ΣΕΒ: Εδραίωση ανάκαμψης… όμως σε χαμηλά επίπεδα και με ασαφείς προοπτικές

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η οικονομία παρουσιάζει γενικά θετική εικόνα, με τη βιομηχανική παραγωγή και τις εξαγωγές να κινούνται ανοδικά, τις λιανικές πωλήσεις να ανακάμπτουν μετά την αποδυνάμωσή τους το τελευταίο τρίμηνο του 2017 και την ανεργία να υποχωρεί. Επιπρόσθετα, οι ενδείξεις για την πορεία του τουρισμού προεξοφλούν, εκτός απρόοπτων γεγονότων, νέο ρεκόρ αφίξεων το 2018, ενώ, τέλος, οι καταθέσεις των νοικοκυριών σταθεροποιούνται, παρέχεται ο ΣΕΒ στο μηνιαίο δελτίο οικονομικής δραστηριότητας που εκδίδει .

Η έναρξη της τουριστικής περιόδου και η τόνωση της αγοράς κατά τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα, συνέβαλαν στην ενίσχυση του οικονομικού κλίματος τον Απρίλιο του 2018, το οποίο επανήλθε κοντά στο υψηλό επίπεδο του Φεβρουαρίου του ίδιου έτους. Ωστόσο, οι εκκρεμότητες αναφορικά με την ολοκλήρωση της τελευταίας αξιολόγησης του προγράμματος χρηματοδοτικής στήριξης, σε συνδυασμό με τις ασαφείς συνθήκες άσκησης οικονομικής πολιτικής μετά τη λήξη του προγράμματος, δημιουργούν πιέσεις στις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας.

Με βάση τις Εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής , ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας για το 2018-2019 αναθεωρήθηκε προς τα κάτω, από 2,5% και τις δύο χρονιές, σε 1,9% και 2,3% για το 2018 και το 2019 αντίστοιχα. Η υποβάθμιση αυτή των αναπτυξιακών προοπτικών, που κατέστη αναγκαία μετά την ασθενή επίδοση της ιδιωτικής κατανάλωσης το 2017 (+0,1% έναντι πρόβλεψης +0,9%), ενσωματώνει ενδεχομένως και την αυξημένη αβεβαιότητα ως προς την κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος χρηματοδοτικής βοήθειας το καλοκαίρι του 2018, σε συνδυασμό με την εμφάνιση πιέσεων λόγω του πολιτικού κύκλου. Σημειώνεται, επίσης, ότι λόγω της αναμενόμενης περικοπής των συντάξεων μεσοσταθμικά κατά -14%, η οικονομία θα είναι δύσκολο να πετύχει την αναπτυξιακή πρόβλεψη του 2019 (+2,3%), χωρίς επιτάχυνση της επενδυτικής και εξαγωγικής δραστηριότητας, σε μια ευρωπαϊκή οικονομία όπου οι ρυθμοί ανάπτυξης επίσης θα επιβραδύνονται (+2,0% το 2019 από +2,3% το 2018).

Ειδικότερα:

– Ο δείκτης οικονομικού κλίματος διαμορφώθηκε στις 103,6 μονάδες, από 99,8 τον προηγούμενο μήνα και 95,2 τον Απρίλιο του 2017, σημειώνοντας την 2η καλύτερη επίδοση από τον Αύγουστο του 2014.

– Ανάλογη περίπου εικόνα παρουσιάζει και η καταναλωτική εμπιστοσύνη, με τον σχετικό δείκτη να κινείται ανοδικά τον Απρίλιο του 2018 και να διαμορφώνεται στις -48,8 μονάδες, από -52,8 τον προηγούμενο μήνα και -72,2 τον Απρίλιο του 2017, καλύπτοντας πλέον σημαντικό μέρος της μεγάλης πτώσης που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2015 (-30,6 μονάδες) και ανακόπηκε ουσιαστικά τον Μάρτιο του 2017 (-74,4 μονάδες).

– Ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών στη μεταποίηση (PMI), παρά τη μικρή κάμψη τον Απρίλιο του 2018 (στις 52,9 μονάδες, από 55,0 τον προηγούμενο μήνα και 48,2 τον Απρίλιο του 2017), παρέμεινε σε επίπεδο αρκετά υψηλότερο από το όριο των 50 μονάδων (όριο μηδενικής ανάπτυξης). Σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη, ο ρυθμός αύξησης της παραγωγής και των νέων παραγγελιών μετριάστηκε, αλλά ταυτόχρονα διατηρήθηκε η αισιοδοξία των επιχειρήσεων για την εξέλιξη της δραστηριότητάς τους το επόμενο διάστημα, την ώρα που η απασχόληση συνέχισε να αυξάνεται.

– Παρά την οριακή κάμψη τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2018 (-0,1% και -0,8% αντίστοιχα), η παραγωγή στη μεταποίηση πλην πετρελαιοειδών έχει ενισχυθεί σημαντικά από τις αρχές του 2017, ενώ το 1ο τρίμηνο του 2018 εμφανίζει άνοδο +1,6%, επιπλέον αύξησης +5,1% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2017.

– Ανοδικά, επίσης, συνέχισαν να κινούνται οι πωλήσεις της μεταποίησης πλην πετρελαιοειδών τον Φεβρουάριο του 2018 (+1,1% και +6,1% το διάστημα Ιαν – Φεβ 2018), με τον ρυθμό αύξησης ωστόσο να αποδυναμώνεται, ακολουθώντας την κάμψη της παραγωγής και των επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία, έπειτα από σημαντική ενίσχυση το τελευταίο τρίμηνο του 2017 και τους δύο πρώτους μήνες του 2018. Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα της πτώσης του κύκλου εργασιών στην εσωτερική αγορά (-1,5%), ενώ στην εξωτερική αγορά ο κύκλος εργασιών συνέχισε να αυξάνεται (+5%).

– Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία σημείωσαν άνοδο +7,2% (+6,3% σε σταθερές τιμές) τον Μάρτιο του 2018, επιπλέον αύξησης +13,6% (+7,6% σε σταθερές τιμές) τον Μάρτιο του 2017, κινούμενες σε θετικό έδαφος για 11ο συνεχόμενο μήνα. Κατά το διάστημα Ιαν – Μαρ 2018 εμφανίζουν αύξηση +13,8% (+12,7% σε σταθερές τιμές), κυρίως λόγω των ενισχυμένων εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων (+13,5%), ιδίως βιομηχανικών ειδών κατά πρώτη ύλη (+16,6%) και μηχανημάτων (+16,3%).

– Επιπρόσθετα, οι εισπράξεις από τουρισμό και μεταφορές αυξήθηκαν κατά +4,2% και +11,2% αντίστοιχα κατά το διάστημα Ιαν – Φεβ 2018, ενώ η δύναμη του ελληνικού εμπορικού στόλου ενισχύεται από τις αρχές του 2017 (+0,7% τον Φεβρουάριο του 2018), καταδεικνύοντας σταθεροποίηση των συνθηκών στη ναυτιλία.

– Ο όγκος των λιανικών πωλήσεων παρουσίασε μικτή εικόνα τον Φεβρουάριο του 2018, καθώς οι σημαντικές αυξήσεις στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (+2,4%), τα φαρμακεία και καταστήματα καλλυντικών (+4,6%), τα καταστήματα ειδών ένδυσης και υπόδησης (+2%) και επίπλων και οικιακού εξοπλισμού (+7,7%), αντισταθμίστηκαν από μειώσεις στα εξειδικευμένα καταστήματα τροφίμων (αρτοπωλεία, κρεοπωλεία, οπωροπωλεία κλπ, -11,1%), τα πολυκαταστήματα (-4,3%) και τα βιβλιοπωλεία – καταστήματα ειδών τεχνολογίας (-6,1%). Πάντως, σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2018 ο εποχικά διορθωμένος δείκτης όγκου λιανικών πωλήσεων πλην καυσίμων ενισχύθηκε κατά +1%, ακολουθώντας την ανοδική πορεία των επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο, ενώ συνολικά, κατά το διάστημα Ιαν – Φεβ 2018, ο δείκτης όγκου λιανικών πωλήσεων πλην καυσίμων εμφανίζει αύξηση +0,4%, επιπλέον αύξησης +4,3% το αντίστοιχο διάστημα το 2017.

– Το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε σε 20,8% τον Φεβρουάριο του 2018, έναντι 22,6% τον Φεβρουάριο του 2017, ωστόσο ήταν οριακά αυξημένο σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2018 (20,7%). Σημειώνεται ότι ο ρυθμός μείωσης της ανεργίας παρουσιάζει κόπωση από τον Σεπτέμβριο του 2017, ακολουθώντας εν μέρει την εποχικότητα των προηγούμενων ετών, ενώ η έναρξη της τουριστικής περιόδου αναμένεται να τονώσει την απασχόληση τους επόμενους μήνες. Ήδη, τον Απρίλιο 2018 ο ρυθμός αύξησης των καθαρών προσλήψεων ενισχύθηκε σημαντικά (+100,2 χιλ. θέσεις), οδηγώντας το ισοζύγιο προσλήψεων – αποχωρήσεων κατά το διάστημα Ιαν – Απρ 2018 (+155,8 χιλ. θέσεις) στο υψηλότερο επίπεδο από το 2001.

– Τέλος, οι καταθέσεις των νοικοκυριών σημείωσαν άνοδο κατά +€992 εκατ. τον Μάρτιο του 2018 (μηνιαία καθαρή ροή), επιπλέον αύξησης +€505 εκατ. τον προηγούμενο μήνα, ενώ από τον Ιούλιο του 2015, όταν επιβλήθηκαν τα capital controls, η σωρευτική μεταβολή τους είναι θετική κατά +€4,6 δισ.

Τα παραπάνω στοιχεία αποτυπώνουν τη σταδιακή δημιουργία ενός θετικού κλίματος στην οικονομία, που αναμένεται να ενισχυθεί εφόσον ξεπεραστεί η αβεβαιότητα γύρω από την ολοκλήρωση της 4ης (και τελευταίας) αξιολόγησης και την έξοδο της χώρας στις αγορές. Σε κάθε περίπτωση, σταδιακές βελτιώσεις θα είναι δύσκολο να δημιουργήσουν συνθήκες υψηλών και βιώσιμων ρυθμών ανάπτυξης. Στη σημερινή συγκυρία, η ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων προβάλλει ως η μόνη διέξοδος για την αύξηση της απασχόλησης και των εισοδημάτων. Στη βάση αυτή, είναι απολύτως αναγκαίο η κυβέρνηση και η δημόσια διοίκηση να δώσουν προτεραιότητα στη δημιουργία δομών, μηχανισμών και διαδικασιών επιτάχυνσης των επενδύσεων.