ΝΑΤΟ: «Πράσινο φως» του Ερντογάν στη Σουηδία για να ενταχθεί στη συμμαχία – Τι ανταλλάγματα πήρε

Ως μία ιστορική ημέρα χαρακτήρισε τη Δευτέρα 10 Ιουλίου 2023 ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, αφού η Τουρκία δέχθηκε να προχωρήσουν οι διαδικασίες για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

«Με χαρά ανακοινώνω ότι μετά τη συνάντηση που φιλοξένησα μεταξύ του προέδρου Ερντογάν και του πρωθυπουργού της Σουηδίας, ο πρόεδρος Ερντογάν συμφώνησε να προωθήσει το πρωτόκολλο εισδοχής στην τουρκική Εθνοσυνέλευση το ταχύτερο δυνατό [«ASAP» είναι η διατύπωση του γγ του ΝΑΤΟ] και να διασφαλίσει την επικύρωση.

»Είναι ένα ιστορικό βήμα που κάνει το ΝΑΤΟ πιο ισχυρό και πιο ασφαλές», έγραψε στο Twitter.

Σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση ο γγ του ΝΑΤΟ είπε ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας δέχτηκε να εισαχθεί το ταχύτερο στην τουρκική Εθνοσυνέλευση το πρωτόκολλο εισδοχής της Σουηδίας.

Παράλληλα, ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ δεν είχε να δώσει κάποιο λεπτομερές χρονοδιάγραμμα για το πόσο σύντομα να περιμένουμε τη διαδικασία στην τουρκική Εθνοσυνέλευση.

Στο κοινό ανακοινωθέν η Σουηδία επαναλαμβάνει ότι δεν θα παρέχει υποστήριξη στις κουρδικές οργανώσεις YPG/PYD της Συρίας και στο επονομαζόμενο «FETO» από τις τουρκικές Αρχές, δηλαδή στο δίκτυο του Φετουλάχ Γκιουλέν, του ιεροκήρυκα που κατά τον Ερντογάν οργάνωσαν την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του.

Επιπλέον οι δύο πλευρές συμφώνησαν να ενισχύσουν την οικονομική τους συνεργασία και το διμερές εμπόριο.

Η Σουηδία δεσμεύεται ακόμη να υποστηρίξει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ, μεταξύ της οποίας την αναθεώρηση στην Τελωνιακή Ένωση και τη βίζα.

Η ανακοίνωση της Συνόδου του ΝΑΤΟ για τη συμφωνία (άτυπη μετάφραση):

«Στις 10 Ιουλίου 2023, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Πρωθυπουργός της Σουηδίας Ούλφ Κρίστερσον και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ συναντήθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.

»Από την τελευταία Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, η Σουηδία και η Τουρκία συνεργάστηκαν στενά για την αντιμετώπιση των θεμιτών ανησυχιών της Τουρκίας για την ασφάλεια.

»Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, η Σουηδία τροποποίησε το σύνταγμά της, άλλαξε τους νόμους της, επέκτεινε σημαντικά τη συνεργασία της για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας κατά του PKK και επανέλαβε τις εξαγωγές όπλων στην Τουρκική Δημοκρατία, όλα τα βήματα που προβλέπονται στο τριμερές μνημόνιο που συμφωνήθηκε το 2022.

»Η Σουηδία και η Τουρκική Δημοκρατία συμφωνούν σήμερα να συνεχίσουν τη συνεργασία τους τόσο στο πλαίσιο του Τριμερούς Μόνιμου Κοινού Μηχανισμού που συστάθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη το 2022, όσο και στο πλαίσιο ενός νέου διμερούς Συμφώνου Ασφάλειας που θα συνεδριάζει ετησίως σε υπουργικό επίπεδο και θα δημιουργεί ομάδες εργασίας κατά περίπτωση.

»Στην πρώτη συνεδρίαση αυτού του Συμφώνου Ασφαλείας, η Σουηδία θα παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη ως βάση για τη συνέχιση του αγώνα της κατά της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της προς την πλήρη εφαρμογή όλων των στοιχείων του Τριμερούς Μνημονίου, συμπεριλαμβανομένου του άρθρου 4. Η Σουηδία επαναλαμβάνει ότι δεν θα παράσχει στήριξη στο YPG/PYD και στην οργάνωση που περιγράφεται ως FETÖ στην Τουρκία.

»Τόσο η Σουηδία όσο και η Τουρκική Δημοκρατία συμφώνησαν ότι η αντιτρομοκρατική συνεργασία είναι μια μακροπρόθεσμη προσπάθεια, η οποία θα συνεχιστεί και μετά την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

»Ο Γενικός Γραμματέας Στόλτενμπεργκ επιβεβαίωσε επίσης εκ νέου ότι το ΝΑΤΟ καταδικάζει κατηγορηματικά την τρομοκρατία σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της.

»Το ΝΑΤΟ θα εντείνει σημαντικά το έργο του σε αυτόν τον τομέα, μεταξύ άλλων με τη θέσπιση, για πρώτη φορά στο ΝΑΤΟ, από τον Γενικό Γραμματέα της θέσης του Ειδικού Συντονιστή για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

»Δεσμευόμαστε στην αρχή ότι δεν πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί, εμπόδια ή κυρώσεις στο αμυντικό εμπόριο και τις επενδύσεις μεταξύ των Συμμάχων.

»Θα εργαστούμε προς την κατεύθυνση της εξάλειψης τέτοιων εμποδίων.

»Η Σουηδία και η Τουρκική Δημοκρατία συμφώνησαν επίσης να εντείνουν την οικονομική συνεργασία, μέσω της Μικτής Οικονομικής και Εμπορικής Επιτροπής Τουρκίας-Σουηδίας (JETCO).

»Τόσο η Τουρκία όσο και η Σουηδία θα επιδιώξουν να μεγιστοποιήσουν τις ευκαιρίες για την αύξηση του διμερούς εμπορίου και των επενδύσεων.

»Η Σουηδία θα υποστηρίξει ενεργά τις προσπάθειες για την αναζωογόνηση της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας και της απελευθέρωσης των θεωρήσεων.

»Σε αυτή τη βάση, και δεδομένων των επιταγών της αποτροπής και της άμυνας του ευρωατλαντικού χώρου, η Τουρκική Δημοκρατία θα διαβιβάσει το πρωτόκολλο προσχώρησης της Σουηδίας στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση και θα συνεργαστεί στενά με τη Συνέλευση για να εξασφαλίσει την επικύρωση».

«Θετικό βήμα»

Σε μια πρώτη αντίδραση, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα «καλωσορίζει την απίστευτα θετική και παραγωγική πρόοδο που έγινε σήμερα στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους προς την τελική επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Αυτό πιστώνεται στην ισχυρή ηγεσία του πρωθυπουργού της Σουηδίας που εργάστηκε άοκνα για ένα πιο ασφαλές μέλλον για τη Σουηδία».

Πριν αναχωρήσει για τη Σύνοδο ο Ερντογάν υπενθύμιζε ότι η χώρα του περιμένει 50 χρόνια στον προθάλαμο της ΕΕ και ότι η ευόδωση του αιτήματος της Σουηδίας πρέπει να συνδεθεί και το αίτημα της Άγκυρας.

«Υπάρχει μια Τουρκία που περιμένει στην πόρτα της ΕΕ για περισσότερα από 50 χρόνια.

»Καλώ αυτές τις χώρες που άφησαν την Τουρκία να περιμένει, να μας ανοίξουν τον δρόμο να ενταχθούμε στην Ένωση.

»Μετά ας ανοίξουμε και το δρόμο για τη Σουηδία, όπως το κάναμε για τη Φινλανδία.

»Είμαστε η Τουρκία. Θα τα εκφράσω αυτά στις συναντήσεις που θα πραγματοποιήσω στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής» είπε ο Τούρκος πρόεδρος.

Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία υπέβαλε αίτημα ένταξης στην τότε ΕΟΚ το 1987 και στην ΕΕ το 1999, όμως οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν το 2005 έχουν διακοπεί εδώ και χρόνια.

Από την πλευρά του, το ΝΑΤΟ τονίζει ότι η Στοκχόλμη πληροί όλα τα κριτήρια, ωστόσο μέχρι και τουλάχιστον πριν από λίγες ημέρες η Τουρκία επέμενε στις ενστάσεις της.

«Η Σουηδία πληροί όλες τις προϋποθέσεις για ένταξη στο ΝΑΤΟ», δήλωνε τη Δευτέρα ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς.

Παράλληλα και οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η Τουρκία δεν θα έπρεπε να συνδέει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ με τη δική της φιλοδοξία να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτίμησε τη Δευτέρα εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.