Μίχαλος: Το επιχειρείν είναι μια “Οδύσσεια”

Το επιχειρείν είναι μια “Οδύσσεια” τόνισε ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του ΕΒΕΑ, Κωνσταντίνος Μίχαλος στον χαιρετισμό του στην κεντρική παρουσίαση – ομιλία του ακαδημαϊκού Βασιλείου Μαρκεζίνη: «Ο Οδυσσέας: Η δυνατότητα του Ομήρου να ατενίζει το Μέλλον», που πραγματοποιήθηκε στο ΕΒΕΑ, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου: «Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΚΑΙ Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥ Μια απόπειρα ανάλυσης ενός ασυνήθιστου ήρωα και ενός μεγάλου ποιητή».

Η ομιλία του Κ. Μίχαλου:

“Σας καλωσορίζω στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, όπου έχουμε την τιμή και τη χαρά να φιλοξενούμε την αποψινή, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εκδήλωση, με ομιλητή τον Ακαδημαϊκό Βασίλειο Μαρκεζίνη. Έναν επιφανή Έλληνα, έναν διαπρεπή επιστήμονα και στοχαστή, μα πάνω από όλα έναν άνθρωπο με οξύ, τολμηρό και ανήσυχο πνεύμα.

Είμαστε, λοιπόν, ευτυχείς που απόψε θα τον ακούσουμε να μας μιλά για τον επικό χαρακτήρα του Οδυσσέα, παρουσιάζοντάς τον μέσα από ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πρίσμα.

Η Οδύσσεια είναι ένα από τα εμβληματικότερα κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και ο ίδιος ο Οδυσσέας, ένας ήρωας με οικουμενική αναγνωρισιμότητα. Ένας ήρωας που γοητεύει γενιές αναγνωστών και που αποτέλεσε διαχρονικά πηγή έμπνευσης για μεγάλες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Κι αυτό οφείλεται ίσως στο γεγονός ότι ήταν ένας ήρωας διαφορετικός. Ένας χαρακτήρας που, σε σύγκριση με τους άλλους ήρωες της Ιλιάδας, προέρχεται από ένα μικρό και φτωχό βασίλειο. Δεν θεωρείται ευγενής, ούτε διακρίνεται για τη ρώμη του.

Είναι όμως αυτός που χρησιμοποιεί περισσότερο τη διάνοια, για να δώσει λύσεις σε κρίσιμες καταστάσεις. Είναι αυτός που μπορεί να δει πέρα από τα αδιέξοδα και τις εντάσεις. Είναι αυτός που επιχειρεί να ελιχθεί με χρήση τεχνασμάτων, αλλά και διπλωματίας και πειθούς.

Παρ’ όλα αυτά, η εικόνα που σχηματίζεται για τον Οδυσσέα μέσα από την Ιλιάδα είναι μάλλον αρνητική. Είναι αυτή του αδίστακτου καταφερτζή, που καταφεύγει σε ταπεινά μέσα για να πετύχει το στόχο του. Ακόμα κι αν οι στόχοι αυτοί δεν είναι ιδιοτελείς, αλλά αφορούν το σύνολο των συμπολεμιστών του.

Η εικόνα αυτή εξελίσσεται και αλλάζει σταδιακά στην Οδύσσεια, όπου – όπως εύστοχα υποστηρίζει ο Βασίλειος Μαρκεζίνης – αναδεικνύεται πλέον ένα νέο ηρωικό πρότυπο.

Διαβλέποντας τις αλλαγές στο οικονομικό και εμπορικό περιβάλλον της εποχής του, ο Όμηρος επιχείρησε τη μετάβαση από το κλασσικό μοντέλο του ρωμαλέου ήρωα, που ανταλλάζει τη ζωή του με τη δόξα, στο πρότυπο του επιτυχημένου ανθρώπου. Του ανθρώπου που έχει την ικανότητα να ελίσσεται, να προσαρμόζεται, να αντεπεξέρχεται σε μεταβαλλόμενες προκλήσεις. Με το μυαλό, με τις δεξιότητες και τις αρετές του. Αλλά και με τις αδυναμίες, τα ελαττώματα και τα λάθη του, των οποίων αντιμετωπίζει τις συνέπειες.

Αυτό το νέο πρότυπο ήρωα, βρίσκεται σίγουρα πιο κοντά στα δεδομένα της δικής μας εποχής. Μάλιστα, στο βιβλίο του Βασίλειου Μαρκεζίνη υπάρχει ένας εξαιρετικά ενδιαφέρων παραλληλισμός των ιδιοτήτων του Οδυσσέα, με τα στοιχεία που προσδιορίζουν την επιτυχία στο σύγχρονο κόσμο, ιδιαίτερα στους τομείς του επιχειρείν και της πολιτικής.

Για την πολιτική δεν είμαι ο πλέον αρμόδιος να μιλήσω. Όμως, το επιχειρείν είναι πράγματι μια Οδύσσεια. Είναι ένας συνεχής αγώνας για επιβίωση και για επιτυχία. Απαιτεί ευελιξία, προσαρμοστικότητα. Απαιτεί ένα μυαλό που δεν ησυχάζει ποτέ, αναζητά διαρκώς λύσεις και νέες ιδέες.

Ωστόσο: όπως το ηρωικό πρότυπο του Οδυσσέα γεννήθηκε μέσα από τις αλλαγές στο περιβάλλον της εποχής του, έτσι και σήμερα μεταβάλλεται και εξελίσσεται το πρότυπο της επιχειρηματικής επιτυχίας.

Τα τελευταία χρόνια, μέσα από γεγονότα όπως η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, από φαινόμενα όπως η κλιματική αλλαγή, από εξελίξεις όπως η επανάσταση του διαδικτύου, έχουν αναδειχθεί νέες αξίες, νόρμες και αρχές. Που διαφέρουν πολύ σε σχέση με ό,τι ίσχυε για παράδειγμα στις δεκαετίες του ’80 και του ’90.

Πλέον, ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα. Και το υπεύθυνο επιχειρείν αναδεικνύεται παγκοσμίως σε στόχο ίσης σημασίας με το κερδοφόρο επιχειρείν. Οι «ήρωες» του σύγχρονου επιχειρηματικού κόσμου είναι αυτοί που καταφέρνουν, με το μυαλό και τις ικανότητές τους, να παράγουν αξία για τον περιβάλλον, για την κοινωνία, για την οικονομία. Οι ήρωες είναι αυτοί που επιχειρούν με διορατικότητα και ευελιξία. Είναι αυτοί που αντιστέκονται στην οργή των Θεών – που στην Ελλάδα του σήμερα έχει τη μορφή μιας οκταετούς οικονομικής ύφεσης. Είναι αυτοί που πορεύονται με όραμα και ήθος.

Για να μην παρεξηγούμαστε: η Ύβρις υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει στον επιχειρηματικό στίβο. Υπήρχαν και υπάρχουν φαινόμενα αλαζονείας και ανευθυνότητας. Υπάρχει όμως και η Νέμεσις. Που σήμερα ακολουθεί πιο γρήγορα από ποτέ.

Κι αυτό είναι κάτι που ο Οδυσσέας θα γνώριζε καλύτερα από όλους, αν ξεκινούσε τώρα το ταξίδι του.

Αυτή είναι η αξία ενός διαχρονικού ήρωα. Αυτή είναι η ιδιοφυία ενός δημιουργού, όπως ο Όμηρος, με την ικανότητα να διαβλέπει και να αντιλαμβάνεται τις αλλαγές που φέρνει το μέλλον.

Θέλω πραγματικά να συγχαρώ τον Βασίλειο Μαρκεζίνη για το έργο του. Το οποίο πιστεύω ότι αποτελεί για όλους μας μια πολύτιμη ευκαιρία και τροφή για σκέψη”.