Γιατί το ιταλικό δημοψήφισμα απειλεί να τινάξει στον αέρα το ευρώ

Λίγες μέρες πριν το δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση στην Ιταλία εντείνονται οι φόβοι για κυβερνητική κρίση στη χώρα, η οποία ενδέχεται να έχει επιπτώσεις και στην ευρωζώνη, εάν επικρατήσει το «όχι».

Το δημοψήφισμα για την συνταγματική μεταρρύθμιση στην Ιταλία στις 4 Δεκεμβρίου ενδέχεται να φέρει σε δύσκολη θέση την ιταλική οικονομία, αλλά και ολόκληρη την ευρωζώνη.

Στόχος της συνταγματικής μεταρρύθμισης είναι να διευκολυνθεί η διακυβέρνηση της χώρας.

Επί της ουσίας καταργείται η Γερουσία και έτσι τα νομοσχέδια δεν θα πρέπει να εγκρίνονται και από τα δύο σώματα (βουλή και Γερουσία) γεγονός που προκαλεί σε πολλές περιπτώσεις σημαντικές καθυστερήσεις.

Οι επικριτές της μεταρρύθμισης ωστόσο προειδοποιούν για υπερβολική ενίσχυση των εξουσιών της ιταλικής κυβέρνησης.

Γιατί όμως το δημοψήφισμα ενδέχεται να έχει επιπτώσεις στην ιταλική οικονομία και τις αγορές;

Ως γνωστόν ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι απειλεί με παραίτηση εάν επικρατήσει το «όχι» στο δημοψήφισμα την ερχόμενη Κυριακή.

Δεν αποκλείεται συνεπώς η Ιταλία να βρεθεί αντιμέτωπη πολύ σύντομα με κυβερνητική κρίση, στην οποία αναμένεται άμεση αντίδραση των χρηματαγορών.

Την ίδια στιγμή εκφράζονται φόβοι ακόμα και για νέες εκλογές στις οποίες ενδέχεται να ενισχυθεί το ευρωσκεπτικιστικό κίνημα των «Πέντε Αστέρων» του ηθοποιού Μπέπε Γκρίλο. Και αυτό το ενδεχόμενο προκαλεί νευρικότητα στους επενδυτές.

Τα κόκκινα δάνεια αγγίζουν τα 300 δισ. ευρώ!

Γιατί όμως η ιταλική οικονομία είναι τόσο ευάλωτη; Εδώ και αρκετά χρόνια η ιταλική οικονομία αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω χαμηλής παραγωγικότητας, νεποτισμού και διαφθοράς.

Η ανάπτυξη βρίσκεται σε υπερβολικά χαμηλά επίπεδα. Το 2017 αναμένεται να φθάσει μόλις το 0,9%. Το σημαντικότερο πρόβλημα είναι ωστόσο το δημόσιο χρέος της χώρας, το οποίο είναι με 133% του ΑΕΠ, το δεύτερο σε ύψος μετά το ελληνικό.

Την ίδια στιγμή τα κόκκινα δάνεια στην κατοχή των ιταλικών τραπεζών φθάνουν τα 300 δισεκατομμύρια, όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η Deutsche Welle.

Ποια είναι τα χειρότερα σενάρια;

Η ιταλική οικονομία είναι η τρίτη σε ισχύ οικονομία στην ευρωζώνη. Τυχόν κλυδωνισμοί δεν αποκλείεται να έχουν επιπτώσεις και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης.

Δυστυχώς στην περίπτωση της Ιταλίας, λόγω μεγέθους της οικονομίας, δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει ούτε ένα πακέτο στήριξης, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, της Ιρλανδίας ή της Πορτογαλίας.

Υπάρχουν μάλιστα ειδικοί που μιλούν ακόμα και για πιθανή έξοδο της Ιταλίας από την ευρωζώνη. Ο αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς έλεγε σε συνέντευξή του ότι «οι Ιταλοί συνειδητοποιούν ότι η Ιταλία δεν μπορεί να λειτουργήσει εντός του ευρώ».

Απαισιόδοξος είναι και ο γερμανός οικονομολόγος Χανς-Βέρνερ Ζιν: «Οι πιθανότητες μακροπρόθεσμης παραμονής της Ιταλίας στο ευρώ μειώνονται χρόνο με το χρόνο».

Ενδεικτική και η εκτίμηση της οικονομικής εφημερίδας Financial Times, ότι το δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου αποτελεί «κλειδί για το μέλλον του ευρώ».