Τι λέει η πρωθυπουργός της Μολδαβίας για τον «εκβιασμό» της χώρας της από την Gazprom

Η πρωθυπουργός της Μολδαβίας Νατάλια Γκαβριλίτσα δεν επιβεβαίωσε τις αναφορές για «εκβιασμό» της Μολδαβίας από την Gazprom, αλλά ευχαρίστησε τους «φίλους» της στην ΕΕ για την υποστήριξή τους στο ενεργειακό πρόβλημα που έχει προκύψει στη χώρα με τις προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

«Είμαστε ακόμη σε διαπραγματεύσεις [με την Gazprom], επομένως προτιμάμε να μην σχολιάσουμε αυτό το συγκεκριμένο σημείο», δήλωσε στο EUobserver την Πέμπτη, κληθείσα να σχολιάσει πρόσφατο δημοσίευμα των Financial Times που κάνει λόγο για «βρώμικα» κόλπα της Gazprom.

Ωστόσο, σε άλλη συνέντευξή της στους FT, είπε ότι «θα προτιμούσε να μην βρεθεί στη θέση» της επιλογής μεταξύ φθηνότερου αερίου και στενότερων σχέσεων με τις Βρυξέλλες.

Η Μολδαβία είναι το φτωχότερο κράτος της Ευρώπης και μέχρι στιγμής το 100% του φυσικού αερίου της χώρας προερχόταν από τη Ρωσία.

Όμως αφότου η Gazprom αύξησε τις τιμές της τον Οκτώβριο κατά σχεδόν 43%, οι μολδαβικές Αρχές αναγκάστηκαν την προηγούμενη εβδομάδα να επιβάλουν κατάσταση ενεργειακής έκτακτης ανάγκης, γεγονός που τους επέτρεψε να αγοράσουν φυσικό αέριο από την Πολωνία.

Η Gazprom έχει επίσης προειδοποιήσει ότι θα αναστείλει τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς τη Μολδαβία, αν η χώρα δεν αποπληρώσει το χρέος της για προηγούμενες αγορές.

Οι FT επικαλούμενοι πηγές που γνωρίζουν την υπόθεση, ανέφεραν ότι η Gazprom πρότεινε στη Μολδαβία να προσαρμόσει τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου της με την ΕΕ και να καθυστερήσει τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά ενέργειας που συμφωνήθηκαν με τις Βρυξέλλες με αντάλλαγμα φθηνότερο φυσικό αέριο για τη χώρα.

Η Ρωσία απάντησε έπειτα στις κατηγορίες, διαβεβαιώνοντας ότι οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονται μεταξύ Gazprom και Μολδαβίας είναι «καθαρά εμπορικές», απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς ότι ασκεί γεωπολιτική πίεση στο Τσισινάου.

Η ευρωπαϊκή στήριξη

Οι διαβεβαιώσεις του Κρεμλίνου δεν φαίνεται να πείθουν, ωστόσο, τον επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ.

«Παγκοσμίως, οι αυξήσεις των τιμών σε όλο τον κόσμο δεν είναι συνέπεια της χρήσης της παροχής φυσικού αερίου ως όπλα, αλλά στην περίπτωση της Μολδαβίας, ναι είναι», είπε την Πέμπτη.

«Είναι καλό να γνωρίζουμε ότι οι φίλοι μας θα σταθούν στο πλευρό της Μολδαβίας σε αυτές τις δύσκολες στιγμές», σχολίασε η Γκαβριλίτσα στον EUobserver.

Παράλληλα, μιλώντας στους Financial Times εκτίμησε ότι οι «επόμενες δύο με τρεις εβδομάδες» θα είναι κρίσιμες».

«Αυτές οι επόμενες εβδομάδες είναι η ώρα για τους φίλους της Μολδαβίας να ενταθούν».

«[Διαφορετικά] θα είναι πολύ δύσκολο πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά για τη χώρα», είπε.

Να σημειωθεί ότι η ΕΕ έχει δεσμευτεί σε 60 εκατ. ευρώ για στήριξη στη Μολδαβία, που ισοδυναμεί με 20 ημέρες εισαγωγών φυσικού αερίου.

Η χρηματοδότηση έδωσε στη χώρα ζωτικό χώρο «να συνεχίσει να διαπραγματεύεται χωρίς να χτυπά το ρολόι», είπε η πρωθυπουργός της Μολδαβίας.

Στην πραγματικότητα όμως, τα κονδύλια έκτακτης ανάγκης της ΕΕ θα μειώσουν μόνο προσωρινά το αυξανόμενο κόστος για τα φτωχότερα νοικοκυριά της Μολδαβίας.

Ωστόσο, εκτίμησε ότι, χωρίς μια αποδεκτή συμφωνία από την Gazprom, η Μολδαβία θα χρειαστεί να δαπανήσει περίπου 800 εκατομμύρια ευρώ τους επόμενους πέντε μήνες σε εναλλακτικές εισαγωγές για να καλύψει τη χειμερινή της ζήτηση, με βάση τις τιμές της αγοράς.

Αυτό θα απαιτούσε περισσότερη υποστήριξη από τις Βρυξέλλες, είπε.

Αναφερόμενη στις αυξήσεις των τιμών, η πρωθυπουργός της χώρας εξήγησε ότι οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν από 250 δολάρια σε 790 δολάρια ανά 1000 κυβικά μέτρα σε λίγες μέρες.

«Αυτοί είναι οι τέσσερις, πέντε μήνες που η ΕΕ πρέπει πραγματικά να καταστήσει απολύτως σαφές ότι υποστηρίζει τη Μολδαβία», πρόσθεσε η ίδια.

«Οι όγκοι που χρειάζεται η Μολδαβία είναι πολύ μικροί. . . για το ευρωπαϊκό πλαίσιο.

»Ελπίζουμε ότι μπορούμε να βασιστούμε στη συνεχή υποστήριξη», τόνισε.

Στο μεταξύ ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης βρέθηκε στα κεντρικά γραφεία της Gazprom στην Αγία Πετρούπολη για να διαπραγματευτεί μια νέα μακροπρόθεσμη συμφωνία για το φυσικό αέριο, η οποία δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη.

Οι ηγέτες της ΕΕ προέτρεψαν από την άλλη τη μολδαβική αντιπροσωπεία να μην υπογράψει νέες μακροπρόθεσμες συμφωνίες με την Gazprom, συμβουλεύοντάς την να συνάψει βραχυπρόθεσμα συμβόλαια για να περάσει τον χειμώνα.

Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα

Όπως είπε η Γκαβριλίτσα, για τη Μολδαβία είναι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα.

Η χώρα έχει δύο επιλογές, σύμφωνα με την ίδια: την πλήρη διακοπή της παροχής φυσικού αερίου ή αγορές φυσικού αερίου στην αγορά spot, οι οποίες είναι απαγορευτικά ακριβές.

Η εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας της Μολδαβίας Energocom προκήρυξε διαγωνισμό αυτή την εβδομάδα για 5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου για να βοηθήσει στην κάλυψη της ημερήσιας κατανάλωσης, αλλά σύμφωνα με την Γκαβριλίτσα κάτι τέτοιο θα συντηρούσε τη χώρα μόνο «για λίγες μέρες».

«Για πρώτη φορά εδώ και 30 χρόνια που αναγκαστήκαμε να αγοράσουμε φυσικό αέριο από την αγορά spot», πρόσθεσε.