Κύπρος: 40 Ιούληδες μετά στην Τραφάλγκαρ

Κυριακή απόγευμα, από τα σπανίως τόσο ζεστά καλοκαιρινά απογεύματα του Λονδίνου.

Τα σιντριβάνια της πλατείας Τραφάλγκαρ γίνονται πόλος έλξης για τουρίστες και ντόπιους – όλες οι φυλές μαζεμένες στην καρδιά της πόλης.

Ξαφνικά από κάποια ηχεία ακούς τον ελληνικό εθνικό ύμνο.

Είναι Ιούλης, 40 χρόνια μετά και οι Κύπριοι θυμούνται.

Λιγότεροι από άλλα χρόνια ως προς τη φυσική τους παρουσία, μα θυμούνται, δεν ξεχνούν.

Τριγύρω υπάρχουν και νέοι, γόνοι προσφύγων, η δεύτερη γενιά που μεγαλώνει στο Λονδίνο μετά το ’74.

Η αλήθεια πάντως είναι ότι πολλοί, ίσως οι περισσότεροι συνομήλικοί τους εδώ στη δεύτερή τους πατρίδα, αν και δεν ξεχνούν, δε νιώθουν στενά δεμένοι με αυτό που γίνεται.

Δεν ενδιαφέρονται, δεν πιστεύουν ότι αξίζει τον κόπο;

Από την άλλη όμως, όπως λένε οι νέοι που πρόθυμα θυσιάζουν το κυριακάτικό τους απόγευμα, δεν είναι λίγο κάθε χρόνο τόσα χρόνια ο εκάστοτε Βρετανός πρωθυπουργός να λαμβάνει το ψήφισμα αυτών των «ενοχλητικών» ανθρώπων που φωνάζουν “Turkish troops out of Cyprus”.

Αν αυτοί σταματήσουν να θυμούνται και να το φωνάζουν, ποιος θα το κάνει γι’ αυτούς;

Συχνά πυκνά το θέμα συζητείται στη Βουλή των Κοινοτήτων, όπου οι πολλοί βουλευτές φίλοι της Κύπρου δεν το αφήνουν να ξεχαστεί ή στη Βουλή των Λόρδων, όπου τα φιλότουρκα μέλη σαφώς υπερισχύουν.

Η βρετανική κυβέρνηση περιορίζεται στη μόνιμη επωδό της, πως η λύση θα έρθει για τους Κύπριους από τους Κύπριους και πως το Λονδίνο στηρίζει τις προσπάθειες για συνολική λύση.

Κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει με μια τέτοια δήλωση.

Η στάση αυτή όμως επιτρέπει στη Βρετανία να κρατά απ’ έξω την ουρά της.

Μπορεί οι διμερείς σχέσεις Λευκωσίας-Λονδίνου να βρίσκονται πράγματι στο καλύτερο επίπεδο της τελευταίας 40ετίας, αλλά επί του εθνικού ζητήματος οι Κύπριοι, αυτοί που μαζεύονται στην πλατεία τουλάχιστον, περιμένουν περισσότερα.

Αυτή η συνεχής έκκληση προς την Ντάουνινγκ Στριτ να ασκήσει την επιρροή της επί της Τουρκίας, δε μοιάζει να εκπληρώνεται.

Η αλήθεια είναι πως ίσως η επιρροή της Βρετανίας επί της Τουρκίας να μην είναι τόσο μεγάλη όσο πολλοί Κύπριοι θεωρούν.

Αλλά δεν είναι και τόσο μικρή όσο οι περισσότεροι Βρετανοί πολιτικοί θέλουν να αφήνουν να εννοείται. Ίσως το νέο στοιχείο που θα πείσει όλες στις πλευρές να κάνουν κάποια παραπάνω κίνηση να είναι το φυσικό αέριο.

Θα δείξει.

«Κάποια μέρα θα λυθεί. Θα ξυπνήσουμε το επόμενο πρωί και θα αναρωτιόμαστε γιατί πήρε τόσα χρόνια», μου λέει ένας από τους πιο παλιούς φίλους της Κύπρου στη Βουλή των Κοινοτήτων.

Πιθανότατα έτσι θα γίνει. Αλλά μέχρι τότε, αυτοί οι πρόσφυγες απαιτούν τον σεβασμό μας, ανάλογο της αξιοπρέπειας και του πόνου τους.

40 χρόνια είναι πολλά, αλλά δεν είναι τόσο μακριά.

Σε κάθε γωνιά του βορείου Λονδίνου, στο Μπέρμιγχαμ, στην Κύπρο, στην Ελλάδα και αλλού υπάρχουν άνθρωποι που ξυπνούν και κοιμούνται κλαίγοντας για το χαμένο τους σπίτι και την κλεμμένη τους νιότη.

Κλαίνε από οργή για την αδικία σε βάρος τους, πολύ περισσότερο κλαίνε για τον πατέρα, τον σύζυγο, τον αδερφό που χάσανε, που δεν ξέρουν πού και πώς έζησε ή πέθανε. Μπορεί να έχουν ξαναφτιάξει τη ζωή τους και να ζουν άνετα, αλλά το έκαναν μην έχοντας τίποτα στη νέα τους αρχή, με δουλειά και πείσμα και με το κενό τους να μη γεμίζει.

Εν πολλοίς χαμένη μέσα στα τραγικά γεγονότα των ημερών η 40ή επέτειος του πραξικοπήματος και της εισβολής μνημονεύεται στην Κύπρο με σειρήνες και στο Λονδίνο με μνημόσυνο και σιωπή.

Μπορεί κάποιοι να έχουν ξεχάσει ή ξεχνούν, αλλά αυτοί που κοντοστέκονται τέτοιες μέρες με έναν κόμπο στο λαιμό αξίζουν την προσοχή μας.