Μετά τον Σινουάρ: «Αρχή του τέλους» του πολέμου, ή απλώς το «τέλος της αρχής»; Οι επιλογές Νετανιάχου

Η τυχαία δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ την Τετάρτη 16/10 αντιπροσωπεύει την «αρχή του τέλους» του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, υποστηρίζει ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, ωστόσο η «αρχή του τέλους» μπορεί να είναι απλώς το «τέλος της αρχής», ανάλογα με το τι θα πράξει ο Ισραηλινός ηγέτης.

Δεν είναι απολύτως σαφές τι εννοούσε ο Νετανιάχου με αυτή τη δήλωση περί «αρχής του τέλους», αλλά και πάλι, δεν ήταν ξεκάθαρο καθόλη τη διάρκεια του πολέμου πώς οι αξιοσημείωτες τακτικές επιτυχίες των IDF μπορούν να οδηγήσουν στο τέλος της κυριαρχίας της Χαμάς στη Γάζα, στον αφοπλισμό του τρομοκρατικών της δυνάμεων και την επιστροφή των ομήρων.

Όπως αναφέρουν οι Times of Israel, η εξάλειψη της κυρίαρχης προσωπικότητας της Χαμάς θα μπορούσε να ανοίξει ένα μικρό «παράθυρο ευκαιρίας» για την επίτευξη των πολεμικών στόχων του Ισραήλ, κανένας εκ των οποίων δεν έχει ακόμη εξασφαλιστεί.

Ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ -συμπεριλαμβανομένων του υπουργού Άμυνας Λόιντ Όστιν και του Υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν– δήλωσαν ότι βλέπουν μια ευκαιρία να τερματιστεί ο πόλεμος στο εγγύς μέλλον, και πολλοί ηγέτες παγκοσμίως επανέλαβαν αυτή την άποψη.

Ωστόσο, ένα ερώτημα είναι πόσο μεγάλη επιρροή είχε ο Σινουάρ στις επιχειρήσεις της Χαμάς σε αυτό το στάδιο.

Η Γάζα έχει κοπεί σε δύο -ή περισσότερα- κομμάτια για το μεγαλύτερο μέρος του πολέμου, και οι πυρήνες της Χαμάς έπρεπε να λειτουργήσουν ανεξάρτητα κατά των δυνάμεων των IDF.

Ωστόσο, βλέποντας πλάνα του ηγέτη τους να βρίσκεται ανάμεσα στα ερείπια της επικράτειας που κάποτε διοικούσε θα μπορούσε να αποθαρρύνει εκείνους τους τζιχαντιστές που εξακολουθούσαν να προσκολλώνται στην απελπισμένη ελπίδα ότι είχε ένα σχέδιο να τους βγάλει από τον πόλεμο ζωντανούς, και έχοντας ακόμα την εξουσία.

Η έλλειψη πυραυλικού μπαράζ της Χαμάς στον απόηχο του θανάτου του Σινουάρ δείχνει μια δύναμη που με κανέναν τρόπο δεν ενεργεί ως συνεκτική οργάνωση.

Το «παράθυρο» για τη Χεζμπολάχ κλείνει

Με έναν συνδυασμό χτυπημάτων εναντίον διοικητών στο πεδίo, και ανώτερων ηγετών στη Βηρυτό, το Ισραήλ μπόρεσε να δημιουργήσει ένα «παράθυρο» ευκαιρίας ενάντια σε μια Χεζμπολάχ σε σύγχυση και αποθαρρυμένη.

Αλλά αντί να σπεύσει να εκμεταλλευτεί αυτό το «άνοιγμα» με μια εκστρατεία σχεδιασμένη να διαλύσει τον ισχυρό στρατό της Χεζμπολάχ, το Ισραήλ επέλεξε μια περιορισμένη χερσαία εκστρατεία κατά των εχθρικών υποδομών, όχι κατά των παραστρατιωτικών.

Και αυτό το παράθυρο τώρα κλείνει. Η Χεζμπολάχ δείχνει σημάδια ανασυγκρότησης, εκτοξεύει αποτελεσματικά πυραυλικά μπαράζ και μη επανδρωμένα αεροσκάφη αλλά και συντεταγμένες ενέδρες κατά των ελιγμών των στρατευμάτων του Ισραηλινού Στρατού.

Για να εκμεταλλευτεί το πλεονέκτημά του στη Γάζα ενώ έχει ακόμη την ευκαιρία, ο Ισραηλινός Στρατός θα πρέπει να αυξήσει προσωρινά τη στρατιωτική πίεση στη Χαμάς σε ολόκληρη τη Λωρίδα, όχι μόνο στη Τζαμπαλίγια όπου επιχειρεί πρόσφατα.

Η επίδειξη στρατιωτικής ισχύος στον απόηχο του θανάτου του Σινουάρ θα μπορούσε τουλάχιστον να ωθήσει ορισμένους εναπομείναντες ηγέτες να πετάξουν τα όπλα τους ή να προσπαθήσουν να διαφύγουν σε ανθρωπιστικές ζώνες υποδυόμενοι τους πολίτες.

Μια αποθαρρυμένη, χωρίς ηγεσία Χαμάς προσφέρει επίσης μια προσωρινή ευκαιρία να δημιουργηθεί εναλλακτική για τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας, βασικό στοιχείο για την υπονόμευση της πολιτικής διακυβέρνησης της οργάνωσης στη Λωρίδα.

Όσον αφορά τους ομήρους της Χαμάς από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου που πυροδότησε τον πόλεμο, ο θάνατος του Σινουάρ φαίνεται επίσης ότι προσφέρει ευκαιρίες.

Επί μήνες, Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την απροθυμία του Σινουάρ να υποχωρήσει και στις πιο βασικές τους απαιτήσεις.

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ένας Ισραηλινός αξιωματούχος είπε στους Times of Israel ότι ο ηγέτης της Χαμάς πάντοτε τορπίλιζε ακόμη και προσπάθειες για μικρές συμφωνίες οικοδόμησης εμπιστοσύνης με την οργάνωση.

Οι επιλογές Νετανιάχου

Ωστόσο, υπάρχουν νέες πιθανές προκλήσεις για την επίτευξη συμφωνίας για τους ομήρους.

Δεν είναι ξεκάθαρο ότι και ο ίδιος ο Σινουάρ θα μπορούσε να συγκεντρώσει όλους τους ομήρους στη Γάζα ακόμα κι αν ήθελε μια συμφωνία, ενώ ένας διάδοχος με λιγότερη αξιοπιστία και δύναμη θα δυσκολευτεί ακόμη περισσότερο να το πράξει.

Και δεν θα υπάρξει απαραίτητα ένας διάδοχος.

Χωρισμένη γεωγραφικά για σχεδόν ένα χρόνο, η Χαμάς θα μπορούσε να μετατραπεί σε διάφορες πολιτοφυλακές που διευθύνονται από τοπικούς διοικητές, με τον καθένα να κρατά αρκετούς ομήρους κάνοντας τις δικές του απαιτήσεις.

Αν και αυτό θα πρόσφερε την ευκαιρία να απελευθερωθούν ορισμένοι όμηροι με μικρότερες συμφωνίες, εντούτοις θα καθιστούσε σχεδόν αδύνατη μια συνολική συμφωνία.

Με συμμάχους στο εξωτερικό ξεκάθαρα πρόθυμους να βρουν έναν τρόπο να τερματίσουν τις μάχες προτού επεκταθούν περαιτέρω, ο Νετανιάχου θα μπορούσε να επιλέξει μια μεγάλη συμφωνία τώρα, που θα συνδέει τη Γάζα, τον Λίβανο και το Ιράν.

Η βροχή θα αρχίσει σύντομα θα αρχίσει να μετατρέπει το έδαφος του Λιβάνου σε λάσπη, καθιστώντας τους ελιγμούς των IDF στο έδαφος πολύ πιο δύσκολους.

Τα βαλτωμένα ισραηλινά τεθωρακισμένα θα γίνουν δελεαστικοί στόχοι για τη Χεζμπολάχ, καθώς θα πασχίζει να αποκαταστήσει τη φήμη της μετά από τα καταστροφικά χτυπήματα που δέχθηκε.

Το Ισραήλ επίσης δεν έχει απαντήσει ακόμη στην ιρανική βαλλιστική επίθεση νωρίτερα αυτόν τον μήνα, κάτι που ο Λευκός Οίκος εργάζεται σκληρά για να περιορίσει.

Μέσω των ΗΠΑ, ο Νετανιάχου θα μπορούσε να στείλει ένα μήνυμα στο Ιράν ότι θα ελαχιστοποιήσει τα αντίποινά του εάν η Χεζμπολάχ συμφωνήσει με τους όρους του Ισραήλ στον Λίβανο και η Χαμάς συνθηκολογήσει στη Γάζα.

Το Ιράν έχει ήδη χάσει κάθε αποτρεπτικό μέσο εναντίον του Ισραήλ με τη Χαμάς, και μια διπλωματική λύση στον Λίβανο θα διασφάλιζε ότι ο σημαντικότερος «δορυφόρος» της Τεχεράνης, η Χεζμπολάχ, θα επιβιώσει από τον τρέχοντα γύρο συγκρούσεων και θα έχει την ευκαιρία να ξεκινήσει την ανοικοδόμηση.

Μια τέτοια συμφωνία θα εξυπηρετούσε επίσης τα συμφέροντα της κυβέρνησης Μπάιντεν, αποτρέποντας περαιτέρω επέκταση του πολέμου -και πιθανή άνοδο των τιμών του πετρελαίου- ενόψει των προεδρικών εκλογών που φαίνονται όλο και πιο επισφαλείς.

Η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις θα μπορούσε να πει στους υποστηρικτές του Ισραήλ ότι στάθηκε στο πλευρό του συμμάχου της Αμερικής για ένα χρόνο, ενώ πέτυχε τους πολεμικούς στόχους του, αλλά και να πει στους Μουσουλμάνους και Άραβες ψηφοφόρους στο Μίσιγκαν ότι αυτή και ο Μπάιντεν συνέβαλαν καθοριστικά στον τερματισμό του πολέμου.

Ο Νετανιάχου, ωστόσο, καταγράφει αλλεπάλληλες επιτυχίες, όντας όλο και περισσότερο δικαιωμένος ως προς την αποφασιστικότητά του να συνεχίσει να μάχεται στη Γάζα και να κλιμακώσει τη σύγκρουση εναντίον της Χεζμπολάχ.

Θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει τη διεθνή υποστήριξη για τον τερματισμό του πολέμου ώστε να επιτύχει τους πολεμικούς στόχους του Ισραήλ, ή θα διπλασιάσει τη στρατιωτική πίεση – μια προσέγγιση που έχει αποφέρει κέρδη τελευταία;

«Τα νέα προκάλεσαν έκπληξη»

«Τα νέα προκάλεσαν έκπληξη – μια ευπρόσδεκτη έκπληξη», δήλωσε από πλευράς του Αμερικανός αξιωματούχος στο CNN, περιγράφοντας τον θάνατο του Σινουάρ ως «εξαιρετικά σημαντική, βαρυσήμαντη στιγμή».

Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είπε ότι για τον ισραηλινό λαό, ο θάνατος του Σινουάρ είναι συγκρίσιμος με τον θάνατο του Οσάμα Μπιν Λάντεν για τους Αμερικανούς το 2011.

Αλλά οι Αμερικανοί αξιωματούχοι είναι επιφυλακτικοί στο να κάνουν οποιεσδήποτε προβλέψεις σχετικά με το τι θα σημάνει τελικά αυτό για την ασταθή περιοχή.

Οι πράκτορες της Χαμάς είναι βέβαιο ότι θα έχουν θορυβηθεί από τις ειδήσεις καταλαβαίνοντας τι ακολουθεί.

Τα αντίποινα του Ισραήλ κατά του Ιράν για την πυραυλική του επίθεση την 1η Οκτωβρίου αναμένεται εντός των επόμενων ημερών, και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου θα χρειαστεί χρόνο για να καθορίσει πώς θα χειριστεί το επόμενο στάδιο της σύγκρουσης στη Γάζα.

Το τηλεφώνημα του Νετανιάχου με τον Μπάιντεν την Πέμπτη ήταν σύντομο, σύμφωνα με τον αξιωματούχο, και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός κατέστησε σαφές ότι ενώ οι όμηροι πρέπει να επιστρέψουν από τη Γάζα, θα τερματίσει τον πόλεμο μόνο με όρους που θα μπορούσε να αποδεχτεί.