Μέχρι στιγμής τα Σκόπια δεν έχουν κάνει ούτε μια κίνηση καλής θέλησης προς την Ελλάδα

Συνάντηση με τον απεσταλμένο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, για τις συνομιλίες μεταξύ Ελλάδας και πΓΔΜ, θα έχει τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.

Ο Μάθιου Νίμιτς στις αρχές του μήνα είχε επαφές με κυβερνητικούς αξιωματούχους στα Σκόπια, απ’ όπου προέβη στην εκτίμηση ότι τους επόμενους μήνες «δεν θα πρέπει να περιμένουμε δραματικές κινήσεις ή αλλαγές» γύρω από τη εκκρεμότητα της ονομασίας της πΓΔΜ.

O Μάθιου Νίμιτς, πέρα από τα κυβερνητικά στελέχη είχε επαφές, για πρώτη φορά όπως αναφέρουν τοπικά ΜΜΕ, τόσο με τον ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Νίκολα Γκρουέφσκι, καθώς και με τον ηγέτη του συγκυβερνώντος αλβανικού DUI, Αλί Αχμέτι.

Η διεύρυνση του κύκλου των συναντήσεων του Νίμιτς στα Σκόπια ίσως οφείλεται στην επιμονή της κυβέρνησης της πΓΔΜ για την οικοδόμηση συναίνεσης σε σχέση με την επίλυση του θέματος της ονομασίας, η οποία θα περιλαμβάνει τόσο την αντιπολίτευση, όσο και το αλβανικό μπλοκ.

Μετά την επίσκεψή του στα Σκόπια, ο Νίμιτς είχε προγραμματίσει να ταξιδέψει και στην Αθήνα.

Η επίσκεψη όμως αυτή αναβλήθηκε, καθώς o Ν. Κοτζιάς βρισκόταν στην Ελβετία για τις συνομιλίες για το Κυπριακό.

Γι’ αυτό και μέσω της διπλωματικής οδού προγραμματίστηκε συνάντηση των δύο αντρών για την Δευτέρα 17 Ιουλίου στις Βρυξέλλες, στο περιθώριο της συνεδρίασης του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ.

Οι συζητήσεις για το όνομα είχαν ατονήσει για σημαντικό χρονικό διάστημα, τόσο λόγω της άτεγκτης στάσης του πρώην Πρωθυπουργού Νίκολα Γκρουέφσκι, που δεν επέτρεπε να υπάρξει πρόοδος των συνομιλιών, όσο και της πολιτικής κρίσης που ξέσπασε με την παραίτηση του Νίκολα Γκρουέφσκι τον Ιανουάριο του 2016.

Η ανάδειξη όμως στην εξουσία της νέας κυβέρνησης των Σκοπίων υπό τον Ζόραν Ζάεφ φάνηκε να δίνει νέα ώθηση στο ζήτημα, τουλάχιστον σε ρητορικό επίπεδο.

Ο νέος ΥΠΕΞ Νίκολα Ντιμιτρόφ έχει κάνει, μάλιστα, λόγο για «δεύτερη ευκαιρία».

Ωστόσο, παρά την έκφραση καλών προθέσεων, η νέα κυβέρνηση της πΓΔΜ δεν έχει ακόμα προχωρήσει σε ουσιαστικές αλλαγές στην πολιτική της γειτονικής χώρας έναντι της Ελλάδας που να καταδεικνύουν ότι απορρίπτει τον αλυτρωτισμό, σύμφωνα με εκτιμήσεις από την ελληνική πλευρά.

Από τη μία πλευρά υποστηρίζει ότι η κατεδάφιση μνημείων που τοποθετήθηκαν στην πόλη των Σκοπίων στο πλαίσιο του αμφιλεγόμενου σχεδίου «Σκόπια 2014» θα είναι δαπανηρή, από την άλλη δεν προχωρά σε μετονομασία π.χ. του αεροδρομίου «Μέγας Αλέξανδρος».

Σε ό,τι αφορά το ονοματολογικό, οι Ζάεφ και Ντιμιτρόφ αν και εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να ακολουθούν τη μαξιμαλιστική πολιτική των προκατόχων τους, επιδιώκουν όμως την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ ως FYROMacedonia, αγνοώντας όχι μόνον τις ελληνικές αντιρρήσεις, αλλά και το κεκτημένο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι το 2008.

Η Ελλάδα έχει τηρήσει έναντι των Σκοπίων μία συνεπή και εποικοδομητική στάση.

Και βέβαια αυτό συνέβη και κατά τη διάρκεια της πρόσφατης πολιτικής κρίσης.

Ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς με διαδοχικές δηλώσεις του έχει διαβεβαιώσει ότι η Ελλάδα επιθυμεί την εδαφική ακεραιότητα και τη σταθερότητα της πΓΔΜ.

«Είμαστε ο καλύτερος γείτονάς σας», είναι το μήνυμα που εξέπεμψε περισσότερες από μία φορές ο Έλληνας ΥΠΕΞ.

Ακόμα και όταν η ΕΕ ήταν ένα βήμα πριν από την επιβολή κυρώσεων στα Σκόπια, η ελληνική πλευρά αντιτάχθηκε με το επιχείρημα ότι οι κυρώσεις δεν θα προσέφεραν τίποτα για την άρση του πολιτικού αδιεξόδου, στο οποίο είχε περιέλθει η χώρα.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς ήταν ο πρώτος που απηύθυνε πρόσκληση προς τον ΥΠΕΞ Ντιμιτρόφ, στην οποία ανταποκρίθηκε άμεσα, επισκεπτόμενος την Ελλάδα στα μέσα Ιουνίου.

Κατά την πρώτη αυτή συνάντηση Κοτζιά-Ντιμιτρόφ δεν έγινε καμία συζήτηση για το ονοματολογικό.

Ο Έλληνας ΥΠΕΞ εξέφρασε τότε με σαφήνεια την ελληνική θέση ως προς την ευρω-ατλαντική πορεία της γειτονικής χώρας: πριν να προχωρήσει η διαδικασία ένταξης της πΓΔΜ στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να λυθεί το ζήτημα του ονόματος.

Κάτι το οποίο έγινε σαφές και κατά την διάρκεια της 1ης Τριμερούς Συνόδου Κορυφής στην Θεσσαλονίκη και από τους ηγέτες που συμμετείχαν τον Πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάντερ Βούτσις όσο και από τον Βούλγαρο Πρωθυπουργό Μπόικο Μπορίσοφ.

Παράλληλα, κατέστησε σαφές ότι η Ελλάδα επιθυμεί την εμβάθυνση της συνεργασίας μέσω των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Ήδη έχει υλοποιηθεί μία σειρά μέτρων εμπιστοσύνης σε τομείς όπως η διασυνδεσιμότητα, η αστυνομική συνεργασία, τα ευρωπαϊκά προγράμματα, ο πολιτισμός, η εκπαίδευση, η πολιτική προστασία, η δημόσια διοίκηση, η υγεία, η συνεργασία μεταξύ εκατέρωθεν των Διπλωματικών Ακαδημιών των Υπουργείων Εξωτερικών και η προώθηση επιχειρηματικών πρωτοβουλιών.

Στο πλαίσιο της επίσκεψής του στα Σκόπια την περασμένη εβδομάδα, ο μεσολαβητής του ΟΗΕ για το όνομα της πΓΔΜ Μάθιου Νίμιτς ξεκαθάρισε ότι «τους επόμενους μήνες δεν θα πρέπει να περιμένουμε δραματικές κινήσεις ή αλλαγές».

Επιπλέον, διευκρίνισε πως «δεν συζητήθηκε κάποια συγκεκριμένη νέα άποψη (concept) για το όνομα», ενώ δεν παρέλειψε να εκφράσει την εκτίμησή του και προς τον Έλληνα ΥΠΕΞ, τον οποίο χαρακτήρισε «πολύ σοβαρό πρόσωπο».

Η συνάντηση μεταξύ του Έλληνα ΥΠΕΞ Νίκου Κοτζιά και του ειδικού διαμεσολαβητή του ΟΗΕ, επιβεβαιώνει το ενδιαφέρον της Ελλάδας για την εξεύρεση λύσης στο ζήτημα της ονομασίας της γειτονικής χώρας.

Επιθυμητή είναι μία αμοιβαία αποδεκτή λύση που θα λαμβάνει υπόψη τις ευαισθησίες της ελληνικής πλευράς και θα θέτει και στην πράξη τέλος στον αλυτρωτισμό που ενισχύθηκε ιδιαίτερα στη γειτονική χώρα κατά την τελευταία δεκαετία.

Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς μετά από τη συνάντησή του με τον Ντιμιτρόφ:

«Ελπίζω να αναπτύξουμε δημιουργικά τις σχέσεις μας και να μπορέσουμε στο μέλλον να κουβεντιάσουμε το ονοματολογικό, με τρόπο που να βρει λύση και να γίνει αυτό που πρέπει να γίνει: να αποδειχθεί η στρατηγική δυναμική σχέση που μπορούμε να έχουμε».