Έρχονται οι start- ups για την “μπλε” ενέργεια: Ποιούς θα χρηματοδοτήσει η Ε.Ε.

Συνολικά δέκα εργαστήρια «μπλε/θαλάσσιας ενέργειας» (Blue Energy Labs, BELs) σε μεσογειακές χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, σκοπεύει να δημιουργήσει η Ε.Ε. μέχρι το τέλος του 2019, μέσω του προγράμματος “Maestrale”.

Στόχος είναι να προωθηθεί η ανάπτυξη επιχειρησιακών σχεδίων για τις γαλάζιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να καλυφθεί ένα κενό που θα μπορούσε να αποφέρει στην ευρωπαϊκή ήπειρο σημαντικά ποσότητες καθαρής ενέργειας από τη θάλασσα και χιλιάδων θέσεων εργασίας, μέσω της δημιουργίας νεοφυών επιχειρήσεων (start- ups).

Καθένα από τα δέκα εργαστήρια πρόκειται να εκπονήσει δύο πιλοτικά επιχειρησιακά σχέδια, προκειμένου να αναπτυχθούν κατά τόπους, στις χώρες εταίρους του προγράμματος, οι ιδανικότερες τεχνικές εκμετάλλευσης της ωκεάνιας ενέργειας, με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του περιβάλλοντος και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Η ωκεάνια ενέργεια μπορεί να ανακτηθεί με διάφορες μεθόδους, όπως από την κίνηση των κυμάτων, από την παλίρροια, από τη διαφορά στην θερμοκρασία των νερών (θερμική), από την ανάμειξη γλυκού και θαλασσινού νερού (οσμωτική), από την άλγη (ως πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοντίζελ) και από την ευρύτερα διαδεδομένη υπεράκτια αιολική.

Το πρόγραμμα “Maestrale” χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του “Άξονα Προτεραιότητας 1 Καινοτομία” του προγράμματος Interreg MED 2014-2020, και συμμετέχουν σε αυτό η Ιταλία, η Ισπανία, η Κροατία, η Ελλάδα, η Σλοβενία, η Κύπρος, η Πορτογαλία και η Μάλτα με συνολικά δέκα εταίρους, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.

Από ελληνικής πλευράς συμμετέχει το τμήμα των Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ, ενώ συντονιστής του έργου είναι το πανεπιστήμιο Unisi της Σιένα (Ιταλία).

Σύμφωνα με τη διδάκτορα του τεχνικού πανεπιστημίου της Βιέννης, συνεργαζόμενη ερευνήτρια του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ, Αγγελική Φωτιάδου, βασικός στόχος του προγράμματος είναι να θέσει τα θεμέλια για τη στρατηγική ανάπτυξης της ωκεάνιας ενέργειας στην περιοχή της Μεσογείου, αρχικά καταγράφοντας τις υφιστάμενες καινοτόμες τεχνολογίες και τη σχετική νομοθεσία.

Στη συνέχεια, μέσω της ανάπτυξης των εργαστηρίων (BELs), θα υπάρξει ενημέρωση του ανθρώπινου δυναμικού και των εταιριών που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στον συγκεκριμένο τομέα, όπως επίσης των τοπικών κοινωνιών, των δημόσιων αρχών και των θεσμών για την υποστήριξη μελλοντικών σχεδίων για την καλύτερη αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο θαλάσσιο περιβάλλον.

«Κάθε BEL θα εκπονήσει δύο ή περισσότερα πιλοτικά πρότζεκτ για μονάδες παραγωγής γαλάζιας ενέργειας, και αυτά τα σχέδια θα λειτουργήσουν ως πρότυπα για καινοτόμες start up επιχειρήσεις» ανέφερε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η κ. Φωτιάδου.

Οικονομική ανάπτυξη και θέσεις εργασίας

Η Ευρώπη υστερεί σε ό,τι αφορά την πολιτική ανάπτυξης και τα επιχειρησιακά σχέδια για την εκμετάλλευση της «μπλε» ενέργειας, καθώς ελάχιστα παραδείγματα χωρών, όπως οι σκανδιναβικές και η Ολλανδία, διαθέτουν ήδη ή εφαρμόζουν τέτοια τεχνογνωσία.

Η πρώτη διασυνδεδεμένη με το κεντρικό δίκτυο μονάδα κυματικής ενέργειας στην Ευρώπη είναι η Eco Wave Power, στην ανατολική ακτή του Γιβραλτάρ, η οποία μέσα από οκτώ πλωτήρες μεταφέρει ενέργεια από την κίνηση των κυμάτων σε ένα σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ξηρά, σε μια ηλεκτρική γεννήτρια, που παράγει 100 ΚW ρεύματος χαμηλής τάσης.

Στην Ολλανδία, επίσης, το Afsluitdijk Blue Energy είναι μια πιλοτική μονάδα (η μοναδική παγκοσμίως) η οποία εφαρμόζει την τεχνική της αντίστροφης ηλεκτροδιάλυσης, η οποία επιτρέπει την ανάκτηση ενέργειας από τη διαφορά στην αλατότητα μεταξύ γλυκού και θαλασσινού νερού.

Η παραγωγή ενέργειας από την θάλασσα ενδιαφέρει άμεσα της χώρες της Μεσογείου και ιδιαίτερα την Ελλάδα, η οποία έχει την μεγαλύτερη ακτογραμμή (13.700 χλμ) και το αιγαίο πέλαγος, με πλούσιο θαλάσσιο ενεργειακό δυναμικό.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τα θεσμικά όργανα της ΕΕ για την αναγκαιότητα στήριξης του αναδυόμενου τομέα της «γαλάζιας» ενέργειας, τα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη θα είναι σημαντικά.

Όπως εκτιμά, η ωκεάνια ενέργεια μπορεί να συμβάλει στην ενεργειακή αυτάρκεια των νησιωτικών χωρών και περιοχών, ακόμη και να αντικαταστήσει τη δαπανηρή ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ντίζελ, να προωθήσει την οικονομική ανάπτυξη τόσο στις παράκτιες περιοχές όσο και στην ενδοχώρα.

Εκτίμηση των επιπτώσεων όσον αφορά τις θέσεις εργασίας δείχνει ότι 10.500-26.500 μόνιμες θέσεις εργασίας και έως 14.000 προσωρινές θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να δημιουργηθούν μέχρι το 2035.

Σύμφωνα με άλλες, πιο αισιόδοξες πηγές, εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 20.000 θέσεις εργασίας έως το 2035 αποκλειστικά στο Ηνωμένο Βασίλειο και 18.000 στη Γαλλία έως το 2020.