Η Μεσόγειος μοιράζεται ξανά – Τώρα η ευκαιρία της Ελλάδας να περάσει μπροστά

Ο πόλεμος στη Συρία, με την πολυπλοκότητα των εμπλεκομένων αντιμαχόμενων πλευρών και την πιο πολύπλοκη στήριξη τους από υπερ-δυνάμεις και περιφερειακές δυνάμεις, ενσωματώνει σε μεγάλο βαθμό τις νέες αντιφάσεις, έριδες, διεκδικήσεις στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

Η λύση του Συριακού προβλήματος με όλες τις παράπλευρες διαστάσεις του μπορεί να οδηγήσει στην συνολικότερη νέα διευθέτηση ισορροπιών στην Μεσόγειο. Γιατί;

1) Η αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ρωσίας (με δεδομένη την αλλαγή πολιτικής όποιο και να είναι το αποτέλεσμα των Προεδρικών εκλογών τον Νοέμβριο στις ΗΠΑ) για να τερματιστεί έστω και προσωρινά πρέπει να περικλείει την επίλυση προβλημάτων των συμμάχων και των 2 πλευρών.

Η Ρωσία έχει αναλάβει τον ρόλο υπερασπιστή-συμμάχου και των Ιρανών, άρα και της Χεζμπολάχ (άρα το θέμα του Λιβάνου, άρα και εμπλοκή συμφερόντων του Ισραήλ), και του Άσαντ (άρα και της Κίνας που αρχίζει να στηρίζει απροκάλυπτα την κυβέρνησή του και διεκδικεί λόγο στην περιοχή μας).

Οι ΗΠΑ πρέπει να αντιμετωπίσουν το Κουρδικό ζήτημα (άρα και την Τουρκική εισβολή) και τους “μετριοπαθείς” Μουσουλμάνους (Μουσουλμανική Αδελφότητα, άρα και Σαουδική Αραβία και Κατάρ και Αίγυπτο που καίγονται άμεσα αλλά και το ζήτημα του “μπροστινού” της Αλ Κάιντα, άρα θεμάτων που ανάγονται μέχρι και το Αφγανιστάν) και τα συμφέροντα της “παθητικής” ΕΕ (που περιπλέκεται η πολιτική διευθέτηση με την Βρετανία να ακολουθεί πλέον τον δικό της δρόμο).

2) Οι περιφερειακές δυνάμεις που εμπλέκονται στην διαμάχη (Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Αίγυπτος, Ισραήλ, Ιορδανία, Λίβανος, Τουρκία και Λιβύη – αφού το ISIS είναι παρών και εκεί) απαιτούν να διευθετήσουν μέσω του αποτελέσματος της έκβασης του πολέμου στην Συρία και γενικότερα θέματα συλλογικής ασφάλειας στην περιοχή (σχέσεις Σαουδικής Αραβίας και Ιράν, Υεμένη, αιγυπτιακή πολιτική κατάσταση, Λιβύη και φόβοι για επέκταση της κρίσης σε Λίβανο, και ΒΔ Αφρική).

3) Τα δόγματα της περιοχής δίνουν επίσης μάχη για μια συνολική διευθέτηση δικαιωμάτων, προνομίων και μελλοντικής επιβίωσης.

Και η Μεσόγειος είναι ένας χάρτης θρησκευτικών δογμάτων: Σιίτες, Αλεβίτες, Χριστιανοί όλων των δογμάτων όπως Ελληνορθόδοξοι, Ρωμαιοκαθολικοί και Κόπτες (Μονοφυσίτες Χριστιανοί), δύο Πατριαρχεία, Εβραίοι, Δρούζοι και μια σειρά άλλων υπο-ομάδων καλούνται να βρουν μια νέα ισορροπία σε έναν χάρτη που βρίσκεται στα όρια τεραστίων αλλαγών.

4) Η οικονομία της περιοχής της Μεσογείου διαιρεμένη σε έναν Ευρωπαϊκό άξονα που ταλαιπωρείται χρόνια με βαθιά οικονομική και πολιτική κρίση, το Ισραήλ που αισθάνεται ότι απέχει πολύ από μια κατάσταση “ειρηνικής” συνύπαρξης, Ιορδανία και Λίβανο να “βουλιάζουν” οικονομικά από τα προσφυγικά κύματα, την Τουρκία να παραπαίει οικονομικά, τη Βόρειο Αφρική να δανείζεται από το ΔΝΤ και να εκλιπαρεί για οικονομική βοήθεια, την Αλγερία να υποφέρει από τις χαμηλές τιμές πετρελαίου, τις χώρες του κόλπου να περνούν τεράστια οικονομική κρίση, το Ιράν να παλεύει να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις ενός μακροχρόνιου εμπάργκο και το Ιράκ να συνεχίζει τον υπερ-δεκαετή πόλεμο, σε ζώνες που εξελίσσονται σε ζώνες φτώχειας και πολέμων αντί ειρήνης και ευημερίας, είναι επιβαρυντικός παράγοντας για το μέλλον και απαιτεί πιο “συνολικές λύσεις” και ρυθμίσεις.

5) Το πρόβλημα των προσφύγων της Συρίας αλλά και της συνεχούς αμείωτης μετανάστευσης μέσω του Μεσογειακού δρόμου απαιτεί η Μεσόγειος πρωτίστως να βρει νέους τρόπους ανάπτυξης, να παίξει πρωτεύοντα ρόλο σε μια ευρύτερη περιοχή αναφοράς της.

Κι όλα αυτά φυσικά αφορούν την Ελλάδα και την Κύπρο αφού και το Κυπριακό εντάσσεται σε αυτή την γενικότερη συζήτηση διευθέτησης καθώς και το Αιγαίο (όπως φαίνεται από τις δηλώσεις Ερντογάν που προσπαθεί να ανοίξει διεκδικήσεις σε μια εποχή που φαίνεται ασταθής και “δεκτική” αναθεωρήσεων.

Αν υπάρχει μια εποχή για να θυμηθούμε τον πρωτεύοντα πολιτικό, οικονομικό, πολιτιστικό ρόλο της Μεσογείου είναι τώρα.

Και η Ελλάδα είναι από τις χώρες που πρέπει να παίξουν τον ιστορικό τους ρόλο.

Έστω και χωρίς εμπνευσμένη ηγεσία πρέπει να διατυπώσει βασικές ΕΝΙΑΙΕΣ αρχές εξωτερικής πολιτικής στην περιοχή μας.

Στην παρούσα συγκυρία που η ΕΕ περνάει φάση αποσχιστικών τάσεων πρέπει σαν χώρα να κρατήσουμε τις σχέσεις με τον Βορρά και να αναδειχθούμε για μια ακόμη φορά το προπύργιο για την Μεσόγειο.

Φτάνει η αμυντική πολιτική των μνημονίων.. ήρθε η ώρα μιας επιθετικής διπλωματίας που να στοχεύει στην ειρήνευση αλλά και στον ρόλο μας μετά στην περιοχή της Μεσόγειου.

Ιδεοληπτικές κυβερνήσεις και φληναφήματα ιδεολογικά δεν χωρούν στην εξωτερική πολιτική.

Στον οξύ ανταγωνισμό πρέπει να στοχεύσουμε και να δράσουμε.

Πρέπει να διεκδικήσουμε και να αντισταθούμε στον περιορισμό μας στην γωνία.

Σίγουρα όχι μέσω παλληκαρισμών και ερασιτεχνισμών. Αν θέλουμε κάποια στιγμή να μιλάμε για τα μνημόνια ως ένα κακό διάλειμμα στην ελληνική ιστορία.