Αποποινικοποιώντας την αθεΐα

«Ο ελληνικός λαός πρέπει να γνωρίζει σε τι πιστεύει ο κ. Τσίπρας», ανέφερε χαρακτηριστικά η ανακοίνωση που εξέδωσε πριν από μερικά 24ωρα το κόμμα της Ν.Δ, σε μία προσπάθεια της κυβέρνησης να κερδίσει τις εντυπώσεις. Επρόκειτο για ένα ακόμη επικοινωνιακό παιχνίδι που εκτυλίχθηκε στη σύγχρονη πολιτική σκηνή της χώρας μας. Τα κατάφεραν στο κυβερνητικό στρατόπεδο; Μάλλον αμφίβολο. Ίσως μάλιστα συνέβη το ακριβώς αντίθετο.

Είναι γεγονός ότι στα χρόνια του μνημονίου οι Έλληνες ζουν σε ένα σκηνικό αποκαθήλωσης αρκετών στοιχείων που καθόριζαν κατά τις προηγούμενες δεκαετίες τις ζωές τους.

Οι περισσότεροι πολιτικοί (και η ίδια ή πολιτική) έχουν απαξιωθεί, σε μία χώρα όπου η αίσθηση της απώλειας της εθνικής κυριαρχίας είναι πιο έντονη από ποτέ.

Το ίδιο απαξιωμένος και ο δημοσιογραφικός κόσμος, μια μερίδα του οποίου έπαιξε και εξακολουθεί να παίζει το βρώμικο ρόλο εντολοδόχων ποικίλων συμφερόντων. Στην ίδια μοίρα βρίσκονται αναμφίβολα θεσμοί όπως η κρατούσα θρησκεία, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο ρόλος της.

Οι πολίτες μοιάζουν να αναζητούν εναγωνίως τα αίτια που τους οδήγησαν στην πολυεπίπεδη σημερινή κρίση. Οι περισσότεροι ρίχνουν το φταίξιμο στις προηγούμενες κυβερνήσεις (ποιος τις ψήφισε άραγε;), άλλοι συμμετέχουν στις δεκάδες συλλογικότητες αντίστασης που έχουν δημιουργηθεί σε γειτονιές και σε groups κοινωνικής δικτύωσης, ενώ ορισμένοι αναζητούν το αποκούμπι τους σε «σωτήρες» που διαθέτουν εκατοντάδες δισ. και εκτοξεύουν διαστημόπλοια…

Υπάρχουν και εκείνοι που ψάχνουν βαθύτερα το ζήτημα, θεωρώντας πώς το κυριότερο αίτιο της κρίσης είναι το άλυτο και ξεχασμένο από τον 19ο αιώνα ζήτημα της εθνικής ταυτότητας και των στοιχείων προσδιορισμού της ιδιοσυγκρασίας του νεοέλληνα (αναφέρομαι εν πολλοίς στο περίφημο ερώτημα “Δύση ή Ανατολή”;).

Σε ένα τέτοιο κοινωνικοπολιτικό… αλαλούμ, με περισσότερους από κάθε άλλη φορά παίκτες στην αρένα της πολιτικής σκηνής (προσθέστε και το γεγονός ότι ο βαθμός προβληματισμού του Έλληνα για την πολιτική έχει αυξηθεί κατακόρυφα την τελευταία 5ετία), τα κόμματα εξουσίας και τα κυρίαρχα –και πολλές φορές κατευθυνόμενα ΜΜΕ- αντιμετωπίζουν ένα σοβαρότατο πρόβλημα. Η μορφή της επικοινωνιακής τους πολιτικής δείχνει τόσο παρωχημένη και ξεπερασμένη, που οποιαδήποτε απόπειρα δημιουργίας «τεχνητής έντασης», όχι μόνον πέφτει στο κενό, αλλά πολύ συχνά τους επιστρέφει μπούμερανγκ.

Είναι αναρίθμητα τα παραδείγματα των τελευταίων ετών όπου τα μαζικά πυρά κυβερνητικών παραγόντων ή τηλεοπτικών δικτύων προς συγκεκριμένα πρόσωπα ή φορείς, ουσιαστικά βοήθησαν στην ενίσχυση της εικόνας των τελευταίων στις συνειδήσεις μεγάλου μέρους της κοινωνίας.

Για να συνδέσω όλα τα παραπάνω με τον πρόλογο του πρώτου αυτού κειμένου μου στο Tribune, θεωρώ πώς εν έτει 2014, στην εποχή του διαδικτύου και της ελεύθερης –ακόμα- διακίνησης της γνώσης, το… «χαρτί» της αθεΐας, όπως το είδαμε να χρησιμοποιείται τις τελευταίες ημέρες, στην πραγματικότητα ζημιώνει την εικόνα της κυβέρνησης στα μάτια των πολιτών. Τα ίδια ισχύουν και για την ορθόδοξη εκκλησία, που πήρε την πάσα, «σηκώνοντας» ακόμα πιο ψηλά το θέμα μέσα από σχετικές δηλώσεις μητροπολιτών και άρθρων που αναρτήθηκαν σε εκκλησιαστικά blogs.

Οι εποχές των αφορισμών Ελλήνων Διαφωτιστών, όπως π.χ του Χριστόδουλου Παμπλέκη (φαίνεται πώς αυτό το όνομα προκαλεί διαχρονικά εντάσεις!), με την βαριά για εκείνη την εποχή κατηγορία της αθεΐας, έχουν σίγουρα περάσει ανεπιστρεπτί. Η ελληνική κοινωνία ποσώς ενδιαφέρεται για τις κοσμοθεωρητικές πεποιθήσεις του κάθε πολιτικού. Αντιθέτως την αφορά το σχέδιο και το όραμά που εκείνος καλείται να παρουσιάσει για τη διάσωση της χώρας σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές. Οποιαδήποτε άλλη μελλοντική προσπάθεια δημιουργίας πολιτικού κλίματος πάνω στη βάση της απαίτησης… πιστοποιητικού θρησκευτικών φρονημάτων, είναι δεδομένο ότι θα πέσει και πάλι στο κενό.