Συγκλονιστικό παρασκήνιο: Οι τρεις μέρες που διέσωσαν το ευρώ

Μια νέα διάσταση των δραματικών στιγμών της διαπραγμάτευσης του καλοκαιριού, των τελεσιγράφων και των επιλογών που δόθηκαν στην Ελληνική κυβέρνηση αλλά και στην εμπλοκή του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στην διατύπωση των επιλογών που είχε η χώρα μας.

«Το απόγευμα της 10ης Ιουλίου, ημέρα Παρασκευή, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης πηγαίνουν στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν για άλλη μια φορά για το ελληνικό πρόβλημα. Τότε, στα γραφεία κάποιων υψηλόβαθμων αξιωματούχων φτάνει ένα e-mail από το Βερολίνο που σοκάρει τους πάντες. Είναι η περίφημη πρόταση Σόιμπλε για τάιμ-άουτ της Ελλάδας από την Ελλάδας από την Ευρωζώνη.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ακουγόταν η πιθανότητα της αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ, απλώς μέχρι εκείνη την ώρα, η προοπτική αυτή φάνταζε ως μία μακρινή πιθανότητα ή σαν εικοτολογία. Αυτή τη φορά όμως εμφανιζόταν οργανωμένη από τη Γερμανία. Ήταν πλέον φανερό: η Αθήνα έπρεπε να υποταχθεί στο Βερολίνο και να παραχωρήσει την κυριαρχία της. Ένας από τους παραλήπτες του μηνύματος λέει: “Ηταν ξεκάθαρο, ήταν γραμμένο και ήταν σκληρό και αδυσώπητο”, εννοώντας πως η πρόταση του υπουργού Οικονομικών είχε σημάνει συναγερμό με τη Ρώμη, το Παρίσι, τη Φρανκφούρτη και τις Βρυξέλλες να τρέχουν να προλάβουν τα χειρότερα. Ένας άλλος ανώτερος αξιωματούχος παραδέχεται πως το ηλεκτρονικό μήνυμα εστάλη σε ελάχιστα άτομα, σε αυτά που έπρεπε, και επίσης έδειχνε την άτεγκτη στάση του Σόιμπλε και την περίπτωση του Grexit να μοιάζει πιο πιθανή από ποτέ.

Ουσιαστικά μας έλεγε ότι από Δευτέρα πρέπει να ξεκινήσουμε την επεξεργασία του σχεδίου. Φυσικά, το σχέδιο Σόιμπλε έφτασε και στα χέρια των υπουργών Οικονομικών όταν έγινε το Eurogroup- το πιο καθοριστικό για το μέλλον της κοινής νομισματικής ένωσης. Ήταν πλέον φανερό: η Αθήνα έπρεπε να υποταχθεί στο Βερολίνο και να παραχωρήσει την κυριαρχία της σε σημαντικά και καίρια κομμάτια της δημόσιας και οικονομικής διοίκησης» γράφει ο Ίαν Τρέινορ.

«Ο Σόιμπλε παρουσίασε στους εταίρους του το σχέδιο σε μία σελίδα, σε μορφή non paper. Εκτός του τάιμ-άουτ, η πρόταση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών περιελάμβανε και το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων με έδρα το Λουξεμβούργο. Ο Σόιμπλε ήθελε να επαναλάβει αυτό που έγινε στη Γερμανία μετά την Πτώση του Τείχους το 1989 και τα περιουσιακά στοιχεία της τότε ανατολικής Γερμανίας πέρασαν στα χέρια των δυτικών σε μία νύχτα. Ένας υπουργός χώρας της Ευρωζώνης όταν πήρε στα χέρια του την επίμαχη σελίδα είπε: “Κατά 60% είμαστε κοντά στο Grexit”.

Ένας άλλος διπλωμάτης παραδέχεται πως η συγκεκριμένη πρόταση σκανδάλισε πολλούς καθώς ήταν σαν να ζητούσε από όλους να διαβούν τον Ρουβίκωνα και να δεχθούν την αποχώρηση της Ελλάδας. Ο πρώτος που αντέδρασε ήταν ο Ιταλός πρωθυπουργός, Ματέο Ρέντσι . Σίγουρα ο Σόιμπλε δεν μπλόφαρε, όπως νόμιζαν πολλοί στην αρχή. Εννοούσε και πίστευε κάθε λέξη.

Μάλιστα, πολλοί κατάλαβαν πως είχε το σχέδιο στο μυαλό του εδώ και ένα χρόνο, πριν αναλάβει ο Τσίπρας τα ηνία της Ελλάδας. Ο ελιγμός που έκανε ήταν τέτοιος που ανάγκασε τους άλλους να κρατήσουν την ανάσα τους. Για πρώτη φορά το Βερολίνο έδειξε ξεκάθαρα πως πιστεύει ότι η συμμετοχή στο κοινό νόμισμα δεν είναι αιώνια. Κάτι τέτοιο φυσικά, τρόμαξε πολιτικούς και τεχνοκράτες με τον Ρέντσι να σκέφτεται ότι είναι το επόμενο θύμα. Επίσης, ο Σόιμπλε έλεγε ανοιχτά στην Αθήνα: “Σου δίνουμε λεφτά για να φύγεις” και επιπλέον έριχνε ως δέλεαρ στο τραπέζι την πρόταση περί διαγραφής χρέους.

Όλοι ήθελαν να κρατήσουν την Ελλάδα στο ευρώ, αλλά φοβούνταν μήπως η Μέρκελ ταχθεί στο πλευρό του Σόιμπλε. Αμέσως, μετά τις κινήσεις του Γερμανού υπουργού, ο Γιούνκερ συγκαλεί έκτακτο συμβούλιο με τον Ντομπρόβσκις και τον Μοσκοβισί και ζητάει ραντεβού με τον Ολάντ στο στο Παρίσι. Ο Γιούνκερ έμαθε την πρόταση Σόιμπλε το απόγευμα της Παρασκευής. Το ίδιο συνέβη με τους Τουσκ, Ντράγκι και Ντάισελμπλουμ. Ακόμη και η Μέρκελ το έμαθε πολύ αργά. Ο Σόιμπλε την ενημέρωσε εκείνη την Παρασκευή, όπως και τον αντικαγκελάριο της Γερμανίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ τον οποίο πήρε στο τηλέφωνο. Οι επόμενες τρεις ημέρες από την αποκάλυψη της πρότασης Σόιμπλε ήταν δύσκολες και περιελάμβαναν μαραθώνιες συναντήσεις πολιτικών και τραπεζιτών» συμπληρώνει στο αφήγημά του ο βρετανός δημοσιογράφος.

«Οι ειδικοί υποστηρίζουν εκ των υστέρων πως δεν έχουν συναντήσει τόσο έντονες, εκρηκτικές και δραματικές συζητήσεις για ένα θέμα της Ευρωζώνης. Εν συνεχεία το θέμα μετατέθηκε στη Σύνοδο Κορυφής που συνεδρίαζε την Κυριακή. Το θέμα έμενε ανοιχτό σαν μια βαθιά πληγή: η Ελλάδα ήταν πολύ κοντά στην έξοδο από το ευρώ. Μα, πώς να μείνει η Ελλάδα, ακόμη και ΑΝπάρα πολλοί ήθελαν να την κρατήσουν, από τη στιγμή που τα οικονομικά της ήταν σε άσχημη κατάσταση και οι συζητήσεις του Τσίπρα και του Βαρουφάκη με τους Ευρωπαίους ήταν σαν να κολυμπούσαν σε βραστό νερό; Ειδικά ο Γ. Βαρουφάκης ήταν πλέον “κόκκινο πανί” για όλους. Το ΔΝΤ μέσω της Λαγκάρντ άρχισε να σκληραίνει τη στάση του και η Μέρκελ δεν μπορούσε να βρει τρόπο για να λύσει το πρόβλημα.

Ακολούθησε το δημοψήφισμα στην Ελλάδα δυσχεραίνοντας περισσότερο τα πράγματα. Ωστόσο, η αντικατάσταση του Βαρουφάκη με τον Τσακαλώτο έδειξε ότι ο Τσίπρας επιθυμεί να ακολουθήσει πλέον άλλη τακτική. Στο μεταξύ, ο Τσίπρας έλαβε το πράσινο φως από την ελληνική βουλή που του έδωσε το δικαίωμα να διαπραγματευτεί, αλλά κανείς δεν υπολόγισε τα «γεράκια» του Eurogroup που δεν έβαζαν το “όπλο στη θήκη”.

Ο μόνος που έδειχνε να αντιτίθεται σθεναρά στο σχέδιο Σόιμπλε ήταν ο Μισέλ Σαπέν. Από τη Φρανκφούρτη, ο Ντράγκι συνέχιζε να πιστεύει ότι θα κάνει ό,τι πρέπει για το ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση ό,τι πρέπει για να μην φύγει η Ελλάδα από το ευρώ. Στη Σύνοδο Κορυφής, αμέσως μετά την αποκάλυψη του σχεδίου Σόιμπλε, ο Τουσκ έπαιξε καθοριστικό ρόλο καθώς αυτός που ήταν που είπε ότι θα πρέπει να υπάρξει μια συμφωνία και να μην φύγει κανείς από την αίθουσα.

Η Μέρκελ κλείστηκε σε ένα γραφείο με τον Τσίπρα μετρώντας τις κόκκινες γραμμές τους. Ο Ολάντ συναντήθηκε με τον Ρέντσι και συμφώνησαν ότι η Ελλάδα πρέπει να μείνει στο ευρώ με τον Τουσκ να συνεχίζει τη δουλειά μυρμηγκιού για να λύσει το γόρδιο δεσμό. Αυτό κι έγινε με την Αθήνα και τον Τσίπρα να υποκύπτουν υπογράφοντας το τρίτο Μνημόνιο» καταλήγει το άρθρο του Guardian.