Είναι να μην σου κάτσει η στραβή

Η λαϊκή ρήση, «είναι να μην σου κάτσει η στραβή», δεν θα μπορούσε να έχει καλύτερη επαλήθευση από αυτό που συμβαίνει στον Ιβάν Σαββίδη.

Ένα ρολό χαρτί από αυτά που δεκάδες ανεγκέφαλοι εξακοντίζουν κάθε Κυριακή στα γήπεδα κατέληξε εκεί που δεν έπρεπε.

Σαν να μην έφτανε αυτό, σαν κάποιος άριστος σκηνοθέτης – όχι σαν τους ερασιτέχνες που, όπως ισχυρίζεται η αντιπολίτευση, «έστησαν» τις παραπομπές για τη Novartis – να είχε στήσει το σκηνικό, ακολούθησε ο αγώνας ΠΑΟΚ-ΑΕΚ και στο αποκορύφωμα της έντασης στο τελευταίο λεπτό το αμφισβητούμενο γκολ.

Οι εικόνες ντροπής που ακολούθησαν ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο αποτελώντας πλήγμα για την Ελλάδα και την κυβέρνηση.

Με αφορμή τα γεγονότα της Τούμπας αναδεικνύεται για μια ακόμα φορά από τον τύπο το πρόβλημα της «διαπλοκής».

Η «ταύτιση» του Σαββίδη με την κυβέρνηση έχει πραγματική βάση αλλά ταυτόχρονα εξυπηρετεί όσους έχουν αντίθετα επιχειρηματικά-εκδοτικά ή πολιτικά συμφέροντα.

Το ερώτημα ως εκ τούτου είναι αν μπορεί το ίδιο το ακραία διαπλεκόμενο σύστημα των Μ.Μ.Ε. να συμβάλει αντικειμενικά και δίχως υστεροβουλίες στην αυτοκάθαρσή του. Είναι μάλλον αδύνατο.

Οι παραδοσιακοί εκδότες έχουν εκλείψει και η καταλυτική επίδραση της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου έχουν αλλάξει τα δεδομένα.

Επιπλέον ο εκμαυλισμός, ο χρηματισμός, οι εκβιαστικές πρακτικές έχουν καταστήσει το τοπίο των Μ.Μ.Ε. «άγρια Δύση».

Ο Παπαχελάς γράφει (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 14/3/18) ότι, «Η ιστορία της ελληνικής διαπλοκής είναι παλιά. Έχει τα πάνω και το κάτω της και τις ιδιομορφίες κάθε περιόδου, αλλά κατά βάση πρόκειται γιο φαύλο κύκλο.», αλλά αυτή είναι μια μερική αλήθεια. Οι σχέσεις της 4ης εξουσίας με τις κυβερνήσεις και τα κόμματα στην Ελλάδα μπορούν να χωριστούν σε διακριτές περιόδους. Μέχρι και τη δεκαετία του 70 ο Τύπος κατά κανόνα περιοριζόταν στο ρόλο του. Κανένας δεν μπορεί να διανοηθεί ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής θα επέτρεπε στους εκδότες να αναμειχθούν στη διακυβέρνηση της χώρας με οιονδήποτε τρόπο. Σε ένα βαθμό αυτό ισχύει και για την παράταξη του Κέντρου αν και οι παραδοσιακές σχέσεις κυρίως του συγκροτήματος Λαμπράκη και η ισχυρή ανάμειξή του ήδη από την εποχή του Βενιζέλου όπως επίσης και η «αδελφική» σχέση του εκδότη της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ με τον Μητσοτάκη τους έδιναν το «δικαίωμα» ισχυρής παρέμβασης η οποία εκδηλώθηκε με ακραίο τρόπο κατά την «αποστασία» του 1965.

Η δεκαετία του 80 χαρακτηρίζεται από την αντιδημοκρατική προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ να χειραγωγήσει τον Τύπο μετατρέποντάς τον σε όργανο κομματικής προπαγάνδας. Η πρώτη προσπάθεια έγινε με τον εκδότη Α. Πόπωτα («Ελεύθερη Γνώμη» 1983, «Ειδήσεις» 1984) τον οποίο ενίσχυσε σκανδαλωδώς με δάνεια της Εθνικής και της Εμπορικής. Ακολούθησε το τεράστιο σκάνδαλο «Κοσκωτά» που οδήγησε στην παραπομπή του Α. Παπανδρέου και τεσσάρων υπουργών στο Ειδικό Δικαστήριο.

Η τρίτη περίοδος ξεκινά με την «απελευθέρωση» της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου. Η ανυπαρξία ασφαλιστικών δικλείδων άνοιξε διάπλατα το δρόμο στους «επιγόνους» του Κοσκωτά. Στις αρχές της δεκαετίας του 90 εγκαινιάστηκε η «χρυσή εποχή» της διαπλοκής με Δημόσια έργα, προμήθειες, Ευρωπαϊκά προγράμματα, δάνεια, χρηματιστήριο κ.λπ.. Εκτός από τα «αφεντικά» και οι κορυφαίοι «λειτουργοί» του τύπου «έτρωγαν με χρυσά κουτάλια». Δεν θα ήταν ιδιαίτερα υπερβολικό αν κάποιος ισχυριζόταν ότι επί «εκσυγχρονισμού» τα Μ.Μ.Ε. συγκυβερνούσαν. Έτσι εξηγείται η ορκισμένη αφοσίωση στον «εκσυγχρονισμό». Ακόμα και τώρα τα «καρακόλια» του συστήματος ανέλαβαν να «συνετίσουν» τον ατίθασο ηγέτη του «Ποταμιού» που «κάνει του κεφαλιού του»…

Η περίοδος Καραμανλή χαρακτηρίζεται από την άρνησή του να συναλλαγεί με το σύστημα της διαπλοκής.

Την προσπάθεια του να ξαναδώσει τα πρωτεία στην πολιτική και να περιορίσει τα Μ.Μ.Ε. στο ρόλο που τους επιφυλάσσει το δημοκρατικό πολίτευμα.

Η επιβολή κανόνων στο ιδιοκτησιακό καθεστώς, αφού ξεπέρασε τα «Εθνικά ναρκοπέδια» (ακόμα και μέσα στη Ν.Δ.), εμποδίστηκε στην Ευρώπη.

Το γεγονός αυτό είναι ίσως η καλύτερη απόδειξη ότι στη σημερινή εποχή ακόμα και για τους «έξωθεν φίλους» ο έλεγχος της ενημέρωσης είναι μάλλον πιο σημαντικός από τον έλεγχο των «συνταγματαρχών».

Τέλος η κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ, ως απόρροια των ευθυνών του για τη χρεωκοπία, δεν άλλαξε μόνο το πολιτικό σκηνικό. Η κρίση δημιούργησε ρευστότητα και στο χώρο των ΜΜΕ. Οι νέοι «ολιγάρχες» δεν τηρούν ούτε τα προσχήματα.

Η νέα διαπλοκή δεν αρκείται στη συγκυβέρνηση, επιδιώκει ολοκληρωτική εξουσία.

Με τον έλεγχο των ΜΜΕ και των αθλητικών σωματείων επιχειρεί να χειραγωγήσει την κοινωνία αποκτώντας και «δικά» της κόμματα.

Το αποδυναμωμένο από την κρίση πολιτικό σύστημα είναι απρόθυμο και ανίκανο να επιβάλλει τις ασφαλιστικές δικλείδες και τις ισορροπίες που επιτάσσει η δημοκρατία.

Η ομηρία των πολιτικών στους «ολιγάρχες» είναι πλέον εμφανής και δυστυχώς αυτό δεν αφορά μόνο την κυβερνητική παράταξη.