά στην άσκηση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.

Σύμφωνα με το Reuters, το προσχέδιο του συμφώνου αυτού δεν έχει σταλεί ακόμα επίσημα σε συμμάχους των ΗΠΑ.

Η κυβέρνηση Τραμπ και άλλες χώρες με παρουσία στο διάστημα βλέπουν τη Σελήνη ως στοιχείο στρατηγικής σημασίας στο εξώτερο διάστημα.

Η Σελήνη επίσης έχει αξία για μακροπρόθεσμες επιστημονικές έρευνες που θα άνοιγαν τον δρόμο για μελλοντικές αποστολές στη Σελήνη- δραστηριότητες που εμπίπτουν στο πλαίσιο μιας διεθνούς νομοθεσίας για το διάστημα την οποία πολλοί θεωρούν πλέον παρωχημένη.

Οι «Συμφωνίες Άρτεμις» (που, όπως προαναφέρθηκε, παίρνουν το όνομά τους από το νέο σεληνιακό πρόγραμμα της NASA) προτείνουν τη δημιουργία «ζωνών ασφαλείας» γύρω από μελλοντικές σεληνιακές βάσεις για να αποφεύγονται βλάβες ή παρεμβάσεις/ παρεμβολές από άλλες χώρες ή εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε μικρή απόσταση.

Επίσης, σύμφωνα με τις πηγές του Reuters, το συγκεκριμένο σύμφωνο έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός πλαισίου διεθνούς δικαίου για να μπορούν οι πόροι που εξορύσσονται από τις εταιρείες να περιέρχονται στην κατοχή/ ιδιοκτησία τους.

Τις προσεχείς εβδομάδες Αμερικανοί αξιωματούχοι σχεδιάζουν να διαπραγματευτούν επίσημα τις συμφωνίες αυτές με χώρες με τις οποίες υπάρχει συνεργασία στο διάστημα, όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ευρωπαϊκές χώρες.

Ωστόσο, σύμφωνα με τις πηγές αυτές, σε αρχικό στάδιο δεν θα υπάρξει συνεργασία με τη Ρωσία (με την οποία η NASA συνεργάζεται στενά στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό), καθώς το Πεντάγωνο εκλαμβάνει όλο και περισσότερο τη στάση της Μόσχας ως εχθρική, λόγω «απειλητικών» ελιγμών ρωσικών δορυφόρων κοντά σε αμερικανικούς δορυφόρους που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη.

Οι ΗΠΑ συμμετέχουν στη Συνθήκη για το Εξωατμοσφαιρικό Διάστημα του 1967, και εκλαμβάνουν τις «ζώνες ασφαλείας» ως εφαρμογή ενός εκ των πλέον διαφιλονικούμενων άρθρων της, που δηλώνει πως τα ουράνια σώματα και η Σελήνη δεν υπάγονται σε «εθνική οικειοποίηση μέσω κήρυξης κυριαρχίας, μέσω χρήσης ή κατοχής, ή με άλλα μέσα».

Μία από τις πηγές, που μίλησε ανώνυμα, τόνισε πως δεν πρόκειται για κάποια εδαφική αξίωση/ διεκδίκηση, μα πως οι ζώνες ασφαλείας (το μέγεθος των οποίων θα εξαρτάται από την εκάστοτε επιχείρηση) θα επιτρέπουν τον συντονισμό μεταξύ αυτών που δραστηριοποιούνται στο διάστημα χωρίς να διεκδικούνται/ προσαρτούνται εδάφη.

«Η ιδέα είναι πως, εάν πηγαίνεις κοντά στις επιχειρήσεις κάποιου, και έχουν ανακηρύξει ζώνες ασφαλείας γύρω τους, τότε θα πρέπει να έρχεσαι σε επαφή μαζί τους εκ των προτέρων, να το λαμβάνεις υπόψιν και να βρίσκεις πώς θα το κάνεις αυτό με ασφάλεια για όλους».

Σύμφωνα με αξιωματούχο που μίλησε στο Reuters, οι Συνθήκες Άρτεμις εντάσσονται στο πλαίσιο μιας στρατηγικής της κυβέρνησης Τραμπ με σκοπό να παρακαμφθούν οι διαδικασίες στα Ηνωμένα Έθνη και να υπάρξει συμφωνία με χώρες που έχουν παρόμοιες αντιλήψεις, εν μέρει επειδή οι διαδικασίες αυτές θα διαρκούσαν πολύ και η συνεργασία με χώρες που δεν δραστηριοποιούνται στο διάστημα θα ήταν αντιπαραγωγική.