Ακόμη και μια «μικρή κρίση» θα μπορούσε να προκαλέσει μια αλυσίδα γεγονότων που θα μπορούσαν να απειλήσουν τη σταθερότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επισημαίνει ο οίκος αξιολόγησης Moody’s.
Ένα Brexit, αν οι Βρετανοί ψηφίσουν υπέρ της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. ή ακόμη και ένα Grexit, την αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, είναι τα προφανή τρωτά σημεία της Ε.Ε., όμως, όπως σημειώνει η βρετανική εφημερίδα «Guardian», ορισμένοι εκτιμούν ότι μια πιο «ήσυχη – ήπια» κρίση θα μπορούσε να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας ανησυχιών, ήτοι η μάχη της Ιταλίας να στηρίξει τις πληττόμενες από τα χρέη τράπεζές της, οι οποίες είναι αντιμέτωπες με προβληματικά δάνεια ύψους 360 εκατ. ευρώ.
Οκτώ χρόνια από την αρχή της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, η Ιταλία είναι αντιμέτωπη με αποφάσεις που «θα κρίνουν όχι μόνο το μέλλον του ιταλικού τραπεζικού συστήματος, αλλά και του ευρωπαϊκού», σύμφωνα με τη γερμανική τράπεζα Berenberg.
Οι τράπεζες ανά την Ευρώπη ήρθαν αντιμέτωπες με ένα δύσκολο 2016, με τον δείκτη 600 ευρωπαϊκών τραπεζών να σημειώνει πτώση 22% μέχρι τώρα.
Όμως, ο ιταλικός τραπεζικός δείκτης καταγράφει απώλειες 35%, με τη μεγαλύτερη ιταλική τράπεζα, τη Unicredit, να υποχωρεί 40%.
Ο ιταλός πρωθυπουργός, Matteo Renzi, σημειώνει ο «Guardian», στράφηκε στην ελληνική μυθολογία, ιδρύοντας ένα ταμείο 4,25 δισ. ευρώ, ονόματι «Άτλας», για τη διάσωση του ιταλικού τραπεζικού συστήματος.
Από μόνο του το όνομα του Ταμείου υποδηλώνει τον ηράκλειο άθλο που πρέπει να αντιμετωπίσει, σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Η Ιταλία έχει περισσότερες από 500 τράπεζες και περισσότερα υποκαταστήματα από εστιατόρια ανά την ιταλική επικράτεια.
Αυτή η βαρέος κόστους βάση επικρέμαται πάνω από τις τράπεζες, σε μια εποχή που τα έσοδα είναι υπό πίεση εξαιτίας της πολιτικής επιτοκίων από την ΕΚΤ, η οποία τον περασμένο μήνα μείωσε τα επιτόκια στο μηδέν.
Τα επισφαλή δάνεια ανέρχονται στο 18% του συνόλου των δανείων, τρεις φορές πάνω από τον μέσο όρο στην Ε.Ε.
Σε αντίθεση με την κρίση που έπληξε σκληρά τράπεζες στην Ισπανία και την Ιρλανδία, αυτή η κατάσταση δεν προέκυψε από έναν «παροξυσμό» δανεισμού για να τροφοδοτηθεί μια άνθηση στην αγορά ακινήτων πριν την έκρηξη του 2008, αλλά ανά τα χρόνια και ύστερα από την αποτυχία αντιμετώπισης κακών αποφάσεων στις δανειοδοτήσεις που επιδεινώθηκαν από μια αδύναμη οικονομία.
Περιμένοντας πολύ για να αντιμετωπίσει την κατάσταση, η Ιταλία δυσκολεύθηκε να αντιγράψει την Ισπανία, η οποία το 2012 δημιούργησε μια «bad bank», κυρίως για να στεγάσει τα προβληματικά στεγαστικά δάνεια.
Από τότε, όμως, η Ε.Ε. έχει αλλάξει τους κανόνες για την κρατική βοήθεια, με βάση τους οποίους οι ομολογιούχοι και κυρίως οι αποταμιευτές πρέπει να αναλάβουν το 8% των υποχρεώσεων, πριν οποιαδήποτε κρατικά κεφάλαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξή των τραπεζών σε ένα bail-in, στόχος του οποίου είναι να αποτραπεί ένα bailout από τους φορολογούμενους.