ΣΕΒ: Σημαντική η βελτίωση του οικονομικού κλίματος – Όλοι το παραδέχονται εκτός του Μητσοτάκη

Το 2017 έκλεισε με τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης να ισχυροποιούνται, καθώς η συμφωνία για την 3η αξιολόγηση, σε συνδυασμό με την καλή πορεία της οικονομίας το 3ο τρίμηνο του 2017, συνέβαλε στη σημαντική βελτίωση του οικονομικού κλίματος και της καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Δεκέμβριο του 2017, σύμφωνα με το Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Δραστηριότητας του ΣΕΒ. Παράλληλα, σύμφωνα πάντα με τον ΣΕΒ, η επικείμενη ψήφιση των προαπαιτούμενων μέτρων αναμένεται να απομακρύνει την όποια αβεβαιότητα, ενισχύοντας τις προοπτικές για ισχυρότερη ανάκαμψη το 2018.

Έτσι, ο νέος χρόνος ξεκινάει με την οικονομία να ενισχύεται από τον δυναμισμό των εξαγωγών, οι οποίες ευνοούνται από τη σταθερή βελτίωση της ευρωπαϊκής οικονομίας, τροφοδοτώντας την ανάπτυξη της μεταποίησης. Επιπλέον, η μεγέθυνση του τουρισμού, λόγω αρχικά γεωπολιτικών εξελίξεων, φαίνεται να εδραιώνεται ολοένα και περισσότερο, ενώ οι μεταφορές και η εφοδιαστική αλυσίδα κερδίζουν έδαφος, καθώς η Ελλάδα γίνεται σταδιακά ένας ευρωπαϊκός εμπορικός κόμβος μετά την ιδιωτικοποίηση των λιμένων, των αεροδρομίων και των σιδηροδρόμων.

Ειδικότερα:

– Ο δείκτης οικονομικού κλίματος διαμορφώθηκε στις 101 μονάδες τον Δεκέμβριο του 2017, από 98,4 τον προηγούμενο μήνα και 95,1 τον Δεκέμβριο του 2016, παρουσιάζοντας υψηλό τριετίας, ως αποτέλεσμα κυρίως της βελτίωσης των επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία και της καταναλωτικής εμπιστοσύνης.

– Ταυτόχρονα, ο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) στη μεταποίηση τον Δεκέμβριο του 2017 διαμορφώθηκε σε επίπεδο πάνω από το όριο των 50 μονάδων (όριο μηδενικής μεταβολής) για έκτο συνεχόμενο μήνα (στις 53,1 μονάδες, από 52,2 τον προηγούμενο μήνα και 49,3 τον Δεκέμβριο του 2016), παρουσιάζοντας τη δεύτερη εντονότερη αύξηση της παραγωγής από τον Αύγουστο του 2008, ενώ η επιχειρηματική εμπιστοσύνη κατέγραψε υψηλό πεντέμισι ετών.

– Η βελτίωση των προσδοκιών στη βιομηχανία δημιουργεί αισιοδοξία για την πορεία των επενδύσεων του κλάδου, οι οποίες, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, εμφανίζονται ενισχυμένες κατά +12,1% το 2017 και το 2018 προβλέπεται να αυξηθούν κατά +15,4%.

– Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Δεκέμβριο του 2017 διαμορφώθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούλιο του 2015 φτάνοντας στις -50,3 μονάδες, από -53,8 τον προηγούμενο μήνα και -64,4 τον Δεκέμβριο του 2016, με τα νοικοκυριά να εμφανίζονται λιγότερο απαισιόδοξα αναφορικά με την εξέλιξη της οικονομικής τους κατάστασης, της γενικότερης οικονομικής κατάστασης της χώρας και της ανεργίας. Προβληματισμό, πάντως, εξακολουθεί να προκαλεί η συνέχιση της απαισιόδοξης αξιολόγησης των νοικοκυριών για την αδυναμία αποταμίευσης στο μέλλον.

– Οι εξαγωγές χωρίς καύσιμα και πλοία συνέχισαν να κινούνται ιδιαίτερα δυναμικά τον Νοέμβριο του 2017 (+6,6% σε αξία και +1,9% σε όγκο), παραμένοντας σε θετικό έδαφος για 7ο συνεχόμενο μήνα, αν και η περεταίρω διόγκωση του εμπορικού ελλείμματος, λόγω της πολύ μεγαλύτερης αύξησης των εισαγωγών, καταδεικνύει την αδυναμία του ελληνικού παραγωγικού προτύπου να υποκαταστήσει εισαγωγές. Συνολικά κατά το διάστημα Ιαν – Νοε 2017 οι εξαγωγές χωρίς καύσιμα και πλοία παρουσίασαν αύξηση +7% σε αξία και +3,4% σε όγκο σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2016, ενώ ταυτόχρονα, οι αντίστοιχες εισαγωγές αυξήθηκαν κατά +7,7% σε αξία και +7,8% σε όγκο, διογκώνοντας το εμπορικό έλλειμμα κατά €1,1 δισ.

– Ο δυναμισμός του τουρισμού αποτυπώνεται στην αύξηση των αφίξεων και των ταξιδιωτικών εισπράξεων κατά +10,1% και +10,6% αντίστοιχα το διάστημα Ιαν – Οκτ 2017, έχοντας ήδη υπερκαλύψει στο δεκάμηνο τα μεγέθη ολόκληρου του 2016.

– Παράλληλα, η σταδιακή αποκατάσταση των εισπράξεων από μεταφορές (+18,1% το διάστημα Ιαν – Οκτ 2017) καταδεικνύει ότι οι μεγάλες αναταράξεις που δημιούργησαν τα capital controls στη ναυτιλία εξομαλύνονται σταδιακά. Την ίδια ώρα, οι εισπράξεις από λοιπές υπηρεσίες (κατασκευαστικών εταιρειών, εξαγωγών λογισμικού κλπ), έχουν επανέλθει στα επίπεδα που ήταν πριν από το καλοκαίρι του 2015 (+21% το διάστημα Ιαν – Οκτ 2017).

– Το ποσοστό ανεργίας υποχωρεί σταθερά (20,7% τον Οκτώβριο του 2017), ενώ ανάλογη εικόνα παρουσιάζει και ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων (-2,2% τον Νοέμβριο του 2017 σε σύγκριση με τον Νοέμβριο του 2016).

– Οι καταθέσεις των νοικοκυριών σημείωσαν άνοδο για 6ο συνεχόμενο μήνα τον Νοέμβριο του 2017 (+€67 εκατ.), ως αποτέλεσμα της συνεχούς βελτίωσης της εμπιστοσύνης μετά την ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης. Επιπρόσθετα, οι καταθέσεις των επιχειρήσεων (+€173 εκατ. τον Νοέμβριο του 2017) παρουσιάζουν ανοδική πορεία από τον Ιούλιο του 2015, όταν επιβλήθηκαν τα capital controls, γεγονός το οποίο μπορεί να αποδοθεί αφενός στην αυξανόμενη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών και αφετέρου στην άνοδο του τουρισμού.

Από την άλλη πλευρά:

– Η παραγωγή στη μεταποίηση πλην πετρελαιοειδών σημείωσε πτώση -1,7% τον Νοέμβριο του 2017, έπειτα από 4 μήνες ανοδικής πορείας, ακολουθώντας την υποχώρηση του οικονομικού κλίματος και των επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία τον Οκτώβριο του 2017. Ωστόσο, δεδομένης της ανάκαμψης των προσδοκιών τον Νοέμβριο και ιδίως τον Δεκέμβριο του 2017, η βιομηχανική παραγωγή αναμένεται να κινηθεί σε θετικό έδαφος τους επόμενους μήνες, ενώ συνολικά κατά το διάστημα Ιαν – Νοε 2017, η παραγωγή στη μεταποίηση πλην πετρελαιοειδών εμφανίζει άνοδο +2,6%, επιπλέον αύξησης +3,9% το αντίστοιχο διάστημα το 2016.
– Ο όγκος λιανικών πωλήσεων πλην καυσίμων μειώθηκε για 2ο συνεχόμενο μήνα τον Οκτώβριο του 2017 (-1,5%), γεγονός το οποίο θα επηρεάσει την πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά το 4ο τρίμηνο του 2017, εάν δεν αντισταθμιστεί από μεταγενέστερα στοιχεία, όπως φαίνεται να συμβαίνει με βάση εκτιμήσεις της αγοράς. Πάντως, κατά το διάστημα Ιαν – Οκτ 2017, ο δείκτης όγκου λιανικών πωλήσεων πλην καυσίμων εμφανίζει αύξηση +1,6%, επιπλέον αύξησης +0,1% το αντίστοιχο διάστημα το 2016, με τις περισσότερες κατηγορίες καταστημάτων να εμφανίζουν άνοδο.
– Αν και η απομόχλευση δανείων προς επιχειρήσεις έχει περιοριστεί σημαντικά σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2014, όταν βρισκόταν στο υψηλότερο επίπεδο (-5,3%), o ετήσιος ρυθμός πιστωτικής επέκτασης παρέμεινε σε αρνητικό έδαφος τον Νοέμβριο του 2017 (-0,9%).

Σε κάθε περίπτωση, τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία έχει εισέλθει σε τροχιά ανάκαμψης, ενώ ο δυναμισμός της υποστηρίζεται από τις αυξανόμενες ροές άμεσων ξένων επενδύσεων (+€3,1 δισ. το διάστημα Ιαν – Οκτ 2017, έναντι +€2,3 δισ. το αντίστοιχο διάστημα το 2016). Η συνολική διαδικασία ενισχύεται από την επιτυχημένη εφαρμογή του Προγράμματος Προσαρμογής, την ώρα που η Ελλάδα επανεντάσσεται στις αγορές, ανοίγοντας ευκαιρίες για ενισχυμένη χρηματοδότηση των ελληνικών επιχειρήσεων και των τραπεζών. Οι επενδύσεις, ωστόσο, παραμένουν το αδύναμο σημείο της ανάκαμψης, με όλες τις κατηγορίες, εκτός από τις μεταφορές, να βρίσκονται ακόμη σε αρνητικό έδαφος, αν και βελτιωμένες σημαντικά σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Με βάση τις παραπάνω διαπιστώσεις, είναι επιτακτική ανάγκη, μετά την ολοκλήρωση του 3ου Προγράμματος, να μην υπάρξει επιστροφή στις εσφαλμένες πολιτικές των χρόνων της πλασματικής ευημερίας με δανεικά, κυρίως σε ό,τι αφορά το πλαίσιο της δημοσιονομικής διαχείρισης και την λειτουργία των αγορών, ιδίως της αγοράς εργασίας. Εάν η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας δεν διατηρηθεί και ενισχυθεί, ολόκληρο το σχέδιο για τη μετατροπή της χώρας σε μια εξωστρεφή οικονομία, προσανατολισμένη στις εξαγωγές και την προσέλκυση επενδύσεων, κινδυνεύει να αποτύχει και η αύξηση των εισοδημάτων και της απασχόλησης να αποδειχθεί πρόσκαιρη.