Γιατί η Ρωσική Εκκλησία χαιρέτισε τη νίκη των Αζέρων Τούρκων επί των Αρμενίων – Η ήττα της Δύσης

Ουδέποτε ο ευγνώμων φιλοξενούμενος της ΤΡΙΜΠΟΥΝΑΣ τόλμησε να θεωρήσει εαυτόν «πολιτικό αναλυτή», εφόσον, αργά ή γρήγορα, θα ήταν υποχρεωμένος να αποκαλύψει τις πολιτικές του προτιμήσεις διακινδυνεύοντας να πιαστεί στην παγίδα της «επιλογής στρατοπέδου» με απροσδιόριστες για αυτόν συνέπειες.

Εντούτοις όπως λέγει και ο θυμόσοφος Ελληνικός λαός: «θες ν’ αγιάσεις κι η… «γ΄ Ρώμη» δεν σ’ αφήνει»!

Ανήμερα λοιπόν της συναντήσεως του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στο Φανάρι και ιδού… όχι βέβαια άγγελος Κυρίου, αλλά το κανάλι RUSSIA 1 στην εκπομπή 60 Minutes, ένα talk show το οποίο προβάλλεται μια ώρα πριν το κεντρικό δελτίο ειδήσεων, παρουσίασε ένα σύντομο ρεπορτάζ για την επίσκεψη του Αμερικάνου ΥΠΕΞ, από το οποίο ο έκπληκτος συντάκτης του παρόντος σημειώματος έμαθε τα εξής:

1. Ότι ο «Je veux devenir calife à la place du calife!» πρόεδρος της συνορεύουσας με την Ελλάδα χώρας κατέγραψε έναν ακόμα πολιτικό θρίαμβο στο ενεργητικό του, εφόσον αγνόησε επιδεικτικά την επίσκεψη Πομπέο επικαλούμενος κάποιες υποχρεώσεις της τελευταίας στιγμής, λες και οι επισκέψεις αυτού του επιπέδου σχεδιάζονται στη βάση του «είδα φως και μπήκα».

2. Ότι το «αυθόρμητα» συγκεντρωμένο πλήθος κάφρων-ισλαμιστών οπαδών του «Je veux devenir calife… κλπ.», διαμαρτυρόταν ωρυόμενο:

«Φονιάδες των μουσουλμάνων Αμε-ρι-κάνοι!», «Εδώ είναι Τουρκία, δεν είναι Βυζάντιο!», «Είναι Ισταμπούλ κι όχι Κωνσταντινούπολη».

3. Ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι «πράκτορας» των «φονιάδων των μουσουλμάνων».

Ο γράφων ομολογεί με συντριβή ψυχής πως δεν μπορούσε καν να διανοηθεί ότι το… αυθόρμητα συγκεντρωμένο πλήθος θα γνώριζε ότι το Βυζάντιο, δηλαδή η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, προϋπήρχε της Τουρκίας και ότι μέχρι το 1930 η ονομασία της πόλεως, αυτήν που κατέλαβαν οι ασιατικές ορδές των προγόνων τους, ήταν Κωνσταντινούπολη.

Βεβαίως τον συντάκτη των παρόντων σχολίων ουδόλως εξέπληξε η συνήθης λασπολογία που εκτοξεύει η κρατική ρωσική τηλεόραση κάθε φορά που ασχολείται με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, ιδιαιτέρως δε η εμμονή στην «πρακτορική» ιδιότητά του, εφόσον, εξ όσων μπορεί να καταλάβει ο συντάκτης, κρίνουν εξ ιδίων τα αλλότρια: πόσες αποκαλύψεις δεν έχουν γίνει σχετικά με τις στενές σχέσεις «τρίτου τύπου» που προσδιόριζαν τη μεταξύ σοβιέτ και Πατριαρχείου Μόσχας συνεργασία…

Όμως, φίλτατε αναγνώστη της ΚΑΘΕΔΡΑΣ, μη νομίζεις ότι η εκπομπή ήταν αφιερωμένη στην Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως, απλά η αναφορά στην επίσκεψη Πομπέο έγινε… επειδή έπρεπε να γίνει για λόγους που είναι περιττό να εξηγήσουμε.

Η εκπομπή ήταν αφιερωμένη στην διένεξη Αζέρων και Αρμενίων και, φυσικά, στην μεγάλη διπλωματική επιτυχία του «ρωσικού κόσμου».

Στην εύλογη απορία των αναγνωστών της παρούσης ιστοσελίδας, σχετικά με το ποια μπορεί να είναι η σχέση της «γ΄ Ρώμης» με τον πόλεμο Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, ο γράφων παραθέτει ένα απόσπασμα από την επιστολή που απέστειλε στον «Εξοχώτατο και πολυσέβαστο κύριο Πρόεδρο» (sic) του Αζερμπαϊτζάν ο αρχιεπίσκοπος Μπακού της Εκκλησίας της Ρωσίας Αλέξανδρος.

Γράφει λοιπόν στην επιστολή του ο αρχιεπίσκοπος Αλέξανδρος:

«Επιτρέψτε μου να Σας συγχαρώ για την νίκη του στρατού του Αζερμπαϊτζάν, για την απελευθέρωση των κατεχομένων εδαφών και για την απελευθέρωση της κατεχόμενης (Σημ.: δηλαδή από τους Αρμένιους) της καρδιάς του Καραμπάχ, της αρχαίας Σούσα. (…)

»Σεβαστέ κύριε Πρόεδρε ας ευλογεί ο Ύψιστος Εσάς, την οικογένειά Σας και όλο το Αζερμπαϊζάν.

»Το Καραμπάχ είναι Αζερμπαϊτζάν

»Μετά βαθυτάτου σεβασμού

»Αλέξανδρος Ισέιν

»Αρχιεπίσκοπος Μπακού και Αζερμπαϊτζάν». (Βλ. εδώ)

(Παρένθεση: Στο ίδιο ύφος συνεχάρη τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν και ο πρόεδρος της ομάδας φιλίας με το Αζερμπαϊτζάν του Βρετανικού Κοινοβουλίου Bob Blackman (Βλ. εδώ). Και οι δυο σύνδεσμοι παραπέμπουν στην ιστοσελίδα azertag.az. Κλείνει η παρένθεση.)

Προσπαθώντας να απαντήσει στο ερώτημα σχετικά με το τί μπορεί να κρύβεται πίσω από αυτή την συναισθηματικά φορτισμένη επιστολή του εκπροσώπου της «γ΄ Ρώμης» στο Μπακού, ο συντάκτης του παρόντος σημειώματος ανακάλυψε ένα άρθρο του Alexander Razuvaev στην εφημερίδα Nezavisimaya Gazeta με τον άκρως αποκαλυπτικό τίτλο «Το καυκασιανό μάθημα για τη Ρωσία» (Βλ. εδώ).

Ο αρθρογράφος θέτει το εξής «υπαρξιακό» ερώτημα: ποιοι είναι τώρα οι άμεσοι στόχοι της Ρωσίας;

Για τον Razuvaev είναι δύο: πρώτον, η διατήρηση και η ενίσχυση στο μέτρο του δυνατού της συμμαχίας με το Αζερμπαϊτζάν που αποτελεί όχι μόνο μια από τις πλέον ισχυρές και πλούσιες χώρες του Καυκάσου, αλλά και παραδοσιακό σύμμαχο της Ρωσίας.

«Η μελλοντική θετική κατάληξη της αντιπαραθέσεως της Ρωσίας με τη Δύση», επισημαίνει ο αρθρογράφος, «εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις σχέσεις της με τον τουρκικό κόσμο.

»Η χώρα «κλειδί» για τη Ρωσία δεν είναι ούτε η Μολδαβία, ούτε η Λευκορωσία ή η Αρμενία, αλλά το Καζακστάν».

Ο δεύτερος στόχος, πάντα σύμφωνα με τον Razuvaev, είναι «να εξασφαλίσει την αντικατάσταση της σημερινής κυβερνήσεως της Αρμενίας με μια φιλορωσική».

Μια φιλορωσική κυβέρνηση στην Αρμενία σημαίνει ότι η Ρωσία, έχοντας απωλέσει την επιρροή της στη Γεωργία, ιδιαιτέρως μετά την, ουσιαστικά, «προσάρτηση» της Νότιας Οσετίας και Αμπχαζίας, περιοχών που ανήκαν στην Γεωργία πριν την απόσχισή τους από αυτή το 2008, θα ισχυροποιήσει τη θέση της στην περιοχή, η οποία σημειωτέων δεν περιορίζεται μόνο στα όρια του Καυκάσου, αλλά περιλαμβάνει και το Ιράν.

Όμως παρ’ όλη την θριαμβολογία των ρωσικών ΜΜΕ σχετικά με την επιτευχθείσα συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός, ορισμένοι αναλυτές θεωρούν ότι η δήλωση του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Αλίγιεφ περί κοινής ειρηνευτικής αποστολής Ρωσίας και Τουρκίας, εμπλέκει, εμμέσως πλην σαφώς και την Τουρκία στην διατήρηση της ειρήνης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Σε σχόλιό του στην Nezavisimaya Gazeta ο Vladimir Mukhin επισημαίνει ότι, η τριμερής συμφωνία σαφώς ανταποκρίνεται πλήρως στα στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας και ότι ο μεγάλος κερδισμένος είναι ο «Je veux devenir calife à la place du calife!».

Η Ρωσία για άλλη μια φορά «κατάπιε» την ηθική ταπείνωση της καταρρίψεως του ελικοπτέρου (είναι σαφές ότι καταρρίφθηκε από τους Τούρκους) και υπέγραψε μια συνθήκη με τους όρους της Τουρκίας.

«Μελλοντικά, καταλήγει ο σχολιαστής, αυτό μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια όλου του Καυκάσου, και όχι μόνο.

»Στη Ρωσία δεν έχει πλέον απομείνει ούτε ένας, έστω και υποθετικός, σύμμαχος» (Βλ. εδώ).

Ο Mukhin επισημαίνει επίσης ότι, την άποψη αυτή συμμερίζονται και άλλα ΜΜΕ, όπως, π.χ., το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Azariha, το οποίο σε σχόλιό του υπογραμμίζει ότι η κοινή γνώμη στο Ιράν είναι μάλλον αρνητική σε ό,τι αφορά στη στρατιωτική δύναμη της Ρωσίας:

«Ο παθητικός ρόλος της Ρωσίας στο Καραμπάχ, επισημαίνει ο Ιρανός σχολιαστής, είχε ως αποτέλεσμα την μείωση της εμπιστοσύνης προς τη Ρωσία.

»Πολλοί Ιρανοί σχολιάζουν στα κοινωνικά δίκτυα ότι τη συγκεκριμένη περίοδο η Ρωσία είναι αδύναμη και το γεγονός ότι δεν αντιτίθεται στην άνευ προηγούμενου αύξηση της τουρκικής επιρροής στον Καύκασο, τροφοδοτεί ακόμα περισσότερο αυτή την άποψη».

Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγουν και οι αρθρογράφοι του πρακτορείου Bloomberg Zulfugar Agayev και Sara Khojoyan.

Στο άρθρο τους με τίτλο «Putin Deal to End Karabakh War Brings Turkey to His Backyard» σημειώνουν ότι:

«Η συνθήκη καταπαύσεως του πυρός προσφέρει στον Ερντογάν μέσω των περιοχών νοτίως της Αρμενίας μια δυνητική πρόσβαση στο Αζερμπαϊτζάν και στις πλούσιες σε φυσικούς πόρους δημοκρατίες της Κ. Ασίας για πρώτη φορά, παρά το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει διπλωματικές σχέσεις με την Αρμενία και κρατάει κλειστά τα μεταξύ τους κοινά σύνορα» (Βλ. εδώ).

Διαφορετική είναι η προσέγγιση του Anders Åslund, ο οποίος υπογραμμίζει ότι «ο Ρώσος πρόεδρος Β. Πούτιν φαίνεται ότι πέτυχε μια σημαντική νίκη στο Καραμπάχ, η οποία απειλεί να διασαλεύσει προς όφελός του την γεωπολιτική ισορροπία σε όλο των πρώην σοβιετικό χώρο.

»Στηρίζοντας μια φιλική προς το Κρεμλίνο συνθήκη καταπαύσεως του πυρός ανάμεσα στο Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία, ο Πούτιν κατάφερε να επεκτείνει σημαντικά τη στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας στη στρατηγικά σημαντική περιοχή του Νοτίου Καυκάσου.

»Έχει δε ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι αυτό το πέτυχε χωρίς να συναντήσει κάποια ιδιαίτερη αντίδραση από τη Δύση.

»Αυτή η απρόσκοπτη επέλαση θα πρέπει να σημάνει συναγερμό σε άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, όπως στην Ουκρανία, στη Λευκορωσία και στη Μολδαβία». (Βλ. εδώ)

Εντούτοις δεν παραλείπει να σημειώσει πιο κάτω ότι στις κινήσεις του Ρώσου προέδρου είχε συμφωνήσει και η Τουρκία, η οποία βγαίνει νικητής από αυτή τη σύγκρουση.

Έτσι με την παρουσία της ρωσικής ειρηνευτικής δυνάμεως στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ η εξάρτηση της Αρμενίας από τη Ρωσία γίνεται ακόμα μεγαλύτερη, μετατρέποντάς την ουσιαστικά σε προτεκτοράτο της Ρωσίας, σχολάζει ο Anders Åslund.

Η επιβολή της Ρωσίας ως τον κύριο ρυθμιστή της γεωπολιτικής ισορροπίας σε αυτή την ευαίσθητη περιοχή, σε συνδυασμό, από τη μια πλευρά, με την πλήρη ανικανότητα της Ευρώπης να εκφράσει μια, έστω και στο ελάχιστο, σαφή εξωτερική πολιτική αποκολλημένη από την εύκολη λύση των ψυχροπολεμικών στερεοτύπων και, από την άλλη, η πλήρης αδράνεια των ΗΠΑ, η οποία αποκτά σχεδόν κωμικό χαρακτήρα αν λάβουμε υπόψη ότι, στις 23 Οκτωβρίου οι ΥΠΕΞ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν συναντήθηκαν στην Ουάσιγκτον ο κάθε ένας χωριστά με τον Αμερικανό ομόλογό τους Μάικ Πομπέο χωρίς να καταλήξουν πουθενά, μπορεί εύκολα να οδηγήσει στην εμφάνιση «ειρηνευτικής δυνάμεως» και σε άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Ίσως εδώ ταιριάζει η λαϊκή ρήση: «ο φόβος φυλάει τα έρημα».

Καταλήγοντας ο συντάκτης του παρόντος σχολίου θα ήθελε με τη σειρά του να μοιραστεί με τον υπομονετικό αναγνώστη της ΤΡΙΜΠΟΥΝΑΣ δυο απολύτως προσωπικές – και συνεπώς υποκειμενικές – απόψεις του.

Πρώτον, ανεξαρτήτως από τις απόψεις των διαφόρων αναλυτών που παρουσιάζονται στον παρόν κείμενο, δηλαδή για το αν κέρδισε η Τουρκία σε βάρος της Ρωσίας ή το αντίθετο, ότι δηλαδή η Ρωσία εμφανίζεται πλέον ως ο ρυθμιστής της γεωπολιτικής ισορροπίας όχι μόνο στον Καύκασο αλλά και στις δυο όχθες της Κασπίας, η ουσία είναι μια: η Αρμενία είναι ο μεγάλος χαμένος, ασχέτως από το ποιος φταίει για αυτή την ήττα.

Και όταν, επιτέλους, το πολιτικό κατεστημένο της χώρας κατανοήσει, πρώτον, ότι «Die Politik ist keine Wissenschaft, wie viele der Herren Proffessoren sich einbilden, sondern eine Kunst» (Otto von Bismarck) και ότι η Δύση, αυτή η Δύση που σφυρίζει αδιάφορα στις κατάφορες παραβιάσεις των κανόνων του διεθνούς δικαίου από τον γείτονά της, παραμένει τα τελευταία χρόνια αγκυλωμένη σε πολιτικές επιλογές που είτε ουδεμία σχέση έχουν με το όραμα «Ευρώπη – το κοινό μας σπίτι», είτε επιβάλλονται έξωθεν, δεν πρόκειται ποτέ να ανακάμψει πολιτικά.

Δεύτερον, ο… κακεντρεχής γράφων υποψιάζεται ότι, η επιστολή του αρχιεπισκόπου Μπακού Αλεξάνδρου της «γ΄ Ρώμης» ίσως να μην απευθυνόταν μόνο στον «πολυσέβαστο πρόεδρο» Αλίγιεφ…