Φόρος τιμής

Η Δυτική Ευρώπη, μετά τον πόλεμο, γνώρισε μια περίοδο ειρήνης δημοκρατικής εμβάθυνσης και κοινωνικής ευημερίας.

Η Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι ανήκε στους νικητές –έχοντας και την αίγλη του 1940- έχασε πολύτιμο χρόνο πόρους και δυνάμεις στην προσπάθεια να αναχαιτίσει την προσπάθεια του ΚΚΕ να καταλάβει την εξουσία.

Μετά την λήξη της ανταρσίας -τον Αύγουστο του 49- η χώρα για μια ακόμα τριετία ταλαιπωρήθηκε από την κυβερνητική αστάθεια που προκαλούσαν οι «ασύμμετρες» φιλοδοξίες των «δελφίνων» του κόμματος των Φιλελευθέρων. Σ. Βενιζέλος, Ν. Πλαστήρας και Γ. Παπανδρέου αδυνατούσαν να παραμερίσουν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες θέτοντας υπεράνω το χρέος προς το Έθνος και την κοινωνία.

Τέλος στην πολιτική αστάθεια έβαλλε ο Παπάγος όταν -παρά την σφοδρή αντίθεση των ανακτόρων- κέρδισε την εμπιστοσύνη των ταλαιπωρημένων πολιτών στις εκλογές. Αποτελεί ευτύχημα για την χώρα το γεγονός ότι, μετά τον θάνατό του, πήρε την σκυτάλη ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Κατάφερε, μέσα από υλικά και κοινωνικά ερείπια, να φέρει την χώρα στην πρωτοπορία της ανάπτυξης.

Ταυτοχρόνως, προσπαθώντας να ξεπεράσει πολιτικές αγκυλώσεις και θεσμικές στρεβλώσεις επεδίωκε τον εκσυγχρονισμό του πολιτεύματος.

Εμπόδια σε αυτήν την προσπάθεια έθεταν τα ανάκτορα αλλά και το πολιτικό κατασκεύασμα που ονομάστηκε ΕΚ. Ο, «κατασκευασμένος» από το σύστημα επικοινωνίας, «Γέρος της Δημοκρατίας», ενώ πλέον είχε χάσει κάθε ελπίδα, βρέθηκε -ευνοημένος από τις σκοπιμότητες των Ανακτόρων και ξένων παραγόντων- στην εξουσία σε ηλικία 76 ετών.

Μετά από μια μεταβατική –αμφίβολης συνταγματικής τάξεως αφού δεν διέθετε την δεδηλωμένη ούτε είχε λάβει ψήφο εμπιστοσύνης- διακυβέρνηση 50 ημερών οδήγησε την χώρα σε νέες εκλογές στις 16/2/1964.

Φρόντισε όμως, κατά το σύντομο μεταβατικό στάδιο, να δημιουργήσει προηγούμενο του «Τσοβόλα δώστα όλα» δίνοντας στον Μητσοτάκη την οδηγία να αδειάσει τα γεμάτα ταμεία που είχε αφήσει ο Καραμανλής.

Η «ανίερη συμμαχία» κατέρρευσε 14 μήνες μετά την πανηγυρική νίκη της 14ης Φεβρουαρίου αλλά η «φωτιά», που η ανευθυνότητα και ο πολιτικός αμοραλισμός του «Γέρου της Δημοκρατίας» και των συνεργατών του είχαν ανάψει, τροφοδοτούμενη συνεχώς από νέα καύσιμα λαϊκισμού έστρωσε τον δρόμο στην δικτατορία και στα δεινά που αυτή επέφερε.

Η συγκυριακή συμπόρευση, υπό την ίδια σημαία, ηγετίσκων που έθεταν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες πάνω από το εθνικό συμφέρον ανέκοψε την δυναμική της ανασυγκρότησης και του εκσυγχρονισμού που, με την στιβαρή και υπεύθυνη ηγεσία του Καραμανλή, απογείωνε την Ελλάδα.

Μετά την δικτατορία ο Καραμανλής ανέλαβε το τιτάνιο έργο να οδηγήσει την χώρα με ηρεμία στην πορεία που ανακόπηκε το 1963.

Εθνική ανασυγκρότηση, δημοκρατικός εκσυγχρονισμός, οικονομική ανάπτυξη, κοινωνική ευημερία, ένταξη στην ΕΟΚ, συναίνεση και ήρεμο πολιτικό κλίμα, ήταν οι στόχοι που επεδίωξε. Πέτυχε με εξαίρεση τον τελευταίο στόχο.

O Ανδρέας πήρε την σκυτάλη της όξυνσης και του διχασμού εκεί που την είχε αφήσει ο Γ. Παπανδρέου.

Με τεράστια διαφορά το πιο χαρισματικό μέλλος της δυναστείας αλλά και με μεγάλες σκοτεινές πλευρές στον ψυχισμό του.

Έχοντας κερδίσει πρωτοφανή σε πάθος στήριξη από τους ψηφοφόρους του, ελέγχοντας σε βαθμό απόλυτου άρχοντα το κόμμα του, αναλαμβάνοντας τις τύχες της χώρας σε μια ιδιαίτερα ευνοϊκή συγκυρία είχε την ευκαιρία να την αναμορφώσει ριζικά και να απογειώσει την παραγωγική της δυναμική και την στρατηγική της σημασία.

Αντί γι’ αυτό την οδήγησε στην κοινωνική και παραγωγική αποσάθρωση βάζοντάς την, επιπλέον, στην «γκιλοτίνα» της χρεωκοπίας με την εγκατάσταση στο τιμόνι της οικονομίας «του αυτόματου πιλότου του Δημοσίου Χρέους και των άλλων ανελαστικών δαπανών» (Α. Λάζαρης, 10/6/88).

Αυτός, ο αυτόματος πιλότος «του Δημοσίου Χρέους και των άλλων ανελαστικών δαπανών» -σε συνδυασμό με τις κοινωνικές και πολιτικές στρεβλώσεις που δημιούργησε- οδήγησε τελικά την χώρα στην χρεωκοπία.

Αν γλυτώσαμε από πολύ μεγαλύτερες εθνικές και κοινωνικές-οικονομικές περιπέτειες αυτό το οφείλουμε αποκλειστικά στον Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Η χώρα δεν θα ήταν μέλος της ΕΕ αν δεν ήταν ο Καραμανλής.

Είναι χαρακτηριστική, επί του προκειμένου, η μεταστροφή του Καγκελαρίου της Γερμανίας Χέλμουτ Σμιτ ο οποίος από το «Η Ελλάδα θα μπει στην Ευρώπη πάνω από το πτώμα μου» λίγα χρόνια μετά δήλωνε ότι «στην Ευρώπη δεν μπήκε η Ελλάδα, μπήκε ο Καραμανλής».

Αλλά και η επίσημη προσφώνηση -που του απεύθυνε απονέμοντάς του το μετάλλιο του πανεπιστημίου των Παρισίων- η Ε. Γλύκατζη – Αρβελέρ:

«Για τους Έλληνες δημιουργήσατε μια ορισμένη αντίληψη περί Ευρώπης, για την Ευρώπη είστε η προσωποποιημένη αντίληψη περί Ελλάδος, για τον κόσμο όλο αντιπροσωπεύετε την αντίληψη περί δημοκρατίας».

Η 8η Μαρτίου, επέτειος γέννησης του, μας υπενθυμίζει το χρέος να αποτίνουμε, με κάθε ευκαιρία, τον οφειλόμενο φόρο τιμής στον αείμνηστο Εθνάρχη.