Ξεχάστε τους… μάνατζερ! Σε Πλάτωνα, Κομφούκιο, Θουκυδίδη είναι οι λύσεις

“Τέλος πάντων, ορκίζομαι εις Σε, ω Ιερά πλην τρισαθλία Πατρίς!”
(έτσι καταλήγει ο όρκος της ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ)

Τελικά ζούμε στην πιο συναρπαστική χώρα του κόσμου!

Την χώρα που το πολιτικό της σύστημα δεν παύει στιγμή να σε εκπλήσσει. Θα μπορούσε ακόμη και η καμπάνια του ΕΟΤ να στηριχθεί σε αυτό…

Ελλάδα 2016: Έξι ολόκληρα χρόνια κρίσης. Μιας πολύπλευρης κρίσης, όπως τελικά αποδείχθηκε.

Γιατί η κρίση δίχως τέλος που μας ταλανίζει, δεν είναι μόνον μια οικονομική. Αλλά είναι και κρίση αρχών και αξιών. Μια κρίση βαθιά κοινωνική, πολιτική και θεσμική.

Έτσι λοιπόν θεωρείται απόλυτα λογικό(!), αλλά και δίκαιο(!) να έρθει το επίσημο κράτος που είναι ο θεματοφύλακας της ισονομίας, της δικαιοσύνης και των άλλων αρχών μια ευνομούμενης και δημοκρατικής πολιτείας να νομιμοποιήσει όσους εξαπάτησαν το κοινωνικό σύνολο.

Όσους εξαπάτησαν το ίδιο το Ελληνικό Κράτος. Όσους εξαπάτησαν την ίδια την Ελληνική Δημοκρατία.

Βέβαια όπως ήδη καταλάβατε αναφέρομαι στις σκέψεις (;) αποφάσεις (;), του Υπουργού Παιδείας για τους 2500 δημόσιους υπαλλήλους με τα πλαστά πτυχία.

Αντί να απολυθούν, άμεσα, με συνοπτικές διαδικασίες και να υποστούν τις συνέπειες του νόμου, η ελληνική κυβέρνηση σκέφτεται πώς θα τους δικαιώσει που εξαπάτησαν τους πάντες!

Πώς θα τους επιβραβεύσει, μάλιστα, δίνοντάς τους και μια δεύτερη ευκαιρία! Μια ευκαιρία να λάβουν μέρος σε εξεταστική διαδικασία από την οποία θα νομιμοποιηθούν οι παράνομοι και παράτυποι τίτλοι σπουδών!

Μια απλή ερώτηση μου δημιουργείται: Αν κάποιος εμφανίζεται να είναι απόφοιτος μιας πανεπιστημιακής σχολής, θα κληθεί να δώσει εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα της σχολής;

Αν δεν είχε περάσει στις πανελλαδικές εξετάσεις, θα δώσει και τα μαθήματα των πανελλαδικών;

Θα τρελαθούμε εντελώς πια;

Δεν σας κρύβω ότι τώρα πια κατανοώ απόλυτα τη φράση: “Τέλος πάντων, ορκίζομαι εις Σε, ω Ιερά πλην τρισαθλία Πατρίς!” με την οποία καταλήγει ο όρκος της Φιλικής Εταιρείας. Των Ελλήνων αυτών που έδωσαν τα πάντα για αυτήν την πατρίδα! Την “όμορφη και παράξενη πατρίδα”.

Κάποιοι, είμαι σίγουρη, ότι τώρα που θα διαβάσατε τις πρώτες σειρές αυτού του κειμένου θα μονολογείτε: Έλα μωρέ! Η πρώτη φορά είναι που νομοποιείται κάποια παρανομία στην Ελλάδα;

Και δεν έχετε άδικο.

Γιατί για δεκαετίες η χώρα παγιδεύτηκε σε ένα πολιτικό σύστημα όπου τα κόμματα απλά διαχειρίζονταν την εξουσία και δεν παρήγαγαν πολιτική. Ή μάλλον παρήγαγαν οι πολιτικοί για τους εαυτούς τους.

Η δημόσια πολιτική ζωή μετατράπηκε σταδιακά σε δημόσιο θέαμα, όπου οι ομάδες των επαγγελματιών επικοινωνιολόγων, δημοσκόπων, δημοσιογράφων, εκδοτών και άλλων ειδικών συμβούλων πολιτικής τακτικής και χειραγώγησης παίζουν κυρίαρχο ρόλο.

Οι ωραίες εικόνες, οι δημοφιλείς προσωπικότητες, το life style και οι διαφημιστικές εκστρατείες πέρασαν σε πρώτο ρόλο. Η πολιτική και οι πολιτικοί ήταν μόνον life style και δημόσιες σχέσεις.

Ξεφτιλίσαμε τις λέξεις. Τις αδειάσαμε από το περιεχόμενό τους. Στρεβλώσαμε τις έννοιες. Κλονίσαμε τις αξίες. Γεμίσαμε πολιτικούς του καθρέφτη. Προκρίναμε αυτούς που τα λένε ωραία χωρίς να λένε τίποτα. Επιλέξαμε τους πρωταγωνιστές των τηλεοπτικών παραθύρων και όχι τους μαχητές για ευημερία της κοινωνίας και της ισχυροποίησης της πατρίδας.

Εμπιστευθήκαμε την ωραία γραβάτα του πολιτικού-star, το παραπλανητικό χτύπημα στην πλάτη που υπόσχεται στο λαό τα πάντα, χωρίς να δίνει τίποτα.

Ο ηγέτης που είναι δέσμιος του εγωισμού του, μπορεί ίσως να είναι γοητευτικός ως performer, αλλά είναι επικίνδυνος.

Όχι μόνον γιατί είναι χαμένος στο γυάλινο πύργο του, αλλά γιατί είναι εξαρτημένος, χωρίς ελπίδα βελτίωσης.

Εξαρτάται από την αποδοχή των ψηφοφόρων, χωρίς όρους και κάποιες φορές χωρίς όρια.

Αυτός ο ηγέτης είναι επικίνδυνος γιατί το πάθος του για την εξουσία δεν τον αφήνει να γίνει χρήσιμος. Να λειτουργήσει ως εκπρόσωπος της κοινωνίας.

Γραπώνεται στον πολίτη, τον οποίο φροντίζει να κολακεύει, να εξυπηρετεί, να εκμαυλίζει με υποσχέσεις.

Δανειζόμενος από το μέλλον για να «τη βγάλει» στο παρόν. Εκπαιδεύει τον πολίτη στη λογική της «ήσσονος προσπάθειας», τον μαθαίνει να είναι εξίσου ανελεύθερος, εξαρτημένος από το «βόλεμα».

Ξεχάσαμε ότι ο πραγματικός πολιτικός ηγέτης εκπαιδεύεται μια ζωή για να διαχειριστεί ίσως μια φορά μια κρίση, γνωρίζοντας ότι από την απόφαση που καλείται να πάρει με ευθύνη και ψυχραιμία σε λίγα λεπτά, θα εξαρτηθεί το μέλλον πολλών ανθρώπων για πολλά χρόνια.

Το όραμα και το πολιτικό παράδειγμα αντικαθίστανται από τη διαχείριση και την από-ϊδεολογικοποίηση. Άλλωστε, τι την χρειαζόμαστε την πολιτική, καθώς κάποιοι βιάστηκαν να αναγγείλουν το τέλος της, μαζί με το τέλος της ιδεολογίας και της ιστορίας.

Όπως έχω ήδη αναφέρει η οικονομική κρίση στο βάθος της είναι κρίση αξιών και αρχών.

Κρίση πολιτισμού, παιδείας και ηθικής. Και γι’αυτό έχουμε την ευθύνη όλοι μας. Άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο.

Όμως, το παράδειγμα, πάντα σε όλες τις εποχές το δημιουργούν οι ηγεσίες: η πολιτική, η πνευματική, η καλλιτεχνική, η επιχειρηματική, η θρησκευτική… Και η κοινωνία ακολουθεί.

Το πρόβλημα της χώρας δεν είναι ένα. Είναι ένα σύνθετο παζλ από πολλά μικρά και μεγάλα προβλήματα.

Η μόνη διέξοδος από την κατάσταση που δημιουργήσαμε είναι η επιστροφή σε μια πολιτική ουσίας που θα λύνει τα προβλήματα των πολιτών στην πράξη.

Μια πολιτική που όχι μόνον εφαρμόζει, αλλά και αλλάζει τους κανόνες. Μια πολιτική που ανήκει στην κοινωνία, που επιτέλους θα καταπολεμήσει τη διαφθορά, τη διαπλοκή, τη γραφειοκρατία, την κλεπτοκρατία, τη μετριοκρατία, τη λογική του ρουσφετιού, του βολέματος, του κολλητού, του «κονέ», της αναξιοκρατίας και της νεοελληνικής μαγκιάς που επιχειρεί να καταστήσει τη νομιμοφάνεια καθημερινή πρακτική.

Ειδικά η πολιτική ηγεσία έχει και ένα άλλο πρωταρχικό, πλέον, μέλημα: τη διαφύλαξη της δημοκρατίας μας. Γιατί είδαμε μπροστά μας το αυγό του φιδιού να σπάζει.

Αυτό που τα παραδοσιακά κόμματα, τα μέσα ενημέρωσης, οι συνδικαλιστικοί φορείς, τα επαγγελματικά σωματεία δεν μπορούν να δουν βυθισμένα σε ένα στενό αυτοκτονικό, μικροκομματικό και συντεχνιακό παιχνίδι υπεράσπισης κεκτημένων, η κοινωνία δείχνει πλέον ότι το βλέπει. Γι’αυτό, μένει ακόμη ψύχραιμη και περιμένει να δει κάτι να αλλάζει.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι χρειαζόμαστε μια νέα “μεταπολίτευση”!

Η κοινωνία είναι έτοιμη για τις μεγάλες αλλαγές. Οι ηγεσίες του τόπου άραγε είναι έτοιμες να ματώσουν, να ξεβολευτούν και να συνεννοηθούν;

Φοβάμαι ότι η διανόηση χάθηκε σε ρεμβασμούς και η τέχνη έπεσε στην παγίδα του αυτοθαυμασμού και της αναψυχής.

Κάποιοι έστρωσαν το δρόμο για να μπορέσει μια πολιτική εφήμερη και ανεύθυνη να ριζώσει.

Κάποιοι έκαναν ανέξοδη ή προσχηματική κριτική. Ίσως κάποιοι πλησίασαν πολύ το φως της εξουσίας και κάηκαν.

Ίσως υπέκυψαν στις «σειρήνες» ενός επικοινωνιακού οικοσυστήματος προνομίων και τρυφηλότητας.

Ο «αναμάρτητος υμών πρώτος τον λίθον βαλέτω», λοιπόν;

Προς θεού, όχι. Ας τολμήσουμε να δούμε το μέλλον αλλιώς. Η κοινωνία μας, το πολιτικό μας σύστημα, οι δημιουργικές δυνάμεις του τόπου, έρχονται αντιμέτωπες με συγκεκριμένες επιλογές.

Ο τόπος μας χρειάζεται ηγέτες με όραμα και αξίες, σε κάθε χώρο παραγωγής και δημιουργίας υλικού και πνευματικού πλούτου.

Χρειάζεται ηγεσία που δεν θα φοβάται να τραβά μπροστά, που δεν θα στέκεται δειλή, μοιραία και άβουλη μπροστά στις εξελίξεις, φροντίζοντας μονάχα τη δικιά της επιβίωση.

Χρειαζόμαστε ηγέτες που, όπως έλεγε κι ο Γκάντι, «πρέπει να γίνονται η αλλαγή που θέλουμε να δούμε».

Όμως, για να αλλάξει κάτι, πρέπει κατ’αρχήν να μάθουμε να λογοδοτούμε. Η ευκαιρία για μια αναγέννηση, βρίσκεται στην ίδια τη ρίζα της λέξης «κρίση».

Στην αρχαία ετυμολογία της, η λέξη «κρίση» σημαίνει «διαχωρίζω, κοσκινίζω».

Στον Ομηρικό λόγο, σημαίνει «αποφασίζω» και αργότερα, «δικάζω».

Αυτές οι έννοιες θα πρέπει να μας καθοδηγήσουν.

Χρειάζεται να βάλουμε στην πολιτική μας κουλτούρα την αξιολόγηση και τον έλεγχο.

Όχι «εκδικητικά», ή αντιδραστικά, αλλά με περίσκεψη.

Είναι φανερό ότι η πολιτική μας παιδεία δεν μπορεί να μεταμορφωθεί εν μία νυκτί.

Ο πολιτικός μας πολιτισμός δεν είναι αυθύπαρκτος. Η πνευματική ηγεσία του τόπου πρέπει να φωτίσει το δρόμο μας και να σταθεί στο πλευρό της κοινωνίας.

Πριν λίγο καιρό, το ECONOMIST καλούσε όσους κατέχουν θέση ηγεσίας να εγκαταλείψουν τις συνήθεις πρακτικές αναψυχής και να σκύψουν πάνω από κλασσικούς συγγραφείς και φιλοσόφους! Θουκυδίδη, Πλάτωνα, Κομφούκιο, κι ακόμη Νίτσε και Κίρκεγκααρντ.

Η καταφυγή σε ένα υψηλού επιπέδου ρεπερτόριο ιδεών προτείνεται ως αντίδοτο στις σύγχρονες εμμονές.

Εμμονές γύρω από σύμβολα οικονομικής και υλικής δύναμης, γύρω από την ίδια την εξουσία.

Αυτές οι εμμονές οδηγούν κάποιους σε διαλυμένη προσωπική ζωή ή τους ωθούν εκτός νομιμότητας, ενισχύοντας την ψευδαίσθηση ότι οι νόμοι δεν έχουν τόση σημασία.

Ο συγγραφέας του άρθρου αναφέρει παράδειγμα, επιτυχημένο γκουρού του management που παρέμεινε στην κορυφή για μισόν αιώνα, όχι γιατί παρακολούθησε πολλά συνέδρια, αλλά γιατί έσκυψε πάνω από τη σοφία κλασσικών συγγραφέων.

Εμπνεύστηκε το όραμά του για τις επιχειρηματικές συμμαχίες, από τα πολύπλοκα δίκτυα συμμαχιών με στόχο το… γάμο, που τόσο γλαφυρά περιγράφει στα μυθιστορήματά της η Τζέϊν Ώστεν!

Ο Στηβ Τζομπς μιλούσε για το κλειδί της επιτυχίας της Apple, που ήταν η αξιοποίηση της σκέψης των ανθρωπιστικών επιστημών.

Λοιπόν, ή θα αποφασίσουμε μετά την επανάσταση του 1821 για την οποία ορκίζονταν οι Φιλικοί, να προχωρήσουμε άμεσα σε μια Ειρηνική Επανάσταση ενάντια σε αυτά που καταστρέφουν και δεν ταιριάζουν στην Πατρίδα μας ή θα μπούμε σε έναν αέναο κύκλο μνημονίων, οικονομικών και όχι μόνον!