«Ξέχνα τον ΕΝΦΙΑ που μειώθηκε» ή αλλιώς με το ένα χέρι στα δίνω και με το άλλο στα παίρνω, είναι εν πολλοίς η τακτική που ακολουθεί η κυβέρνηση στο πεδίο των φοροελαφρύνσεων.
Το δημοσιονομικό κενό που διαπιστώνουν οι θεσμοί για το 2020 ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ με το οικονομικό επιτελείο να αναζητά μέσα στις επόμενες μέρες να ανακαλύψει τον τρόπο που θα καλυφθεί η τρύπα.
Την ώρα που η εντολή από τις Βρυξέλλες είναι για ακύρωση των ανακοινωθέντων φορολογικών ελαφρύνσεων, το οικονομικό επιτελείο αναζητά με χειρουργικές παρεμβάσεις τρόπο να βρει τα χρήματα χωρίς να ακυρώσει – τύποις τουλάχιστον – τις εξαγγελίες του κ. Μητσοτάκη, προκαλώντας σοβαρό πλήγμα στο Μέγαρο Μαξίμου.
Στο πλαίσιο αυτό, ήδη από το οικονομικό επιτελείο έχει πέσει στο τραπέζι η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών ακινήτων, προκειμένου να αποκομίσει έσοδα έως 500 εκατ. ευρώ.
Με βάση αυτό το σχεδιασμό επί της ουσίας ακυρώνεται η μείωση του ΕΝΦΙΑ που ψηφίστηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ και τέθηκε σε εφαρμογή από τη ΝΔ.
Μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2020 όλη η Ελλάδα θα έχει ενταχθεί στο αντικειμενικό σύστημα, εξέλιξη που εκτός από την υποβοήθηση στον περιορισμό του δημοσιονομικού κενού (καθώς θα αυξηθεί ο ΕΝΦΙΑ στις ανωτέρω περιοχές) θα αλλάξει τον χάρτη της κτηματαγοράς.
Ήδη, όπως τονίζουν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, έχει ολοκληρωθεί η προεργασία ένταξης 2.000 περιοχών στο αντικειμενικό σύστημα και υπολείπονται 5.500 περιοχές για να κλείσει το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών.
Νωρίτερα την Παρασκευή, ο υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας έσπευσε να εκδώσει ανακοίνωση για τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει σχετικά με τον προσδιορισμό των αντικειμενικών αξιών.
Μάλιστα σήμερα, πραγματοποιήθηκε υπό την παρουσία του, η πρώτη συνάντηση της Ομάδας Εργασίας για την αναμόρφωση του πλαισίου εκτιμήσεων και προσδιορισμού των αντικειμενικών αξιών, υπό την προεδρία του Γενικού Γραμματέα Οικονομικής Πολιτικής κ. Χρήστου Τριαντόπουλου.
Όπως έγινε γνωστό, κατά τη σημερινή συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας, ο Υπουργός Οικονομικών έθεσε το πλαίσιο και τις κατευθυντήριες γραμμές, κάνοντας λόγο για μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία, εστιάζοντας στην ανάγκη χωρικής επέκτασης, τεχνολογικού εκσυγχρονισμού και ενίσχυσης της αντικειμενικότητας του πλαισίου, ώστε να καταστεί η φορολόγηση στην ακίνητη περιουσία οικονομικά πιο αποτελεσματική και κοινωνικά πιο δίκαιη.
Πίσω από τα όμορφα λόγια, αντιλαμβάνεται κανείς ότι έρχεται νέο χαράτσι στα ακίνητα που πιθανώς θα «καταπιεί» τις μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ…
Η μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία, όπως λέει το ΥΠΟΙΚ, κατά την πρώτη φάση αυτής, θα εστιάσει σε δύο πεδία, τα οποία και παρουσιάζουν δομικές αδυναμίες. Το ένα πεδίο αφορά την επέκταση και τον εξορθολογισμό του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας της ακίνητης περιουσίας.
Συγκεκριμένα, σημαντικό μέρος της περιουσίας είναι εκτός ζωνών αντικειμενικού προσδιορισμού αν και είναι εντός σχεδίου, ενώ και η προσέγγιση επί της ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται εκτός σχεδίου παρουσιάζει αδυναμίες.
Συνεπώς, το ζητούμενο είναι να διορθωθούν αυτές οι δομικές υστερήσεις μέσα από τη χρήση τεχνολογίας και ψηφιακών δεδομένων, αλλά και με τη συνεργασία εμπλεκόμενων φορέων.
Το άλλο πεδίο αφορά τα κενά που εντοπίστηκαν στο σύστημα των ιδιωτών εκτιμητών και χρήζουν αλλαγών και βελτίωσης, δίνοντας έμφαση στην τυποποίηση της διαδικασίας ώστε να δίνει καλύτερα, πιο αξιοποιήσιμα και όσο γίνεται πιο αντικειμενικά αποτελέσματα μέσα στην υποκειμενικότητα της εκτίμησης.
Το έργο της Ομάδας Εργασίας
Σε αυτό το πλαίσιο θα κινηθεί και το έργο της Ομάδας Εργασίας, η οποία και αποτελείται από πανεπιστημιακούς, εμπειρογνώμονες και στελέχη των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και υπουργείων.
Ειδικότερα, το έργο της Ομάδας Εργασίας θα είναι η εξέταση του νομοτεχνικού και τεχνικού πλαισίου εκτιμήσεων και προσδιορισμού αντικειμενικών αξιών, η αναμόρφωση του υφιστάμενου πλαισίου, η υποβολή προτάσεων για την καλύτερη υλοποίηση της μεταρρύθμισης, η δημιουργία σχεδίου δράσης και η παρακολούθηση της υλοποίησης του μεταρρυθμιστικού εγχειρήματος.
Ένα εγχείρημα που, μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνει:
α) τον εκσυγχρονισμό του συστήματος προσδιορισμού αντικειμενικών αξιών των ακινήτων μέσα από τη χρήση νέων τεχνολογιών,
β) την τυποποίηση, με βάση τα ευρωπαϊκά εκτιμητικά πρότυπα, της διαδικασίας εκτιμήσεων από τους ιδιώτες εκτιμητές,
γ) την προώθηση της ψηφιοποίησης της διαδικασίας προσδιορισμού των αντικειμενικών αξιών ώστε να αυτοματοποιηθεί η εν λόγω διαδικασία κατά τα επόμενα χρόνια,
δ) την επέκταση της κάλυψης των ζωνών του συστήματος προσδιορισμού αντικειμενικών αξιών των ακινήτων εντός σχεδίου για να μην υπάρχουν κενά,
ε) τη δικαιότερη αντιμετώπιση των ακινήτων που βρίσκονται, σε όλη την επικράτεια, εκτός σχεδίου, και
ζ) την προώθηση όλων των αναγκαίων νομοθετικών αλλαγών και διατάξεων, ώστε να καταστεί το περιβάλλον της φορολογίας της ακίνητης περιουσίας οικονομικά πιο αποτελεσματικό και, κυρίως, κοινωνικά πιο δίκαιο
Όπως προαναφέρθηκε, η ένταξη των περιοχών αυτών στις αντικειμενικές αξίες θα οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση της φορολογίας.
Και αυτό καθώς σήμερα τα ακίνητα αυτά ως επί το πλείστον είναι αγροτεμάχια, τα οποία μάλιστα εξαιρούνται από τον συμπληρωματικό φόρο του ΕΝΦΙΑ.
Με την ένταξή τους στο σύστημα οι ιδιοκτήτες των ακινήτων θα πληρώσουν μεγαλύτερο ΕΝΦΙΑ και είναι εξαιρετικά πιθανό το ενδεχόμενο να οδηγηθούν και στην πληρωμή συμπληρωματικού φόρου, εφόσον η αξία των ακινήτων τους ξεπερνάει τις 250.000 ευρώ.
Η διαφορά μεταξύ εμπορικής και αντικειμενικής τιμής των εκτός σχεδίου ακινήτων είναι χαοτική.
Έτσι, ο ΕΝΦΙΑ που επιβαρύνει τους κατόχους ακόμα και πολυτελών ακινήτων είναι ασήμαντος, καθώς οι κατοικίες έχουν κτιστεί σε αγροτεμάχια για τα οποία ο ΕΝΦΙΑ ανέρχεται σε ένα ευρώ ανά στρέμμα, ενώ ταυτόχρονα εξαιρούνται από τον συμπληρωματικό φόρο, ο οποίος επιβαρύνει πολλαπλάσια την εντός σχεδίου αστική ιδιοκτησία.