Η πρόκληση της ανάπτυξης

Σύμφωνα με πρόσφατα επίσημα στοιχεία, το πρώτο τρίμηνο του 2019 η ανάπτυξη περιορίστηκε στο 1,3%, συνεχίζοντας την αδύναμη πορεία του τελευταίου τριμήνου του 2018.

Η επίδοση αυτή προφανώς προκαλεί προβληματισμό για την πορεία του ελληνικού ΑΕΠ στο σύνολο του 2019, αφού οκτώ μήνες μετά την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια, ο ρυθμός ανάπτυξης, αντί να επιταχυνθεί, κινείται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων δύο ετών.

Ήδη, από την πλευρά των αγορών, διατυπώνονται ανησυχίες ότι η ασθενική ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας ενδέχεται να πλήξει την επενδυτική εμπιστοσύνη προς τη χώρα, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη δυνατότητά της να διατηρήσει υγιή δημοσιονομικά μεγέθη και να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του χρέους της.

Θετικό για την ανάπτυξη είναι το γεγονός ότι, με την προκήρυξη εκλογών τον Ιούλιο, αποφεύγονται οι συνέπειες που θα δημιουργούσε μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδος. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για εφησυχασμό, όσο οι παράγοντες που εμποδίζουν την ανάκαμψη εξακολουθούν να υφίστανται κι όσο δεν εφαρμόζονται στοχευμένες πολιτικές για την ενθάρρυνση νέων επενδύσεων.

Η Ελλάδα εξακολουθεί να παραμένει ουραγός σε όλες τις διεθνείς κατατάξεις για την ανταγωνιστικότητα, ενώ η αναλογία των επενδύσεων ως προς το ΑΕΠ περιορίστηκε την περασμένη χρονιά στο 11%, που αποτελεί τη χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη, με μεγάλη διαφορά από το μέσο όρο.

Το παραγωγικό κενό της χώρας, δηλαδή η διαφορά μεταξύ πραγματικού και δυνητικού ΑΕΠ, φθάνει τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ και μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει κανένα συγκροτημένο σχέδιο για την αναπλήρωσή του. Ένα σχέδιο που θα βοηθήσει στην προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, αλλά στην ενδυνάμωση της εγχώριας επιχειρηματικότητας, ώστε να παραχθεί πλούτος και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.

Τώρα είναι η στιγμή να διαμορφωθεί ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο ανασυγκρότησης, με γενναίες μεταρρυθμίσεις στη φορολογία, στην κοινωνική ασφάλιση και στη δημόσια διοίκηση, με επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων, με μέτρα για τη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος, με μια νέα εθνική πολιτική για τη μεταποίηση και για την ενίσχυση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, με διασύνδεση τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και αγοράς, με ενθάρρυνση της καινοτομίας.

Προϋπόθεση για την επιτυχία μιας τέτοιας προσπάθειας, είναι η διαμόρφωση μιας νέας πολιτικής κουλτούρας, η οποία επιτρέπει την επίτευξη συναινέσεων για την προώθηση κοινά αποδεκτών μέτρων, αλλά και τη διασφάλιση της συνέχειας και της συνέπειας των ασκούμενων πολιτικών.

Είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε ότι η επιτάχυνση της ανάπτυξης, με βιώσιμους όρους, αποτελεί για την Ελλάδα υπαρξιακή πρόκληση.

Η χώρα μας είτε θα καταφέρει να περάσει στην επόμενη ημέρα, πραγματοποιώντας ένα μεγάλο άλμα μπροστά, είτε θα παραμείνει μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, παγιδευμένη ανάμεσα στο υψηλό χρέος και την αναιμική ανάπτυξη, ευάλωτη οικονομικά και κοινωνικά, διαρκώς αντιμέτωπη με τον κίνδυνο να βρεθεί σύντομα ξανά σε αδιέξοδο.