Απελευθέρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από τον κρατικό εναγκαλισμό

Η επιμελητηριακή και επιχειρηματική κοινότητα με συνέπεια υποστηρίζουν εδώ και υποστηρίζουν χρόνια την ανάγκη να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και να δημιουργηθεί ένας αξιόπιστος και δίκαιος μηχανισμός αξιολόγησης των πανεπιστημίων. Με το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας αυτό δεν επιτυγχάνεται.

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και ιδιαίτερα η τριτοβάθμια εκπαίδευση χρειάζονται επείγουσα ουσιαστική μεταρρύθμιση, για να μεταβληθεί η πρόκληση της παγκοσμιοποίησης σε ευκαιρία προόδου. Μια σύγχρονη εκπαίδευση αποτελεί τη στρατηγική επιλογή που ενθαρρύνει τις καινοτομίες και την επιχειρηματικότητα. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αυτονομία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και η πλήρης απαλλαγή τους από το κρατικό μονοπώλιο και τον κομματικό εναγκαλισμό. Με τον τρόπο αυτό, θα είναι δυνατό να αντληθούν πόροι, πέραν της κρατικής ενίσχυσης και η βασική έρευνα θα χρηματοδοτείται από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Σε αυτό το σύστημα, εκπαιδευτικά ιδρύματα, επιχειρήσεις και χρηματοδότηση θα συντονίζουν τις προσπάθειές τους για υψηλή ποιότητα γνώσης.

Τα επιμελητήρια υποστηρίζουν την ανάγκη να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και να δημιουργηθεί ένας αξιόπιστος αυστηρός και δίκαιος μηχανισμός αξιολόγησης κρατικών και μη κρατικών πανεπιστημίων.

Στο πλαίσιο αυτό οι πάγιες θέσεις μας είναι:

1. Η αύξηση των δαπανών για τη δημόσια παιδεία και η ταυτόχρονη απελευθέρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από το κρατικό μονοπώλιο, με στόχο την αισθητή βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος.

2. Η αναβάθμιση των προγραμμάτων ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης του εργατικού δυναμικού στις νέες τεχνολογίες και σε νέες ειδικότητες. Η πληρέστερη διασύνδεση της εκπαίδευσης (δευτεροβάθμιας, τεχνικής – επαγγελματικής, τριτοβάθμιας, μεταπτυχιακής) με την αγορά εργασίας.

3. Η εντατικοποίηση των προγραμμάτων επανακατάρτισης και δια βίου εκπαίδευσης, με προτεραιότητα στις νέες τεχνολογίες και τις ειδικότητες με αυξημένη ζήτηση στην αγορά εργασίας.

4. Η εκπαίδευση για τη διάδοση του επιχειρηματικού πνεύματος και την καλλιέργεια μιας σύγχρονης επιχειρηματικής νοοτροπίας. Υποδεικνύεται η γενική εισαγωγή σχετικών μαθημάτων και άλλων εκπαιδευτικών διαδικασιών π.χ. mini companies, «βιωματική εκπαίδευση», συνεργασίες με επιχειρήσεις, μαθηματικοί – σπουδαστικοί διαγωνισμοί κλπ), με αξιοποίηση και προσαρμογή της διεθνούς εμπειρίας.

5. Η στενή συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για την προώθηση της χρηματοδότησης της έρευνας: Θεσμικό πλαίσιο για χορηγίες σε κρατικά πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα, ενίσχυση των προσπαθειών κατοχύρωσης πνευματικών δικαιωμάτων και εφευρέσεων.

6. Η εφαρμογή ανεξάρτητου και αξιόπιστου συστήματος αξιολόγησης όλων των φορέων της εκπαίδευσης και η σύνδεση της χρηματοδότησής τους με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.

Εξάλλου, στο πλαίσιο της διαβούλευσης για την Συνταγματική Αναθεώρηση η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδας έχει προτείνει

• Αναγνώριση του δικαιώματος ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, με ταυτόχρονη υπογράμμιση της υποχρέωσης του Κράτους να διασφαλίζει δωρεάν υποχρεωτική εκπαίδευση για όλους.

• Δυνατότητα παραχώρησης εκτάσεων σε ΑΕΙ της αλλοδαπής, για την εγκατάσταση παραρτημάτων τους στη χώρα και προστασία των σχετικών επενδύσεων για τουλάχιστον 50 έτη.

Ο ρόλος της εκπαίδευσης είναι για μας ιδιαίτερα σημαντικός, σε μια εποχή όπου η χώρα προσπαθεί να βγει από τη χειρότερη οικονομική και κοινωνική κρίση της μεταπολεμικής ιστορίας της. Η εκπαίδευση είναι παράγοντας που θα βοηθήσει στην οικοδόμηση μιας νέας, ισχυρότερης και υγιούς παραγωγικής βάσης. Κυρίως όμως είναι το μέσο για την καλλιέργεια μιας νέας κουλτούρας, όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη, τη συλλογική και την ατομική πρόοδο.

Είναι σημαντικό να αντιστρέψουμε τη λογική του παρελθόντος, η οποία δαιμονοποιεί την επιχειρηματικότητα και απομακρύνει από αυτή το πιο δυναμικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Τα προηγούμενα χρόνια φθάσαμε, ως χώρα, να παράγουμε έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς πτυχιούχων, οι οποίοι όμως περιόριζαν τις φιλοδοξίες τους σε μια μισθοδοτούμενη θέση – ιδανικά στο δημόσιο – ή σε ένα προστατευμένο επάγγελμα ή σε δραστηριότητες χαμηλών προσδοκιών.

Αυτό πρέπει να αλλάξει, αν θέλουμε να σταματήσουμε τη διαρροή ταλαντούχων νέων ανθρώπων στο εξωτερικό. Πρέπει να αλλάξει, αν θέλουμε να περιορίσουμε την αγωνία και στην ανασφάλεια που αισθάνεται η νέα γενιά για το αύριο.

Θεωρούμε γι’ αυτό απαραίτητη την ενσωμάτωση της επιχειρηματικότητας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και την στενότερη σύνδεση της τριτοβάθμιας ειδικά εκπαίδευσης με το χώρο της παραγωγής και της αγοράς. Είμαστε βέβαιοι ότι το όφελος θα είναι κοινό για όλους. Η μόρφωση και η επαγγελματική κατάρτιση είναι η βάση της ευημερίας μας. Η τύχη μιας χώρας καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο καλλιεργούνται, ενισχύονται και αξιοποιούνται οι δεξιότητες των ανθρώπων τους και κυρίως της νέας γενιάς.