Έρχεται “τσουνάμι” για το λαθρεμπόριο καυσίμων – Όλες οι πρωτοβουλίες

Είναι πέρα από προφανές ότι το οξύ πρόβλημα του λαθρεμπορίου καυσίμων είναι χρόνιο και απλώνεται πολλές δεκαετίες προς τα πίσω. Το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. άφησαν το κρίσιμο αυτό ζήτημα στην τύχη των “καρχαριών” που λυμαίνονται τον Σαρωνικό κι ακόμη και όταν έφτασαν τα μνημονιακά χρόνια, τα όποια μέτρα έμειναν στη… μέση, αφήνοντας τα “βάρη” για την επόμενη κυβέρνηση.

Αν και η σημερινή κυβέρνηση έχει κάνει κάποιες προσπάθειες για να επιλύσει το σύνθετο αυτό ζήτημα, παρατηρούνται κάποιες καθυστερήσεις, όπως αναφέρει στο ρεπορτάζ της η Αυγή. Για παράδειγμα, το ολοκληρωμένο σύστημα εισροών – εκροών, το οποίο εκτιμάται πως θα περιόριζε σημαντικά το λαθρεμπόριο στα καύσιμα, θα έρθει στο τέλος του 2018, κάτι το οποίο δείχνει ότι θα έπρεπε να έχει πραγματοποιηθεί επιτάχυνση του συγκεκριμένου έργου, αν και επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν είχαν κάνει τίποτα επί της ουσίας για το ζήτημα αυτό. Πάντως, ήδη η κυβέρνηση έχει κάνει κάποια βήματα προς την κατεύθυνση της πάταξης του λαθρεμπορίου, όμως τα τελευταία γεγονότα την ώθησαν σε πιο γενναίες κινήσεις, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες της “Α”, όπως θα εξηγηθεί παρακάτω.

Τι θα γίνει με τα GPS…

Ας ξεκινήσουμε με το πιο σημαντικό, το οποίο είναι το σύστημα εισροών-εκροών. Σύμφωνα με πληροφορίες, για την εγκατάσταση του συστήματος εισροών – εκροών έχει προδιαγραφεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για κάθε υποέργο, με προτεραιοποίηση των σταδίων και των βημάτων υλοποίησης αυτών. Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των δράσεων παρακολουθείται από την πολιτική ηγεσία και τους θεσμούς. Ειδικότερα, περιλαμβάνει:

α. Μητρώο δεξαμενών.

β. Εγκατάσταση συστήματος εισροών – εκροών στις φορολογικές αποθήκες και τις αποθήκες τελωνειακής αποταμίευσης, στις ελεύθερες εγκαταστάσεις, στα πλωτά εφοδιαστικά – μεταφορικά μέσα ναυτιλιακού καυσίμου.

γ. Εγκατάσταση συστήματος εντοπισμού θέσης GPS, συλλογής και αποστολής δεδομένων στα βυτιοφόρα και τα πλωτά μέσα.

δ. Υλοποίηση εφαρμογών παραλαβής και αποστολής δεδομένων εισροών – εκροών και εντοπισμού θέσης GPS σε κεντρική βάση δεδομένων.

ε. Υλοποίηση εφαρμογής περαιτέρω αξιοποίησης δεδομένων από τις ελεγκτικές υπηρεσίες.

Οι εκκρεμότητες

Σύμφωνα πάντα με έγκυρες πληροφορίες, η έναρξη των διασταυρωτικών ελέγχων θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι 30.6.2018 μαζί με την πρώτη ομάδα ώριμων σεναρίων ανάλυσης και παρακολούθησης των καυσίμων, ενώ η δεύτερη ομάδα ώριμων σεναρίων αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι 30.9.2018. Αρμόδια στελέχη που “τρέχουν” το έργο εκτιμούν επίσης πως, λαμβανομένου υπόψη του εκτεταμένου έργου πληροφορικής που πρέπει να υλοποιηθεί, καθόσον αποτελεί πρότυπο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, το τέλος Δεκεμβρίου του 2018 αποτελεί μια ρεαλιστική ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου.

Πάντως, σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αναφερθεί ότι σήμερα, χωρίς να υπάρχει πλήρης ανάπτυξη του συστήματος εισροών-εκροών σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα υγρών καυσίμων, αξιοποιούνται τα στοιχεία που διαθέτουμε συνδυαστικά με στοιχεία του συστήματος Ήφαιστος και των οικονομικών δεδομένων που εμφανίζουν οι ελεγχόμενες επιχειρήσεις. Η ανάλυση των στοιχείων οδηγεί σε στοχευμένες ελεγκτικές δράσεις που διενεργούνται από τις υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

Γενική κινητοποίηση

Τα τελευταία γεγονότα επιτάχυναν τα αντανακλαστικά της κυβέρνησης και είναι αποφασισμένη να αναλάβει όλες τις απαιτούμενες επιχειρησιακές αλλά και νομοθετικές πρωτοβουλίες προκειμένου να ενταθεί η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καυσίμων σύμφωνα πάντα με πληροφορίες. Στόχος είναι να ελεγχθεί κάθε κρίκος της αλυσίδας διακίνησης και εμπορίας καυσίμων με τον πιο κατάλληλο τρόπο σε κάθε σημείο.

Ήδη, την περασμένη Τρίτη, στο υπουργείο Οικονομικών έλαβε χώρα σύσκεψη για πολιτικές πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καυσίμων με τη συμμετοχή των Ευκλείδη Τσακαλώτου, Δημήτρη Τζανακόπουλου και Κατερίνας Παπανάτσιου.

Στο πλαίσιο αυτό, την ερχόμενη Δευτέρα, η αρμόδια υφυπουργός Κατερίνα Παπανάτσιου θα έχει διευρυμένη σύσκεψη για τις πολιτικές και θεσμικές πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν στην κατεύθυνση της πάταξης του λαθρεμπορίου καυσίμων.

Παρατηρητήριο Καυσίμων

Οι προτάσεις οι οποίες βρίσκονται υπό επεξεργασία και αναμένεται σύντομα να περάσουν στη φάση της υλοποίησης είναι:

– Το Παρατηρητήριο Καύσιμων, που δημοσιεύει μόνο τρέχουσες τιμές, να συλλέγει στοιχεία για τη διακίνηση καύσιμων και των διακινητών καύσιμων όλων των ειδών.

– Ίδρυση εσωτερικής ομάδας παρακολούθησης και οργάνωση των συναρμοδίων υπουργείων σε σχέση με το λαθρεμπόριο με σκοπό να λυθεί το πρόβλημα διασποράς αρμοδιοτήτων.

– Ενίσχυση του ρόλου των Περιφερειακών Δ/νσεων Ανάπτυξης και Μεταφορών με προμήθεια κατάλληλου εξοπλισμού για τη διενέργεια ελέγχων.

Χρειάζεται εντατικοποίηση…

Ενέργειες προς τη σωστή κατεύθυνση υπήρξαν ήδη από τις αρχές του 2015, καθώς έχουν αναληφθεί μια σειρά από ενέργειες και πρωτοβουλίες, τα αποτελέσματα των οποίων είναι ήδη εμφανή, όπως αποτυπώνονται και στα αυξημένα ποσά που βεβαιώνονται κάθε χρόνο σε σχέση με το τι συνέβαινε επί προηγούμενων κυβερνήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι έλεγχοι που έκαναν τα τελωνεία, από 8.859 το 2015, αυξήθηκαν σε 12.018 το 2016, ενώ για το πρώτο επτάμηνο του 2017 οι έλεγχοι που έχουν διενεργηθεί είναι 11.304. Σε σχέση με τα βεβαιωμένα ποσά, από 12,085 εκατ. το 2015, υπήρξε μείωση σε 6,393 εκατ. το 2016 και ήδη στο πρώτο επτάμηνο του 2017 είναι 13,293 εκατ. Αξίζει πάντως να σημειώσουμε ότι χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη εντατικοποίηση, καθώς το σύνολο της φοροδιαφυγής για ένα έτος αγγίζει έως και τα 500 εκατ. ευρώ.

Όμως, την ίδια ώρα, θα πρέπει να σημειώσουμε πως η κυβέρνηση φρόντισε από την πρώτη στιγμή να ολοκληρώσει τις νομοθετικές εκκρεμότητες όσον αφορά δευτερογενή νομοθέτηση, οι οποίες, λόγω παραλήψεων και έλλειψης πολιτικής βούλησης από την προηγούμενη κυβέρνηση, είχαν αφήσει τους ψηφισμένους νόμους για το λαθρεμπόριο επί της ουσίας ως κάτι κενό, καθώς -και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία-, όταν υποχρεώθηκαν να ψηφίσουν νόμους για το λαθρεμπόριο, επέλεξαν να τους αφήσουν ανενεργούς με τη μέθοδο της μη έκδοσης των εφαρμοστικών Υπουργικών Αποφάσεων! Επομένως, υπάρχει τεράστια ευθύνη στις πλάτες ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ.

Λύσεις πάνω στις “νάρκες”

Στον αντίποδα των παλιών πρακτικών, η κυβέρνηση διά των αρμόδιων υπουργείων εξέδωσε όλες τις Υπουργικές Αποφάσεις που χρειαζόταν και βελτίωσε το νομικό πλαίσιο, το οποίο περιείχε πολλές αδυναμίες και ελλείψεις.

Αναλυτικότερα, το σύστημα εισροών – εκροών στα πρατήρια υγρών καυσίμων είχε ψηφιστεί με τον Νόμο 3784 του 2009, αλλά επέτρεπε την εγκατάσταση λογισμικού από διαφορετικές εταιρείες χωρίς τις απαραίτητες πιστοποιήσεις με αποτέλεσμα να υπάρχουν δυσκολίες στον έλεγχο αλλά και προβλήματα με παραποιήσεις του λογισμικού και των στοιχείων που στέλνουν οι αντλίες. Η κυβέρνηση έχει δρομολογήσει όλες τις νομοθετικές και άλλες ενέργειες ώστε να τελειώσει το πρόβλημα αυτό, όπως άλλωστε προαναφέρθηκε.

Το σύστημα εντοπισμού θέσης (GPS) των βυτιοφόρων και άλλων μεταφορικών μέσων πετρελαιοειδών νομοθετήθηκε το 2013 από τη συγκυβέρνηση Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν είχαν εκδοθεί οι Υπουργικές Αποφάσεις ώστε να ενεργοποιηθεί. Χρειάστηκε και πάλι να έρθει η σημερινή κυβέρνηση για να εκδοθούν οι Υπουργικές Αποφάσεις ώστε να εφαρμοστεί ο νόμος.

Τα συστήματα εισροών- εκροών στις λεγόμενες «ελεύθερες εγκαταστάσεις» πετρελαιοειδών, μια ειδική κατηγορία αποθηκών καυσίμων, ψηφίστηκε επίσης το 2013 αλλά και πάλι έπρεπε να έρθει η σημερινή κυβέρνηση για να εκδοθεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση. Το ίδιο ισχύει και με τη νομοθεσία για τα συστήματα εισροών – εκροών στις φορολογικές αποθήκες.

Ακόμα έχει αποσταλεί προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τη μοριακή ιχνηθέτηση των καυσίμων, που θα προκαλέσει μεγάλο πλήγμα στην παράνομη διακίνηση πετρελαιοειδών.

Στα ναυτιλιακά καύσιμα εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2016 εφαρμοστική εγκύκλιος για την εγκατάσταση συστήματος παρακολούθησης εισροών – εκροών με καταληκτική προθεσμία για την τοποθέτηση των συστημάτων αυτών σε όλα τα μέσα που εμπλέκονται μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2017.

Όλες αυτές οι δράσεις έχουν συμπληρωθεί και με νέα νομοθεσία όπου ήταν απαραίτητο, όπως άλλωστε συνέβη και με το λαθρεμπόριο σε άλλα είδη (καπνικά, αλκοολούχα).

Παράδειγμα, η απόκτηση κινητών μηχανημάτων Χ-Ray για την ενίσχυση των τελωνείων. Ήδη το πρώτο βρίσκεται σε λειτουργία από τον Νοέμβριο του 2016, άλλα τέσσερα παραλαμβάνονται και τοποθετούνται σε καίρια τελωνεία άμεσα, ενώ βρίσκονται σε τελική φάση διαδικασίες για την προμήθεια επιπλέον δέκα μηχανημάτων μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Ήδη κινείται η διαδικασία για την πρόσληψη 170 τελωνειακών υπαλλήλων προς ενίσχυση των συνοριακών τελωνείων.

Με τον Νόμο 4410 του 2016 η κυβέρνηση προχώρησε για πρώτη φορά στη σύσταση Συντονιστικού Επιχειρησιακού Κέντρου (ΣΕΚ) για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου προϊόντων που υπόκεινται σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης με τη συμμετοχή όλων των συναρμόδιων ελεγκτικών σωμάτων. Το ΣΕΚ έχει ήδη συσταθεί και στελεχωθεί και αναμένεται η λειτουργία του να πλήξει κάθε πτυχή της λαθρεμπορίας καυσίμων – καπνικών και αλκοολούχων.