Η “Αριστερά της Αριστεράς” και ο “λάκος με τα φίδια”

Όταν ο Κ. Καραμανλής, την δεκαετία του 70, μιλούσε για την «Αριστερά της Αριστεράς», το Κ.Κ.Ε. ήταν μια δογματικά αντιευρωπαϊκή μεν αλλά σοβαρή Αριστερή δύναμη το δε Κ.Κ. Εσωτερικού ήταν τοποθετημένο νηφάλια υπέρ της Ευρώπης.

Ποία ήταν λοιπόν η «Αριστερά της Αριστεράς» για την οποία μιλούσε ο Κ.Κ. και σε ποιο πολιτικό χώρο τοποθετούσε η ίδια τον εαυτό της τότε; Ασφαλώς πρόκειται για το κόμμα που ο πρόεδρος και ιδρυτής του στη διάρκεια της δικτατορίας: «…θριαμβολογούσε από το εξωτερικό, σκεφτόταν να κηρύξει ένοπλο αγώνα, έβλεπε τον εαυτό του στη θέση του Άρη ή του Γκεβάρα, επικεφαλής στρατιών Ελλήνων που θα επιστρατεύονταν πάλι σε έναν εμφύλιο πόλεμο…» (Λ. Κύρκος 2006).

Πρόκειται για το κόμμα που, ότι και αν ισχυρίζεται εκ των υστέρων, πολέμησε λυσσαλέα για να μην ενταχθεί η χώρα στην Ε.Ο.Κ. (Ε.Ο.Κ. και Ν.Α.Τ.Ο. το ίδιο συνδικάτο), για το κόμμα που αποκήρυσσε τους Ευρωπαίους Σοσιαλδημοκράτες ως «λακέδες του Ιμπεριαλισμού», για το κόμμα που έκανε ιδεολογία το «δεν πληρώνω» (Μελίνα για Ε.Ρ.Τ.), για το κόμμα που φούσκωσε με αέρα τα μυαλά του κόσμου.

Η ζημιά που έκανε, πριν ακόμα γίνει κυβέρνηση, ήταν ανυπολόγιστη. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν συγκρίνεται με τη ζημιά που έκανε ως κυβέρνηση τη δεκαετία του 80. Αρκεί να αναφερθεί ότι το Δημόσιο χρέος από 26,7% το 1981 εκτοξεύθηκε στο 61,6% του Α.Ε.Π. το 1988 (European Commission 2013). Έτσι φτάσαμε στην κατάσταση που περιέγραφε ο Α. Λάζαρης στο υπόμνημά του προς τον Α. Παπανδρέου της 10/06/88: «…μπήκε ήδη σε λειτουργία ο αυτόματος πιλότος του δημοσίου χρέους και άλλων ανελαστικών κονδυλίων, που επηρεάζουν αυτόνομα τη διαμόρφωση του προϋπολογισμού, ανεξάρτητα, δηλαδή, από την κυβερνητική βούληση…» (Α. Λάζαρης 1988).

Το ερώτημα λοιπόν παραμένει: σε ποιο πολιτικό χώρο βρισκόταν το ΠΑ.ΣΟ.Κ. τη δεκαετία του 70; Έχει καμία σχέση αυτός ο πολιτικός χώρος με τη τοποθέτησή του μετά τα μέσα της δεκαετίας του 80; Και ενώ αρχικά είχε τοποθετηθεί «Αριστερά της Αριστεράς» (δευτερεύουσα σημασία έχουν τα ψυχολογικά ή ιδεοληπτικά κίνητρα) ήταν σαφές από την αρχή ότι πολιτικός χώρος για να κινηθεί μεταξύ της «Δεξιάς» (Ν.Δ.) και της Ε.Κ.-Ν.Δ. (Σοσιαλδημοκρατικής συμπαράταξης) δεν υπήρχε.

Επειδή το έργο επαναλαμβάνεται, ως φάρσα με οδυνηρές για μια ακόμα φορά συνέπειες, με την νέα «Αριστερά της Αριστεράς» να μετεξελίσσεται ραγδαία σε αστικό (σοσιαλδημοκρατικό;;;) κόμμα το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: υπάρχει κενός πολιτικός χώρος μεταξύ της Δημοκρατικής Δεξιάς «Ν.Δ.» και του κόμματος που ήδη εξελίχθηκε στο νέο ΠΑ.ΣΟ.Κ. του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.;

Κατά την άποψή μου τέτοιος χώρος δεν υφίσταται. Οι απεγνωσμένες προσπάθειες που κάνουν τα υπολείμματα του παλαιού ΠΑ.ΣΟ.Κ. για την ανασύσταση της «Μεγάλης Δημοκρατικής Παράταξης» είναι μάταιες.

Η ραγδαία μετακίνηση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. με καθοδηγητή τον αντιγραφέα του Α.Π. Αλέξη Τσίπρα έχει εξαφανίσει τον πολιτικό χώρο του «αυτόνομου κέντρου». Τόσο η πολιτική της Ν.Δ. μετά τη μεταπολίτευση, η οποία σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες θα την είχε τοποθετήσει στο στρατόπεδο της Σοσιαλδημοκρατίας, όσο και η προσγείωση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. στη σκληρή πραγματικότητα και τον ρεαλισμό έχουν εξαφανίσει τον ενδιάμεσο χώρο.

Με ιδεολογικούς όρους λοιπόν δεν υπάρχει πεδίο για να «αναστηλωθεί» το «κίνημα». Τώρα αν ορισμένοι ελπίζουν ότι η μεγάλη ζημιά που προκάλεσε στην οικονομία και στην κοινωνία ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. θα επιφέρουν την καταστροφή του αφήνοντας τους το πεδίο ελεύθερο μάλλον θα διαψευσθούν. Γιατί όσο κοντή μνήμη και να έχουμε, όσο και να έχουμε μειωμένη κριτική ικανότητα, ήταν τόσο τεράστια τα προβλήματα που προκάλεσε το «πρώτο ΠΑ.ΣΟ.Κ.», ακόμα και δίχως τη χαριστική βολή που έδωσε στην χώρα ο Γ.Α. Παπανδρέου, που δεν συγκρίνονται με δεινά που επέσυρε το δημιουργημένο από την οργή «δεύτερο ΠΑ.ΣΟ.Κ.».

Ο «μαγικός αυλός» του λαϊκισμού, του «τρίτου δρόμου για το σοσιαλισμό», του αμοραλισμού και της ανευθυνότητας, που χάιδεψε τα αυτιά και τροφοδότησε βουλιμικά ένστικτα οδήγησε εντέλει την κοινωνία όχι στον υπεσχημένο «σοσιαλιστικό παράδεισο» αλλά στο «λάκκο με τα φίδια». Και αυτό δεν γίνεται να ξεπεραστεί όσες φιλότιμες προσπάθειες και αν κάνουν κάποια από τα «νέα (αμαρτωλά και διαπλεκόμενα) τζάκια».

Ένας δρόμος λοιπόν απομένει. Αυτοί που κατάλαβαν, έστω και καθυστερημένα, ότι «ποτέ δεν ήταν ΠΑ.ΣΟ.Κ.» να πάρουν το δρόμο της ένταξης προς την μόνη πραγματικά και υπεύθυνα, με όλα τα λάθη της, συνεπή Δημοκρατική Φιλοευρωπαϊκή παράταξη τη Νέα Δημοκρατία. Όσοι εξακολουθούν να είναι «ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ξερό ψωμί» να πάρουν το δρόμο προς τη νέα «Μεγάλη Δημοκρατική Παράταξη», το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.. Πολιτικό κενό για ασκήσεις φιλοδοξιών και νέου λαϊκισμού με την ανασύσταση του παλιού ΠΑ.ΣΟ.Κ., με όποια ταμπέλα και με όποιον ηγέτη, δεν υπάρχει. Ο κάθε ένας πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του. Χώρος για νέες ψευδαισθήσεις δεν υπάρχει. Ο άμμος στην κλεψύδρα της χώρας εξαντλείται.