Αυτός κι αν είναι έλεγχος του τουρκικού Τύπου από την κυβέρνηση Ερντογάν: Επί 24 ώρες μετά την ανακοίνωση της παραίτησης του Τούρκου υπουργού Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ το σύνολο σχεδόν των μέσων ενημέρωσης στη Γείτονα δεν είχαν μεταδώσει ούτε… μονόστηλο.
«Από τα 1.780 τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά δίκτυα της Τουρκίας μόνο… πέντε (5) ανέφεραν την παραίτηση του υπουργού Αλμπαϊρακ» έγραψε στο twitter o Ιλχάν Ταστσί, βετεράνος δημοσιογράφος και πρώην μέλος του ραδιοτηλεοπτικού συμβουλίου «RTÜK» για τα ιδιωτικά ραδιόφωνα.
Πολλοί Τούρκοι συνάδελφοι με τους οποίους συνομιλήσαμε μετά την ανακοίνωση της παραίτησης Αλμπαϊράκ, έλεγαν ότι «ο αρχισυντάκτης τους είχε αποφασίσει ότι αυτό δεν ήταν είδηση»!
Παρά το γεγονός ότι η επιστολή παραίτησης που δημοσιεύτηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έλαβε 600.000 likes μέσα σε λίγες ώρες.
«Για τα μέσα ενημέρωσης που ελέγχει το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ δεν υπήρχε επί 24 ώρες καμία είδηση για την παραίτηση» γράφει ο γνωστός δημοσιογράφος Μουσταφά Μπαλμπάι στην Cumhurriyet και προσθέτει ειρωνικά:
«Ούτε τα κοκόρια θα πίστευαν ότι είχε ξημερώσει»…
Άλλωστε οι δημοσιογράφοι που γράφουν την αλήθεια στην Τουρκία κινδυνεύουν με φυλάκιση.
Την επόμενη ακριβώς ημέρα της παραίτησης Αλμπαϊράκ, ο Μουσταφά Μπουλμπάι παρακολουθούσε -όπως λέει- τη δίκη της δημοσιογράφου Μουγιεσέz Γιλντίζ του τηλεοπτικού δικτύου ODA TV στο 26ο Ανώτατο Ποινικό Δικαστήριο της Άγκυρας.
H Μουγιεσέζ είχε φυλακιστεί από τις 12 Ιουλίου εν αναμονή της δίκης της, κατηγορούμενη για… κατασκοπεία επειδή είχε γράψει άρθρα για τις στρατιωτικές σχέσεις της Τουρκίας με τη Λιβύη.
Στη συνέχεια, οι κατηγορίες άλλαξαν και η Μουγιεσέζ κατηγορήθηκε για αποκάλυψη κρατικών μυστικών.
Σε ένα από τα άρθρα της, η δημοσιογράφος είχε θέσει ερωτήματα σχετικά με φερόμενες συναντήσεις μεταξύ των Τούρκων στρατιωτικών διοικητών και του Λίβυου πολέμαρχου Χαλίφα Χαφτάρ, του οποίου ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (LNA) πολεμούσε την υποστηριζόμενη από την Άγκυρα κυβέρνηση της Τρίπολης.
Ο Μουσταφά Μπουλμπάι περιγράφει λοιπόν την εξής απίστευτη εικόνα στο δικαστήριο:
«Ο δικαστής ρωτούσε την δημοσιογράφο: “Γιατί μιλήσατε στο τηλέφωνο;”.
»”-Για να πάρουμε πληροφορίες”, του απάντησε η Μουγιεσέζ.
»”Και γιατί κάνατε αυτές τις ερωτήσεις;” επέμενε ο δικαστής.
»”Τι κάνατε με τις πληροφορίες που λάβατε;…”.
»Εκείνη τη στιγμή ένας φίλος που κάθονταν ακριβώς πίσω μου στο δικαστήριο με ρώτησε:
»Γιατί τα κρατικά μέσα ενημέρωσης δεν μεταδίδουν την ανακοίνωση της παραίτησης του Αλμπαϊράκ;
»Για μια στιγμή ένιωσα τον εαυτό μου να παίζει σε μια ταινία γεμάτη ένταση, αλλά με πολύ μαύρο χιούμορ» λέει ο Μπουλμπάι.
Στο τέλος της ακροαματικής διαδικασίας το δικαστήριο αποφάσισε να απελευθερώσει την δημοσιογράφο εν αναμονή της δίκης, αν και πρέπει να δίνει τακτικά το παρών στις αρχές.
«Χαρήκαμε πολλοί γιατί η συνάδελφός μας αφέθηκε ελεύθερη, αλλά είμαστε λυπημένοι γιατί στη χώρα μας η δημοσιογραφία εξακολουθεί να διώκεται για… εγκληματική δραστηριότητα» γράφει ο Μουσταφά Μπουλμπάι στην Cumhurriyet.
Με αυτή την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι στην Τουρκία ίσως είναι φανερό γιατί τα μέσα ενημέρωσης παίρνουν εντολές και υπακούουν τον… αόρατο αρχισυντάκτη, που δεν είναι άλλος από το καθεστώς Ερντογάν.
Και όποια μέσα ενημέρωσης δεν επαινούν τον Ερντογάν αντιμετωπίζονται ως εχθροί.
Η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα Cumhuriyet για παράδειγμα, από τον Ιανουάριο του 2020 έως τον Απρίλιο του 2020, έχει τιμωρηθεί με πρόστιμο τη διακοπή διαφημίσεων για 45 ημέρες για 8 ειδήσεις, που αφορούσαν κρατικές παρατυπίες.
Ο στόχος είναι φυσικά να ασκηθεί οικονομική πίεση στην εφημερίδα.
Δεν είναι τυχαίο βέβαια που η Cumhuriyet δεν λαμβάνει διαφημίσεις από κρατικά ιδρύματα υπέρ του Τύπου ή από δημόσιες τράπεζες ή εταιρείες που παρέχουν πλούσια τα ελέη τους στα φιλο-ερντογανικά μέσα ενημέρωσης.
Η κρατική Υπηρεσία Διαφήμισης για τον Τύπο (BİK) ιδρύθηκε για να διανέμει επίσημες διαφημίσεις στον Τύπο δίκαια.
Ωστόσο, 40 χρόνια μετά την ίδρυσή του, αυτός ο θεσμός χρησιμοποιείται δυστυχώς ως οικονομική και πολιτική πίεση ενάντια στα Μέσα Ενημέρωσης που ασκούν κριτική δημοσιογραφία.
Αρκετοί δημοσιογράφοι στην Τουρκία έχουν καταδικαστεί σε διάφορες ποινές φυλάκισης μεταξύ ενός και τεσσάρων ετών, με την κατηγορία ότι προσέβαλαν τον Ερντογάν, ενώ πολλοί περισσότεροι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν παρόμοιες κατηγορίες.
Λόγω της διεθνούς κατακραυγής πάντως, η κυβέρνηση Ερντογάν ενέκρινε τον περασμένο μήνα νομοσχέδιο το οποίο αφορά και τους φυλακισμένους δημοσιογράφους και διανοούμενους που έχουν καταδικαστεί σε ποινές φυλάκισης για προσβολή αξιωματούχων.
«Με το νέο νόμο οι δημοσιογράφοι αυτοί θα μπορούν να εκτίσουν την ποινή τους κάνοντας κοινοτική υπηρεσία αντί να παραμένουν στη φυλακή», έγραψε ο δημοσιογράφος της Hurriyet, Αμντουλκαντίρ Σελβί, γνωστός για τις πηγές του στο κυβερνών κόμμα.
Υπάρχει βέβαια και μια φαινομενικά αστεία, αλλά πολύ σοβαρή πλευρά της προπαγάνδας του «αρχισυνάκτη Ερντογάν»:
Τα νέο-Οθωμανικά σήριαλς που προωθεί στην τουρκική τηλεόραση.
Ο Κούρδος δημοσιογράφος Οκτάι Καντεμίρ, για παράδειγμα, συνελήφθη και τέθηκε σε κατ` οίκον περιορισμό τον Σεπτέμβριο για «προσβολή της μνήμης… νεκρού», επειδή σχολίασε αρνητικά στο twitter μια νέα τηλεοπτική σειρά για την οθωμανική ιστορία –«Τον Μεγάλο Σελτσούκο»- που προβλήθηκε από τον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό TRT.
Η σειρά επικεντρώνεται στην κατάκτηση της Ανατολίας από τους προγόνους των Οθωμανών, Σελτζούκους, καθώς το καθεστώς Ερντογάν «προωθεί τέτοιες σειρές με μεγαλοπρεπή, πολύ θετική άποψη της οθωμανικής ιστορίας, προκειμένου να δημιουργήσει και να εκπαιδεύσει μια νέα ευσεβή γενιά που θα είναι υπέρ του κυβερνώντος κόμματος AKP», δήλωσε ο Μπερκ Εσέν επίκουρος καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Σαμπαντζί της Κωνσταντινούπολης.
«Τα σενάρια αυτών των τηλεοπτικών σειρών αντικατοπτρίζουν προσεκτικά θέματα που συνδέονται με την σύγχρονη τουρκική πολιτική, όπως ότι οι δυτικές δυνάμεις συνωμοτούν και προσπαθούν να διαιρέσουν την Τουρκία» λέει ο καθηγητής Εσέν και προσθέτει: «
»Μερικές φορές μάλιστα το τηλεοπτικό μήνυμα είναι τόσο εμφανώς προφανές, ώστε παρακολουθώντας, για παράδειγμα, έναν διάλογο στο σήριαλ για τον Σουλτάνο Αμντουλχαμίτ Β` να ακούς κυριολεκτικά, αποσπάσματα από την ομιλία του… Ερντογάν την προηγούμενη εβδομάδα».
Λοιπόν! Αρχισυντάκτης των ειδήσεων για το σύνολο σχεδόν των τουρκικών ΜΜΕ αλλά και τηλεοπτικός παραγωγός ο Τούρκος πρόεδρος! Μήπως βάζει ιδέες…