Εντυπωσιακά πράγματα έχουν συμβεί από την Παρασκευή (του πραξικοπήματος) μέχρι σήμερα όσον αφορά τις Ρωσο-Τουρκικές σχέσεις.
Η αρχική εχθρότητα της Μόσχας για τα τεκταινόμενα στην Τουρκία σε λίγες μέρες μεταβλήθηκε σε μικρές παραχωρήσεις (ως ένα βαθμό αναγκαίες) όπως π.χ. η αεροπορική επανασύνδεση Μόσχας – Κωνσταντινούπολης και τουρκικών τουριστικών θερέτρων.
Η διαρροή από τη ρωσική πλευρά της είδησης ότι οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες ειδοποίησαν τον Ερντογάν για το επικείμενο πραξικόπημα, (είδηση που καταναλώθηκε κατά κόρον από την ελληνική κοινή γνώμη) δημιούργησε ένα κλίμα συμπάθειας εντός Τουρκίας και διευκόλυνε την ερντογανική προπαγάνδα για την επικείμενη επίσκεψη στην Μόσχα (το 1ο δεκαήμερο του Αυγούστου) του ίδιου του Ερντογάν στη ρωσική πρωτεύουσα.
Ο Ερντογάν όχι τυχαία ανακοίνωσε από την 1η μέρα της επικράτησής του τον εγκαινιασμό μιας “νέας εποχής” στις ρωσοτουρκικές σχέσεις.
Δήλωση που έχει πολλές παραμέτρους: Συρία, σχέσεις με Ιράν, σχέσεις με ΗΠΑ, Ουκρανία, σχέσεις με ΕΕ και το κυριότερο ΑΓΩΓΟΙ.
Η δήλωση έγινε την ίδια ώρα που ο Ερντογάν με πρόσχημα την σύλληψη του διοικητή της βάσης του Ιντσιρλίκ έκλεινε τον εναέριο χώρο, καθήλωνε τα αεροπλάνα των ΗΠΑ, έβαζε την αστυνομία μέσα στην βάση ενώ της έκοβε το ρεύμα.
Οι ΗΠΑ μπορεί να δικαιολόγησαν και να αντιμετώπισαν με ψυχραιμία την κατάσταση αλλά οι φωνές εντός ΗΠΑ να αποσυρθούν άμεσα τα πυρηνικά όπλα από την βάση του Ιντσιρλίκ υπήρξαν έντονες.
Ο Ερντογάν προχώρησε και σε μια ακόμη κίνηση: φόρτωσε στους πραξικοπηματίες την κατάρριψη του Ρωσικού μαχητικού τον περασμένο Νοέμβριο.
Αφαίρεσε λοιπόν προκαταβολικά ένα αγκάθι στις σχέσεις με την Ρωσία και διευκόλυνε την συζήτηση που θέλει να κάνει με τον Πούτιν στο επόμενο δεκαπενθήμερο.
Προσέξτε όμως τον συμβολισμό: ο Σουλτάνος πάει στην Μόσχα (αν και είμαι βέβαιος ότι οι Ρώσοι ακόμη και αν είχαν κληθεί θα έθεταν θέματα ασφάλειας), και ο Τσάρος τον υποδέχεται.
Δεν σας αρέσουν οι τίτλοι απολυταρχίας; Αλλάξτε το με τα ονόματα τους.. αλλά είναι ορατό ότι ζούμε αγωνίες και γεωπολιτικά παιχνίδια που είτε είχαμε ξεχάσει, είτε εξελίσσονταν τόσο αθόρυβα που νομίζαμε ότι είχαμε ξεχάσει.
Τι πάει να κάνει ο Ερντογάν στην Ρωσία;
Να υποβάλλει τα ευχαριστήρια του που τον έσωσαν οι Ρώσοι;
Να δώσει κάτι σε σχέση με την μεταφορά πετρελαίου και αερίου και να πάρει κάτι σημαντικό οικονομικά;
Να ανοίξει τον δρόμο για μια συμφωνία για κοινή δράση στην Συρία;
Να διευκολύνει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (όπως και παλιά με ξέπλυμα μέσω της Halkbank που είχε εμπλέξει η ιστορία και τον γιο του;) και να βρει “φρέσκο” χρήμα για την Τουρκική οικονομία;
Να τρομάξει ΗΠΑ και ΕΕ για τις επιπτώσεις μια πιθανής προσέγγισης και άρα να κάνουν τα στραβά μάτια στο Σουλτανάτο που δημιουργεί;
Ό,τι και να διαλέξετε από τα παραπάνω, η Τουρκία έχει να χάσει πολλά περισσότερα απ’ό,τι έχει να κερδίσει. Και κάτι ακόμα: ο Πούτιν έχει αποδείξει ότι είναι πολύ ψύχραιμος διπλωματικά και διακινδυνεύει συμφωνίες που ήδη έχει στο τραπέζι. Και με τις ΗΠΑ έχει συμφωνία συγκεκριμένη για τη Συρία που ανταλλάσσει με κάτι καλύτερο στην Ουκρανία.
Μπορεί ο Πούτιν να αγνοήσει την Τουρκία; Όχι. Η επιρροή της στις ισλαμικές δημοκρατίες που τον περιβάλλουν είναι δεδομένη (Αζερμπαϊτζάν, Τσετσενία, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν) και οι εμπορικές της σχέσεις σημαντικές.
Αλλά υπάρχει κάποιος λογικός άνθρωπος που πιστεύει ότι ο Πούτιν θα βρει ευκαιρία να εξασθενήσει την επιρροή της Τουρκίας και δεν θα το κάνει; Δύσκολα να το τεκμηριώσει κάποιος.
Ο Ερντογάν έχει ανάγκη τον Πούτιν; ΑΠΟΛΥΤΗ!
Αν δεν καταφέρει κάτι σημαντικό που να “τραβήξει” τον Πούτιν ενεργά στο μέρος του, αντίβαρο στην Δύση δεν υπάρχει και άρα πρέπει να γυρίσει στους άθλιους εκβιασμούς περί προσφύγων.
Η τουρκική οικονομία έδειξε έναν δυναμισμό αρχές του 2016, αλλά η πιθανότητα μαζικής διαρροής επενδύσεων θα τσακίσει τη χώρα και την δυνατότητα του Ερντογάν να συντηρήσει την επίπλαστη ευημερία της μεσαίας τάξης. Τότε το επόμενο πραξικόπημα θα τον… “εξαφανίσει”. Θα είναι εκτεθειμένος ακόμη και απέναντι στους υποστηρικτές του που τώρα γεμίζουν τους δρόμους με κραυγές υπέρ του.
Ο ΠΟύτιν για αυτόν είναι μια σχεδόν μοναδική επιλογή. Αν τα καταφέρει κακό του κεφαλιού του. Αν δεν τα καταφέρει πάλι.. κακό του κεφαλιού του. Ήταν μια λάθος κίνηση από την αρχή.
(Δεν θέλω να θυμίσω πόσοι δικοί μας πρωθυπουργοί πήγαν με ελπίδες στην Μόσχα για να ανακαλύψουν ότι ο “Τσάρος” δεν παίζει. Όταν ξέρει ότι δεν μπορεί να πάρει αυτό που οραματίζεται.. δεν ρισκάρει ποτέ αυτό που ήδη έχει πετύχει).