Ο Σαμψών και η «σωστή πλευρά της Ιστορίας»

«”Ας πεθάνω κι εγώ μαζί με τους αλλοφύλους”. Έσπρωξε με όλη του τη δύναμη τις κολόνες κι έπεσε ο ναός πάνω στους άρχοντες και σ’ όλο τον λαό που ήταν εκεί. Έτσι, αυτοί που ο Σαμψών σκότωσε με το θάνατό του ήταν περισσότεροι από εκείνους που είχε σκοτώσει σ’ όλη του τη ζωή (Κριταί 16,26-30)».

Το μυαλό ακολουθεί τα δικά του μονοπάτια, κάνει παράξενους συνειρμούς.

Συνδυάζει μύθους και ιστορίες με την ζωντανή πραγματικότητα αναζητώντας συσχετισμούς και παραλληλίες.

Οι μύθοι έρχονται αρωγοί όταν τα βαριά σύννεφα σκεπάζουν την ζωή θολώνοντας το μυαλό.

Όπως λέει και ο ποιητής «Κι α σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές/είναι γιατί τ’ ακούς γλυκότερα, κι η φρίκη/δεν κουβεντιάζεται γιατί είναι ζωντανή/γιατί είναι αμίλητη και προχωράει» (Γ. Σεφέρης, Τελευταίος Σταθμός).

Ο Ναζιραίος (πρόσωπο αφιερωμένο στον Θεό) Σαμψών παραβίασε τον όρκο του «διασκεδάζοντας με μια γυναίκα από τη γειτονική Θαμναθά.

»Η γυναίκα αυτή ήταν ”αλλόφυλη” δηλαδή Φιλισταία, […] Ακολούθησαν άλλα εξαιρετικά κατορθώματά του, όπως ο αποδεκατισμός των Φιλισταίων σε έναν ιδιωτικό πόλεμο». (wikipedia) Ο «ιδιωτικός πόλεμος» φαίνεται να είχε ως αφετηρία την πληρωμή ενός στοιχήματος.

Ο Σαμψών «σκότωσε τριάντα Φιλισταίους, πήρε τα ρούχα και τις στολές τους και τα έδωσε σ’ εκείνους που είχαν λύσει το αίνιγμα» Μετά εγκατέλειψε τη γυναίκα του και πήγε οργισμένος στο σπίτι του πατέρα του.

»Τη γυναίκα του Σαμψών την έδωσαν οι γονείς της σ’ έναν από τους τριάντα συνοδούς του» (orthodoxoiorizontes).

Επιστρέφοντας, όταν ξεθύμανε η οργή του, για την γυναίκα του την βρήκε παντρεμένη με άλλον.

Τότε ο Σαμψών «οργισμένος πήγε κι έπιασε 300 αλεπούδες […] Άναψε τους δαυλούς κι άφησε τις αλεπούδες ελεύθερες στα σπαρτά των Φιλισταίων.

»Έτσι κάηκαν όλα τα σιτηρά, καθώς και πολλοί αμπελώνες και ελαιώνες» (orthodoxoiorizontes).

Όταν οι Φιλισταίοι άρχισαν, σε αντίποινα, να καίνε τα σπαρτά των Ισραηλιτών οι τελευταίοι -σε συνεννόηση μαζί του- τον έπιασαν και τον παρέδωσαν δέσμιο στην τοποθεσία ”Σιαγών”. Ο Σαμψών όμως σπάζοντας τα δεσμά του «… βρήκε το σαγόνι ενός πρόσφατα σκοτωμένου γαϊδουριού και μ’ αυτό σκότωσε χίλιους Φιλισταίους». (orthodoxoiorizontes).

Είναι το «αφήγημα» των νικητών αφού οι Φιλισταίοι έγιναν ιστορική σκόνη στο πέρασμα των αιώνων και οι πολιτείες τους «απόμειναν τόπος βοσκής για τις γκαμούζες».

Αυτό που πριν από αιώνες παρουσιαζόταν ως ιστορία εξελίχθηκε αρχικά σε μύθο για να καταλήξει αλληγορία ή ηθικό-δογματικό δίδαγμα.

Απομένει πάντα το ερώτημα αν το δίκαιο και η ηθική καθορίζονται από την δύναμη ή το δόγμα.

Η αξία της ζωής των ανθρώπων καθορίζεται από την ήπειρο στην οποία κατοικούν, από τον Θεό στον οποίο πιστεύουν, από το πολίτευμα με το οποίο διακυβερνώνται, από το επίπεδο της ευημερίας τους ή του πολιτισμού τους;

Ποια είναι τελικά η σωστή πλευρά της ιστορίας;

Είναι ξεκάθαρο ότι ο κοσμοκαλόγερος Σαμουήλ και οι συμμαχητές του είχαν την ηθική με το μέρος τους όταν ανατίναξαν το Κούγκι.

Μπορούμε να ισχυριστούμε ανεπιφύλακτο το ίδιο και για τον Σαμψών ή για όποιον ακολουθεί το παράδειγμά του;

Τελικά η «αδυναμία» του στις γυναίκες οδήγησε τον Σαμψών στην αιχμαλωσία.

Η Δαλιδά εκμαιεύοντάς του το μυστικό της δύναμής του τον αποδυνάμωσε παραδίδοντάς τον στους εχθρούς του.

Όταν μάκρυναν πάλι τα μαλλιά του ο Σαμψών γκρέμισε τον ναό σκοτώνοντας περισσότερους «…από εκείνους που είχε σκοτώσει σ’ όλη του τη ζωή […] Το κτίριο ήταν κατάμεστο από κόσμο. Εκεί ήταν όλοι οι άρχοντες των Φιλισταίων, και πάνω στη στέγη ήταν κάπου τρεις χιλιάδες άντρες και γυναίκες…».

Αλλά… αφού ο Σαμψών ήταν με την σωστή πλευρά της ιστορίας, για τους Φιλισταίους να μιλούμε τώρα;

Ή, μήπως, -και κατά τον Πόπερ- γι’ αυτούς πρέπει να μιλάμε κυρίως;