Μία άλλη ανάγνωση: Μερικά θετικά της συμφωνίας για το μνημόνιο

Μπορεί ο καινούργιος νόμος 4336/2015, που ψηφίστηκε την προηγούμενη εβδομάδα και με τον οποίο επικυρώθηκαν το νέο πρόγραμμα ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και τα μέτρα για την εξασφάλιση της χρηματοδότησης, να αποτελεί μια επώδυνη συμφωνία, ωστόσο ελάχιστη κουβέντα έγινε στην κοινή γνώμη για τα θετικά μέτρα.

Μάλιστα, αυτά δεν είναι ούτε ένα ούτε δύο, ενώ αρκετά από αυτά αποβαίνουν εις βάρος των εχόντων προκειμένου να αναλάβουν μεγαλύτερα βάρη στην προσπάθεια να ξανασταθεί στα πόδια της η ελληνική οικονομία.

Ενδεικτικά αναφέρονται στο ρεπορτάζ της Αυγής η απαλλαγή από οφειλές ύψους έως 20.000 ευρώ για τους φορολογούμενους με πάρα πολύ χαμηλά εισοδήματα, η διατήρηση της μείωσης του ΕΝΦΙΑ κατά 20% για τα κενά μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα και για το 2015, η κατάργηση του ειδικού φόρου για τους κινηματογράφους που θα οδηγήσει και σε μείωση της τιμής του εισιτηρίου για το κοινό και του δημοτικού φόρου επιτηδευματιών των Δωδεκανήσων, αλλά και του επίναυλου 3% που καταργεί την προκύπτουσα επιβάρυνση για τους πολίτες στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια κ.λπ.

Τα κυριότερα από αυτά τα μέτρα παρουσιάζονται ανά ενότητα.

Οφειλές προς το Δημόσιο

* Ένα από τα σημαντικότερα θετικά σημεία του νέου νόμου, και ίσως το μοναδικό που έτυχε της δέουσας προβολής στην κοινή γνώμη, είναι η απαλλαγή από οφειλές ύψους έως 20.000 ευρώ για τους φορολογούμενους εκείνους που διαθέτουν πάρα πολύ χαμηλά εισοδήματα.

* Αποφεύχθηκε η κατάργηση του μηδενικού επιτοκίου για χρέη χαμηλότερα των 5.000 ευρώ στη ρύθμιση των 100 δόσεων (για οφειλέτες που πληρούν συγκεκριμένα περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια), την οποία ζητούσαν σύμφωνα με πληροφορίες οι δανειστές.

* Με τον ίδιο νόμο μειώνεται ο αριθμός των δόσεων ρύθμισης οφειλών στην εφορία όταν ο φορολογούμενος κριθεί πως έχει τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει ως προς τις οφειλές του με μικρότερο αριθμό δόσεων. Αν και με πρώτη ανάγνωση πρόκειται για επαχθές μέτρο, προφανές ζητούμενο είναι να μην γίνεται καταστρατήγηση των ρυθμίσεων από τους έχοντες και εν τέλει και του ίδιου του κοινωνικού χαρακτήρα της ρύθμισης των 100 δόσεων.

* Το Δημόσιο θα δημοσιεύσει τα ονόματα των οφειλετών του για ληξιπρόθεσμα που εκκρεμούν περισσότερο από τρεις μήνες, με στόχο την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης των εχόντων, που αποφεύγουν να πληρώσουν παρ’ όλη τη δυνατότητα καταβολής φόρων.

ΕΝΦΙΑ

* Διατηρείται και για το 2015 η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 20% για τα κενά μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα.

* Η καταβολή του ΕΝΦΙΑ θα πραγματοποιείται σε 5 δόσεις και όχι σε 3, όπως συζητούνταν, με στόχο την αύξηση της εισπραξιμότητας του φόρου και χωρίς να υπάρξει κάποια αύξηση στους συντελεστές, όπως και ίσχυε πριν από τον νόμο.

* Παρατείνεται και για το τρέχον έτος η έκπτωση 20% για τα κενά και μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, κάτι που ισοδυναμεί με διευκόλυνση για μεγάλο αριθμό ιδιοκτητών.

* Προβλέπεται η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου έως τον Σεπτέμβριο του 2016 προκειμένου να δοθεί στο κράτος η δυνατότητα της διασταύρωσης όλων των ακίνητων ιδιοκτησιών. Μάλιστα, θα μπορούσε να διερευνηθεί μελλοντικά μια αναλογική αύξηση συντελεστών για τις μεγάλες περιουσίες με σκοπό την ελάφρυνση των οικονομικά ασθενέστερων και των μικροϊδιοκτητών με βάση κοινωνικά κριτήρια.

Ναυτιλία

* Αποφασίστηκε η αύξηση 4% κάθε χρόνο του φόρου χωρητικότητας (του λεγόμενου “tonnage tax”) για τη ναυτιλία για την πενταετία 2016-2020 ώστε να αυξηθεί η συμμετοχή των εφοπλιστών στα φορολογικά έσοδα.

* Θεσμοθετήθηκε η ένταξη στον φόρο χωρητικότητας και των πλοίων με σημαία κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΕΟΧ.

* Επεκτείνεται η εθελοντική προσωρινή εισφορά της ναυτιλιακής κοινότητας για τα έτη 2017 – 2018, κάτι που διπλασιάζει την αύξηση του φόρου χωρητικότητας και αυξάνει τα έσοδα.

Άλλα τέλη και φόροι

* Προβλέπεται η εξέταση ενδεχομένου διευκόλυνσης είτε μέσω επιδότησης, είτε μέσω επιστροφής, είτε μέσω κάποιας ελάφρυνσης για τα νησιά με μειωμένο συντελεστή μετά τη σταδιακή κατάργηση έως 31.12.2016 των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά.

* Θεσπίζεται η εφαρμογή του φόρου στις τηλεοπτικές διαφημίσεις. Πρόκειται για μια διάταξη που παραμένει ανενεργή από το 2010, με αποτέλεσμα τη μη είσπραξη σημαντικών δημοσίων εσόδων από μια ανεπτυγμένη αγορά.

* Φορολόγηση 30% στα ακαθάριστα έσοδα από παιγνιομηχανές (VLT) που θα εγκατασταθούν για εξασφάλιση σημαντικών φορολογικών εσόδων από μια αναπτυσσόμενη αγορά, της οποίας η ανάπτυξη θα περιορίσει τον παράνομο τζόγο.

* Ένταξη του μοσχαρίσιου κρέατος στον συντελεστή 13% από 23%, ώστε να υπάρξει ελάφρυνση του καλαθιού της νοικοκυράς.

* Εξαίρεση των παιδικών σταθμών και των μη κερδοσκοπικών σχολείων από την ένταξη στον συντελεστή ΦΠΑ 23% των ιδιωτικών υπηρεσιών εκπαίδευσης.

Αγρότες

* Ακριβής προσδιορισμός των κατ’ επάγγελμα αγροτών. Με τον τρόπο αυτόν αποσαφηνίζεται ποιοι είναι δικαιούχοι, ώστε να καταστούν δικαιότερα η ένταξη στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ και το σύστημα επιδοτήσεων.

Έλεγχοι

* Ολοκλήρωση του Κτηματολογίου έως τον Σεπτέμβριο του 2016 και η καθιέρωση περιουσιολογίου, που προσδοκάται να αποδειχθεί πολύτιμο ελεγκτικό εργαλείο για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό, καθώς και υπολογιστική βάση για έναν δίκαιο φόρο πλούτου στο πλαίσιο της άσκησης δικαιότερης φορολογικής πολιτικής.

* Εντοπίζονται οι μη δηλωθείσες καταθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό με τη θέσπιση ηλεκτρονικής διαδικασίας (συλλογή πληροφοριών από τα πιστωτικά ιδρύματα και την αγορά σχετικού λογισμικού).

* Εφαρμογή της ήδη θεσπισθείσας νομοθεσίας για το λαθρεμπόριο καυσίμων.

* Ενίσχυση των διαδικασιών μέσω ανάπτυξης κατάλληλης βάσης δεδομένων, μητρώου συναλλαγών και στόχευσης ελέγχων transfer pricing (αποφεύγεται η απώλεια φορολογητέας ύλης).

* Θεσπίζεται ηλεκτρονική διαδικασία για τη συλλογή πληροφοριών από τις τράπεζες μεγάλων ληξιπρόθεσμων οφειλών (άνω των 70.000 ευρώ) και δρομολογείται η αγορά σχετικού λογισμικού Αυτό αναμένεται να έχει θετική επίδραση στην αύξηση της δυνατότητας είσπραξης μεγάλων οφειλών μέσω ταχύτερων διαδικασιών μειώνοντας ταυτόχρονα το διοικητικό κόστος του Δημοσίου ως προς την είσπραξη δημοσίων εσόδων.

Κατάργηση διαφόρων επιβαρύνσεων

* Κατάργηση των δικαιωμάτων από τη σύνταξη συμβολαίων για μείωση του κόστους σύνταξης των κρατικών συμβολαίων με άμεσα ωφελούμενους τους συμβαλλόμενους.

* Κατάργηση εισφοράς 8% επί των εγγυήσεων φιαλών υγραερίου (ωφελούνται οι καταναλωτές που χρησιμοποιούν τις φιάλες υγραερίου).

* Κατάργηση του παραβόλου φοίτησης στα ιδιωτικά σχολεία (με το παράβολο αυτό, κόστους 60 έως 80 ευρώ, οι γονείς πλήρωναν τις άδειες και τη μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών των ιδιωτικών σχολείων. Η κατάργησή του θα μειώσει το κόστος των διδάκτρων).

* Κατάργηση του ειδικού φόρου για τους κινηματογράφους (12% για Αθήνα – Θεσσαλονίκη και 8% για την υπόλοιπη Ελλάδα), κάτι που θα οδηγήσει και σε μείωση της τιμής του εισιτηρίου για το κοινό.

* Κατάργηση δημοτικού φόρου επιτηδευματιών των Δωδεκανήσων ανάλογα με τα ακαθάριστα έσοδά τους, με στόχο την ελάφρυνση των ελευθέρων επαγγελματιών και κατά συνέπεια των καταναλωτών.

* Κατάργηση ειδικού φόρου δημοσίων θεαμάτων και της πρόσθετης εισφοράς επί των εισιτηρίων των μουσικών θεαμάτων, με στόχο τη μείωση της τιμής των εισιτηρίων για κάθε μορφή μουσικής παράστασης και συναυλίας.

* Κατάργηση του επίναυλου 3% επί του καθαρού ναύλου μεταφοράς επιβατών και οχημάτων στις τακτικές θαλάσσιες μεταφορές (το μέτρο αυτό καταργεί την επιβάρυνση για τους πολίτες στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια).