24 χρόνια από τη συντριβή του C-130 στον Όθρυ

Ήταν μεσημέρι 5 Φεβρουαρίου 1991. Το πρωί είχε χιονίσει στη Χαλκίδα και ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία να κάνουμε μια εκπαιδευτική πορεία 15 χιλιομέτρων σε παρακείμενο βουνό.

Το μεσημέρι από τα μεγάφωνα του 575 τάγματος πεζοναυτών που υπηρετούσα ακούστηκε η αναγγελία για αναφορά. Η διαταγή δόθηκε. Τα ξημερώματα θα φεύγαμε για τη Βόρεια Εύβοια. Είχε καταπέσει αεροπλάνο με συναδέλφους μας σμηνίτες.

Σύμφωνα με μαρτυρία το αεροσκάφος είχε θεαθεί στην Εύβοια. Υπεύθυνος για την αποθήκη του λόχου μοίρασα “αλάσκες” – φόρμες χιονοδρομίας, δηλαδή, όσες είχα.

Στις 4 παρά δέκα το ξημέρωμα με 5 βαθμούς υπό το μηδέν ξεκινήσαμε. H από ξηράς δίοδος για τη Βόρεια Εύβοια ήταν αποκλεισμένη από τις χιονοπτώσεις και αναγκαστικά θα προσεγγίζαμε μέσω του πορθμείου Αρκίτσας Αιδηψού.

Βγήκαμε στην Εθνική οδό. Το χιόνι στοιβαγμένο δεξιά και αριστερά του δρόμου από τα εκχιονιστικά που είχαν περάσει νωρίτερα.

Μέσα στα «στάγιερ» τρέμαμε αγκαλιασμένοι, η πιο κρύα νύχτα της ζωής μου. Άρχισε να φέγγει όταν φτάσαμε στο λιμάνι της Αρκίτσας με τα πόδια μας «κλειδωμένα» από τον παγετό. Κατορθώσαμε με κόπο να πηδήξουμε από το καμιόνι. Συνωστιστήκαμε στο μπαρ του φεριμπόουτ. Τρεες κούπες αχνιστό τσάι με μπόλικο κονιάκ για να έρθουμε στα ίσια μας…

Σε μισή ώρα με 40 λεπτά είχαμε περάσει το αφρισμένο από την τρικυμία πορθμείο και φορτωνόμασταν και πάλι στα οχήματα. 80 πεζοναύτες με τον εξοπλισμό μας και το μυαλό μας να πλάθει φρικτές εικόνες για το τι μπορεί να δούμε αν βρούμε το αεροπλάνο.

Σε λίγο φτάσαμε στη βάση μας. Το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου σε ένα ύψωμα βορειανατολικά από το χωριό Ηλία και 13 χιλιόμετρα από τα Λουτρά Αιδηψού. Οι καλόγριες μας υποδέχτηκαν θερμά και μας βόλεψαν στα κελιά της Μονής. Όσοι δεν ήταν τυχεροί θα έστρωναν το υπόθεμα εκστρατείας στο παρεκκλήσιο.

Αναφορά και ενημέρωση από τον Λοχαγό, έναν Σαμιώτη χαριτωμένο τύπο με περίεργη προφορά, καλή του ώρα όπου και να είναι. «Κομάντος θα ξεκινήσουμε σε λίγο την προσπάθεια να βρούμε το αεροπλάνο που αγνοείται και τους συναδέλφους μας». Στην αφετηρία και κάποιοι «συνοδοιπόροι» μου δημοσιογράφοι. Θυμάμαι τον Παύλο Δημητριάδη της Απογευματινής, μετέπειτα προϊστάμενο μου στο ραδιόφωνο. Ξεκινάμε την πορεία με τον δόκιμο επικεφαλής να μας οδηγεί.

Το χιόνι έφτανε το μέτρο στα χαμηλά του βουνού και δυσκολευόμασταν να περπατήσουμε. Τα πόδια μας ωστόσο έκαιγαν παρά τον παγετό. Άρχισε να χιονίζει και πάλι. Αίφνης ακούμε μηχανές και στην επόμενη στροφή αντικρίζω τα μεγαλύτερα τρακτέρ που έχω δει στη ζωή μου. Ήταν τσοπάνηδες που είχαν ανέβει στο βουνό για να ταίσουν τα ζώα τους.

«Λεβέντες που πάτε, επάνω δεν θα μπορέσετε να περπατήσετε, αγκομαχώντας, φτάσαμε στο μαντρί», μας είπαν. «Ανεβείτε στην καρότσα να σας πάμε όπου πάει»…

Μετά από ένα τέταρτό φτάσαμε σε τοίχο χιονιού. «Ως εδώ παληκάρια», μας είπαν με τις χαμογελαστές μουστάκες τους να έχουν ασπρίσει από το χιόνι που έπεφτε αδιάκοπα.

Συνεχίσαμε ως τις 3 το απόγευμα παγωμένοι και πεινασμένοι παρά τις προμήθειες σε ξηρά τροφή που τις εξαφανίσαμε «εν ριπή οφθαλμού». «Πάμε πίσω με βήμα ταχύ» είπε ο δόκιμος ανησυχώντας μήπως μας προλάβει η νύχτα και χάσουμε το δρόμο μας.

Κατάκοποι, επιστρέψαμε πέφτοντας στα ασκητικά κρεβάτια του μοναστηριού που μύριζαν κερί, μέλι και λιβάνι.

Το βράδυ έσκασα μερικές φουσκάλες στις πατούσες μου και άνοιξα το ραδιόφωνο που ενημέρωνε για τις άκαρπες προσπάθειες ανεύρεσης του αεροπλάνου. Θα συνεχίζαμε. Η φωνή του επιλοχία ακούστηκε στο βάθος τόσο παράταιρη με δεδομένη τη γαλήνη του μοναστηριού, αλλά επιτακτική όπως πάντα. «Μαζευτείτε να παραλάβετε», κραύγασε. Οι κάτοικοι του χωριού Ηλία, φτωχοί ψαράδες στην πλειοψηφία τους, μας είχαν στείλει από 2 ζευγάρια μάλλινες ζεστές κάλτσες. Ένιωσα ευγνωμοσύνη και θαυμασμό για τους ανθρώπους μας σκέφτηκαν, ίσως και περηφάνια επειδή επιβράβευαν, όπως μπορούσαν, την προσπάθειά μας.

Η επόμενη μέρα δεν είχε έντονη χιονόπτωση αλλά ένα «διαβολεμένο» κρύο που σου κρυστάλλιαζε την ανάσα και ένιωθες να σου «χαρακώνει» τα πνευμόνια.

Οδοιπορούσαμε 5 ώρες ήδη χωρίς σταματημό, αλλά τα δύσκολα ήταν μπροστά μας. Δύο μέτρα χιόνι είχε καλύψει τα πάντα. Δεν προχωρούσαμε σε μονοπάτι αλλά πάνω σε θάμνους καλυμμένους από παχύ λευκό «πάπλωμα», βουλιάζαμε και με τα πόδια βρίσκαμε το κενό ανάμεσα στα κλαδιά και σκαρφαλώναμε με τα χέρια. Τι σχέση να είχε όμως αυτή η δοκιμασία με το μαρτύριο που θα ζούσαν τυχόν επιζώντες;

Φτάσαμε στην κορυφή κανένα ίχνος ζωής. Ούτε πουλί πετούμενο σε αυτό το πολικό τοπίο. Με ξυλιασμένα και βρεγμένα άκρα πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Στην διαδρομή, που φάνταζε ατέλειωτη, σκέψεις ανάμεικτες, για τους ανθρώπους που χάθηκαν, το κορίτσι που με περιμένει σπίτι ζώντας σε ένα διαφορετικό «σύμπαν», το μέλλον, ακόμη και το θάνατο, αφύσικο για έναν 20χρονο…

Τα νέα για την ανεύρεση του μοιραίου C130 έφτασαν την επομένη ενώσω περπατούσαμε. Τριήμερο πένθος στην χώρα για τους σμηνίτες και το πλήρωμα που χάθηκε στην κορυφή του Όθρυ. Τα σωστικά συνεργεία πέταγαν πάνω από το σημείο για μέρες και δεν μπορούσαν να διακρίνουν τα συντρίμμια και τα άψυχα κορμιά.

Ανθρώπινο λάθος, λάθος του ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας, ο οποίος αθωώθηκε αλλά πέθανε λίγους μήνες μετά την δικαίωσή του; H αιτία να ήταν το άγνωστο αεροσκάφος που εντοπίστηκε στην περιοχή και πιθανόν να προσέβαλε με ηλεκτρονική παρεμβολή τα όργανα του C130 ή κάποια έκρηξη από άγνωστο φορτίο που μετέφερε;

Το άκρως απόρρητο πόρισμα για τα αίτια της πολύνεκρης τραγωδίας παραμένει στα συρτάρια του Πενταγώνου και κανείς, απ’ ό,τι φαίνεται, δεν έχει τη διάθεση να απαντήσει στην κοινή γνώμη και τους συγγενείς όσων χάθηκαν πριν 23 χρόνια στην χιονισμένη κορυφή του Όθρυ.

Το C-130/748 είχε απογειωθεί λίγο πριν από το μεσημέρι της Τρίτης 5 Φεβρουαρίου 1991 από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας, στο πλαίσιο διατεταγμένης αποστολής που είχε σχέση με την εμπλοκή της χώρας μας στα τότε γεγονότα του Περσικού Κόλπου.

Το πλήρωμα του αεροσκάφους αποτελούνταν από τους: Επισμηναγό (I) Μπίνα Δημήτριο (Κυβερνήτη), Επισμηναγό (I) Τζωρτζακάκη Αντώνιο (Συγκυβερνήτη), Ανθυπασπιστή (Ρ) Βαρελά Βασίλειο (Ναυτίλο), Ανθυπασπιστή (ΤΜΣ) Ρούσση Μιχαήλ (Μηχανικό) και Σμηναγό (Ρ) Κάβουρα Σωκράτη (Επόπτη Φορτώσεως).