«Πετούν» τα Δυτικά Βαλκάνια, ανώμαλη προσγείωση για Τουρκία – Τι δείχνει έκθεση της ΤτΕ

Τις οικονομίες της νοτιοανατολικής Ευρώπης θέτει στο μικροσκόπιο η Τράπεζα της Ελλάδας παραθέτοντας τις αναπτυξιακές και δημοσιονομικές επιδόσεις των γειτονικών μας χωρών.

Στην ενδιάμεση έκθεση για τη νομισματική πολιτική της Ελλάδας, η κεντρική τράπεζα εκτιμάει ότι ο μέσος ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης των χωρών της ΝΑ Ευρώπης θα επιβραδυνθεί από το 4% -το υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας πενταετίας- στο 3,5% για το 2018.

Ωστόσο, ο περιορισμός των αναπτυξιακών προοπτικών υποκρύπτει διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις υπό εξέταση χώρες, καθώς το ΑΕΠ αναμένεται ότι θα επιβραδυνθεί στις δύο οικονομίες που ανήκουν στην Ε.Ε. (σ.σ. Βουλγαρία – Ρουμανία) και στην Τουρκία, ενώ γενικά θα επιταχυνθεί στις οικονομίες των Δυτικών Βαλκανίων.

Οι Ευρωπαίες… Βουλγαρία και Ρουμανία

Στη Βουλγαρία, κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, η ιδιωτική κατανάλωση παρέμεινε ισχυρή, ενώ οι επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου επιταχύνθηκαν, βοηθούμενες από τη θετική συμβολή των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, κυρίως λόγω της σημαντικής απορρόφησης ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Αντιθέτως, στη Ρουμανία ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ αναμένεται να καταγράψει έντονη επιβράδυνση το 2018, μετά την πολύ καλή επίδοση του 2017.

Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην έντονη επιβράδυνση της ιδιωτικής κατανάλωσης (στο 4,6% από 10,1% το 2017), λόγω της επιβάρυνσης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος από την άνοδο του πληθωρισμού.

Ωστόσο, η επιβράδυνση της ιδιωτικής κατανάλωσης αναμένεται να αντισταθμιστεί εν μέρει από τη διατήρηση των ακαθάριστων επενδύσεων σε υψηλά επίπεδα, κυρίως λόγω της εκτιμώμενης επιτάχυνσης των επενδύσεων σε εξοπλισμό.

Η ΤτΕ κάνει ειδική μνεία και στις οικονομίες των Δυτικών Βαλκανίων, όπου ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης εκτιμάται ότι θα είναι ο υψηλότερος της τελευταίας πενταετίας (3,5%).

Σε ό,τι αφορά την οικονομία της ΠΓΔΜ, αυτή φαίνεται ότι εξέρχεται από τη στασιμότητα του προηγούμενου έτους, χάρη στη μεγάλη θετική επίδραση των καθαρών εξαγωγών, αποτέλεσμα της έντονης εξωτερικής ζήτησης για ηλεκτρολογικό εξοπλισμό και μηχανήματα, καθώς και για ενεργειακά προϊόντα από μη εγχώριες εταιρίες.

Η χαμηλή επίδοση, ωστόσο, του κατασκευαστικού κλάδου εξακολουθεί να ασκεί αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη της οικονομίας της ΠΓΔΜ, αντανακλώντας τη μεγάλη πτώση των επενδύσεων στο συγκεκριμένο κλάδο (στοιχεία α’ εξαμήνου 2018).

Στη Σερβία, η επιτάχυνση της οικονομίας προέρχεται από το σύνολο των συνιστωσών της εγχώριας ζήτησης.

Βασικοί κινητήριοι μοχλοί της αναπτυξιακής πορείας είναι η ισχυροποίηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία σημείωσε τον υψηλότερο ρυθμό ανόδου από το 2008 (+3,1%), και οι επενδύσεις.

Οι τελευταίες αφορούν βελτιώσεις της εθνικής οδού, η οποία συνδέει τα παράλια του Μαυροβουνίου με τη Σερβία (έργο χρηματοδοτούμενο από την China Exim Bank), και άλλες βελτιώσεις που αποβλέπουν στην περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.

Η περίπτωση της Τουρκίας

Στην Τουρκία, η υπερθέρμανση της οικονομίας, ως αποτέλεσμα των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης των τελευταίων ετών, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ένταση στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ το α’ εξάμηνο του 2018, είχε δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομία.

Η έντονη υποτίμηση της τουρκικής λίρας, η οποία κορυφώθηκε τον Αύγουστο, τα υψηλά επίπεδα πληθωρισμού και η άνοδος των βασικών επιτοκίων που αυτή προκάλεσε, καθώς και το μεγάλο εξωτερικό χρέος που αντανακλά υψηλό επίπεδο δανεισμού του ιδιωτικού τομέα σε ξένο νόμισμα δημιουργούν κλίμα αβεβαιότητας αναφορικά με τις προοπτικές της τουρκικής οικονομίας.

Ως εκ τούτου, όλες οι συνιστώσες του ΑΕΠ καταγράφουν σημαντική επιβράδυνση, με την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις να σημειώνουν τη μεγαλύτερη υποχώρηση.

Ειδικότερα, οι ξένοι επενδυτές εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικοί λόγω αβεβαιότητας, με αποτέλεσμα να σημειώνονται έντονες εκροές κεφαλαίων.

Στο πλαίσιο αυτό εκτιμάται ότι ο ρυθμός μεγέθυνσης της τουρκικής οικονομίας θα υποχωρήσει το 2018 σε 3,8%, ενώ το 2019 προβλέπεται να εισέλθει σε ύφεση (-1,5%).