Νέα υποβάθμιση της Τουρκίας από τον οίκο Moody’s

Σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Τουρκίας στο Β2, από Β1, προχώρησε την Παρασκευή βράδυ ο οίκος Moody`s, διατηρώντας παράλληλα αρνητικές τις προοπτικές της τουρκικής οικονομίας, κάτι που σημαίνει ότι ενδεχομένως να προχωρήσει σε νέα υποβάθμιση στους επόμενους 12 μήνες.

Ανάμεσα στους λόγους για διατήρηση των αρνητικών προοπτικών της τουρκικής οικονομίας, ο αμερικανικός οίκος επικαλείται, μεταξύ άλλων, τους αυξημένους γεωπολιτικούς κινδύνους που αντιμετωπίζει η Τουρκία σε πολλά επίπεδα, μεταξύ των οποίων οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Επιπλέον, ο Moody`s υποβάθμισε επίσης στο Β2, από Β1, το όχημα ειδικού σκοπού Hazine Mustesarligi Varlik Kiralama A.S., που ανήκει εξ ολοκλήρου στη Δημοκρατία της Τουρκίας και μέσω της οποίας το τουρκικό Υπουργείο Οικονομικών εκδίδει τα ισλαμικά ομόλογα «sukuk», διατηρώντας παράλληλα αρνητικές τις προοπτικές.

Οι τρεις βασικοί λόγοι της υποβάθμισης, σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο, είναι τα εξωτερικά τρωτά σημεία της Τουρκίας που είναι πολύ πιθανό πλέον να οδηγήσουν σε κρίση του ισοζυγίου πληρωμών, αλλά και το γεγονός ότι ενώ οι κίνδυνοι για το πιστωτικό προφίλ της Τουρκίας αυξάνονται, τα θεσμικά όργανα της χώρας φαίνεται να είναι απρόθυμα ή ανίκανα να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά αυτές τις προκλήσεις.

Ως τρίτο λόγο της υποβάθμισης, ο Moody`s επικαλείται «τη διάβρωση των δημοσιονομικών αποθεμάτων της Τουρκίας, τα οποία αποτελούσαν πηγή πιστωτικής δύναμης (για τη χώρα) για πολλά χρόνια».

Ο διεθνής οίκος τονίζει πως η διατήρηση των αρνητικών προοπτικών αντικατοπτρίζει την άποψη του ότι τα φορολογικά δεδομένα θα μπορούσαν να επιδεινωθούν τα επόμενα χρόνια με ταχύτερο ρυθμό από ό, τι αναμένεται σήμερα.

«Αντικατοπτρίζει επίσης τους αρνητικούς κινδύνους που συνδέονται με την ανεπαρκή αντίδραση των αρχών, γεγονός που καθιστά την Τουρκία πιο πιθανό να υποστεί μια πλήρη κρίση του ισοζυγίου πληρωμών τα επόμενα χρόνια», υπογραμμίζει.

Επιπλέον, ο αμερικανικός οίκος αναφέρει ότι η υποβάθμιση των προοπτικών αντικατοπτρίζει επίσης τα αυξημένα επίπεδα γεωπολιτικού κινδύνου που αντιμετωπίζει η Τουρκία σε διάφορα μέτωπα – τη σχέση της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη σχέση της με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο – που θα μπορούσαν να είναι επιταχυντικός παράγοντας «για οποιαδήποτε κρίση».

Αποθέματα σε δολάρια και κίνδυνος από τις επερχόμενες αποπληρωμές εξωτερικού χρέους

Αναφορικά με τα αποθέματα της Τουρκίας σε ξένο νόμισμα, ο διεθνής οίκος τονίζει ότι μειώνονται για χρόνια τόσο σε ακαθάριστη όσο και σε καθαρή βάση, αλλά τώρα βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο πολλών ετών ως ποσοστό του ΑΕΠ, όπως προειδοποιεί, λόγω των αποτυχημένων προσπαθειών της τουρκικής Κεντρικής Τράπεζας από τις αρχές του 2020 να στηρίξει την τουρκική λίρα.

Αναφέρει επίσης ότι τα ακαθάριστα συναλλαγματικά αποθέματα (εξαιρουμένου του χρυσού, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Moody`s) ανέρχονται επί του παρόντος στα 44,9 δισεκατομμύρια δολάρια (στις 4 Σεπτεμβρίου), παρουσιάζοντας μείωση πέραν του 40% από τις αρχές του έτους.

Σύμφωνα με τον Moody`s, η Τουρκία έχει δοκιμάσει μια σειρά μέτρων για να αυξήσει τα ακαθάριστα αποθέματα της σε ξένο νόμισμα – συμπεριλαμβανομένου του τριπλασιασμού της γραμμής ανταλλαγής ξένου νομίσματος της χώρας με το Κατάρ, σε 15 δισεκατομμύρια δολάρια και παράλληλα την αύξηση του ορίου ξένου συναλλάγματος που πρέπει να διατηρούν οι τουρκικές τράπεζες στα αποθεματικά τους – αλλά με οποιοδήποτε μέτρο η Τουρκία θα διατηρεί ένα εξαιρετικά χαμηλό απόθεμα ξένου συναλλάγματος όταν υπολογιστούν οι επερχόμενες πληρωμές εξωτερικού χρέους.

Ο Moody`s αναμένει ότι ο δείκτης εξωτερικής ευπάθειας της Τουρκίας (EVI), δείκτης που μετρά την επάρκεια των συναλλαγματικών αποθεμάτων μιας χώρας για την κάλυψη αποπληρωμών εξωτερικού χρέους και καταθέσεων μη κατοίκων, θα αυξηθεί από 263% το 2019 σε 409% το 2021, που αντιπροσωπεύει αυξημένη έκθεση σε αλλαγές στο διεθνές επενδυτικό κλίμα.

Αναφέρει ότι σε μια κρίση, οι τουρκικές Αρχές θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα αποθεματικά των εμπορικών τραπεζών ύψους 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων τα οποία έχουν κατατεθεί στην Κεντρική Τράπεζα με στόχο την αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους που λήγει, και αυτός είναι ο λόγος, όπως σημειώνει ο Moody`s, που χρησιμοποιεί ακαθάριστα αποθεματικά στον υπολογισμό του δείκτη EVI.

«Ωστόσο, μια τέτοια κατάσταση θα αύξανε τον κίνδυνο η τουρκική Κυβέρνηση να επιβάλει περιορισμούς (στη διακίνηση κεφαλαίων) για να διαφυλάξει λιγοστά περιουσιακά στοιχεία», προειδοποιεί ο αμερικανικός οίκος.