Τον κώδωνα του κινδύνου για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας κρούει το ΔΝΤ, τη στιγμή που πολιτικοί και επιχειρηματικοί ηγέτες από ολόκληρο τον κόσμο συρρέουν στο ετήσιο Φόρουμ του Νταβός, υπό τη σκιά της πτώσης στην τιμή του πετρελαίου αλλά και φόβων για βαθιά βιομηχανική επιβράδυνση στην Κίνα.
Στην επικαιροποίηση της εξαμηνιαίας έκθεσης World Economic Outlook, το ΔΝΤ αναθεωρεί επί τα χείρω τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη κατά 0,2 μονάδες τόσο για το 2016 (3,4%) όσο και για το 2017 (3,6%), προειδοποιώντας μάλιστα ότι υπάρχει μία σειρά παραγόντων που μπορεί να εκτροχιάσει ακόμα και τους χαμηλότερους ρυθμούς επέκτασης του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Η επιδείνωση της παγκόσμιας οικονομίας θα αγγίξει τόσο τις χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου – με ΗΠΑ και ευρωζώνη να «βλέπουν» φέτος ανάπτυξη 2,6% και 1,7% αντίστοιχα – αλλά και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, που καλούνται να συνηθίσουν πλέον μία νέα πραγματικότητα με ρυθμούς ανάπτυξης κάτω από το 5%. Μεγάλος χαμένος είναι και η Ρωσία, καθώς λόγω φθηνού πετρελαίου προβλέπεται να υποστεί ύφεση και το 2016 (-1%).
Ο μεγαλύτερος από τους κινδύνους για τους οποίους προειδοποιεί το ΔΝΤ πηγάζει από την Κίνα, πρώτο εισαγωγέα πετρελαίου και μετάλλων στον κόσμο, όπου η σταδιακή στροφή από το μοντέλο της βιομηχανίας που στηρίζεται σε πρώτες ύλες και επενδύσεις προς το μοντέλο προσφοράς υπηρεσιών που βασίζεται στην εγχώρια κατανάλωση ταράζει τις παραδοσιακές εμπορικές ροές σε όλο τον κόσμο.
Ως συνέπεια αυτών των δεδομένων, και σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, το Ταμείο αναθεωρεί προς τα κάτω και τις προβλέψεις του για αύξηση του παγκόσμιου εμπορίου κατά πάνω από μισή μονάδα για το 2016 (3,4%) αλλά και για το 2017 (4,1%). Οι εκτιμήσεις του Ταμείου εγείρουν νέες ανησυχίες για βιομηχανίες που συνδέονται άρρηκτα με το εμπόριο, όπως οι θαλάσσιες μεταφορές.
Τα ρίσκα για την παγκόσμια οικονομία δεν σταματούν όμως στην Κίνα, με το ΔΝΤ να υπογραμμίζει ακόμα τις χρηματοδοτικές δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν από τυχόν περαιτέρω ανατίμηση του δολαρίου – με δεδομένο ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) έχει αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια δανεισμού από τα ιστορικά χαμηλά όπου βρίσκονταν επί χρόνια.
Ακόμα, το Ταμείο προειδοποιεί ότι νέες γεωπολιτικές εντάσεις «σε διάφορες περιοχές» μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά πλήγματα στο εμπόριο, τη ροή κεφαλαίων και τον τουρισμό, και προσθέτει ότι μία γενικότερη αποστροφή των επενδυτών απέναντι σε επενδυτικά ρίσκα μπορεί να χτυπήσει την παγκόσμια οικονομία.
«Συνολικά, υπάρχει πολύ αβεβαιότητα εκεί έξω», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Μορίς Όμπστφελντ. «Μπορεί να έχουμε ένα ταξίδι με αναταράξεις φέτος, ειδικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο».
Το ΔΝΤ επισημαίνει ότι στις ανεπτυγμένες οικονομίες, όπως η ευρωζώνη, κύρια προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η διατήρηση των χαμηλών επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες σε συνδυασμό με αναπτυξιακές δημοσιονομικές πολιτικές – εφόσον αυτό είναι εφικτό και ανάλογα με τις ανάγκες κάθε χώρας.
Το Ταμείο υπογραμμίζει ωστόσο επίσης την ανάγκη υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα αυξήσουν την απασχόληση, θα άρουν τα εμπόδια στον ανταγωνισμό και αντιμετωπίσουν το μεγάλο χρέος που έχει δημιουργηθεί.