East Med & Southeast Europe – Ανάγκη για άμεση ενεργειακή διαφοροποίηση της ΕΕ και μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στις γεωπολιτικές εξελίξεις

Την ανάγκη άμεσης προώθησης της ενεργειακής διαφοροποίησης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και της μεγαλύτερης ανθεκτικότητας στις γεωπολιτικές εξελίξεις, υπογράμμισαν οι συμμετέχοντες σε συζήτηση με θέμα «Από την Πράσινη Ενέργεια στην Ασφάλεια», που διεξήχθη στο πλαίσιο του συνεδρίου East Med & Southeast Europe, το οποίο διοργάνωσε το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, στις Βρυξέλλες.

Με αφορμή τις εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας που πυροδότησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Μαίρη Μπρους Γουόρλικ (Mary Bruce Warlick), Αναπληρώτρια Διευθύντρια της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (International Energy Agency) σχολίασε πως η Ευρώπη και ο κόσμος σωστά επικεντρώθηκαν στις άμεσες ενεργειακές ανάγκες που προέκυψαν, αναλαμβάνοντας γρήγορα δράση και λαμβάνοντας δύσκολες αποφάσεις, αλλά θα πρέπει να δοθεί έμφαση και στο πώς θα διασφαλίσουμε γενικότερα την ενεργειακή ασφάλεια.

«Νομίζω πως ύστερα από αυτές τις εξελίξεις καταλάβαμε τι σημαίνει ενεργειακή ασφάλεια. Δεν νομίζω ότι σημαίνει απαραίτητα ενεργειακή αυτονομία αλλά το να βλέπεις τη διαφοροποίηση με σοβαρό τρόπο», ανέφερε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας την ανάγκη η διαφοροποίηση αυτή να αφορά τόσο σε πηγές όσο και οδεύσεις.

«Η Ευρώπη λαμβάνει πολύ σημαντικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης», σημείωσε η κ. Γουόρλικ και αναφέρθηκε τόσο στις συζητήσεις που γίνονται στο πλαίσιο της ΕΕ για την ενεργειακή διαφοροποίηση όσο και στο γεγονός ότι οι αρμόδιοι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί κινούνται γρήγορα στο ζήτημα της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

«Είναι σημαντικό να δούμε αυτή τη στιγμή ως μια στιγμή προκλήσεων αλλά και ευκαιριών», είπε, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για επενδύσεις στις ΑΠΕ και άλλες μορφές ενέργειας και την επαναθεώρηση των ενεργειακών σεναρίων για το μέλλον.

Τα σημαντικά βήματα που έχει κάνει η Ελλάδα στον τομέα της διαφοροποίησης των πηγών και οδεύσεων ενέργειας τα τελευταία χρόνια, με μια σειρά από έργα που συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση (Ρεβυθούσα, διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας – Βουλγαρίας IGB, Αλεξανδρούπολη κ.ά.) υπογράμμισε η Μαρία Ρίτα Γκάλι, διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ, λέγοντας μάλιστα ότι την επόμενη τριετία η χώρα μας θα μπορέσει να αυξήσει την εξαγωγική της δυναμική από τα 2,3 bcm στα πάνω από 6,5 bcm.

Σε ό,τι αφορά ευρύτερα την περιοχή είπε πως δεν υπάρχει ακόμη πλήρης διασυνδεσιμότητα και πως η έλλειψη υποδομών είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπιστεί και είναι μια μεγάλη πρόκληση. Αναφέρθηκε στο πλαίσιο αυτό στα πολλά και γρήγορα βήματα που έγιναν στη συνεργασία με τη Βουλγαρία, με το που ξέσπασε η ενεργειακή κρίση και στο πλαίσιο αυτό εξήρε τη σημασία της ευρύτερης συνεργασίας για την προώθηση της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας.

Υπογράμμισε δε -μεταξύ άλλων- την ανάγκη για απεξάρτηση από τη Ρωσία, αν και όπως παρατήρησε, η συζήτηση αυτή διεξάγεται εδώ και πολλά χρόνια σε ευρωπαϊκό πλαίσιο και θα πρέπει να πάει παρακάτω.

Την εκτίμηση ότι θα πρέπει να αποκτήσουμε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και να απομακρυνθούμε από τη ρωσική εξάρτηση στον τομέα της ενέργειας, διατύπωσε ο Μάριο Νάβα (Mario Nava), Γενικός Διευθυντής Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Μάλιστα, όπως τόνισε, το 85% των Ευρωπαίων πολιτών συμφωνεί με την απομάκρυνση από τη ρωσική εξάρτηση. «Βρείτε μου ένα άλλο θέμα όπου υπάρχει τέτοια σύμπνοια», ανέφερε χαρακτηριστικά θέλοντας να υπογραμμίσει την αποδοχή που έχει μια τέτοια απόφαση.

Τόνισε ακόμη ότι τρεις είναι οι πυλώνες πάνω στους οποίους θα πρέπει να κινηθούν οι ενεργειακές εξελίξεις και οι συναφείς πολιτικές και αφορούν: την ενεργειακή επάρκεια και τη μείωση της ζήτησης για ενέργεια, τη διαφοροποίηση των ορυκτών καυσίμων και την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ειδικότερα για τις ΑΠΕ είπε ότι είναι κάτι στο οποίο έχει γίνει ήδη δουλειά στο πλαίσιο του «Green Deal» και εκτίμησε πως τα όποια προβλήματα υπάρχουν με την αδειοδότηση στον συγκεκριμένο τομέα είναι κυρίως γραφειοκρατικού χαρακτήρα και θα πρέπει να υπερκεραστούν.

«Θα πρέπει να διευκολύνουμε αυτή τη διαδικασία αδειοδότησης των ΑΠΕ», σημείωσε, επισημαίνοντας πως υπήρχε έως σήμερα μεγάλη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

«Η ενεργειακή ανεξαρτησία είναι κλειδί για τη γεωπολιτική ασφάλεια», υπογράμμισε στην τοποθέτησή του ο Βλαντίμιρ Ασένοφ Μαλίνοφ (Vladimir Asenov Malinov), εκτελεστικός διευθυντής της Bulgartransgaz.

Σημείωσε ότι οι εξελίξεις μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κατέδειξαν τη σημασία της αλληλεγγύης σε περιφερειακό επίπεδο και την ανάγκη για ανάληψη κοινών δράσεων, ενώ υπογράμμισε τις fast track διαδικασίες στη συνεργασία Ελλάδας και Βουλγαρίας ώστε να ξεπεραστούν οι συνέπειες της ενεργειακής κρίσης. Ενόψει του χειμώνα, που αναμένεται βαρύς, σημείωσε πως η χώρα του φυσικά και χρειάζεται τις απαραίτητες ποσότητες ενέργειας που θα τη βοηθήσουν να πετύχει την ενεργειακή ανεξαρτησία, αλλά η ενέργεια αυτή θα πρέπει να είναι σε προσιτές τιμές.

«Αυτό που βλέπω ως δυναμική είναι ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, μεταξύ ΕΕ και Αζερμπαϊτζάν αλλά και με την Αίγυπτο, που σταδιακά αποκτά μεγαλύτερο ενεργειακό έρεισμα», τόνισε ο κ. Μαλίνοφ και αναφέρθηκε στις προοπτικές της περιοχής μας για τη μετεξέλιξή της σε μια ενεργειακή πύλη για ολόκληρη την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης.

Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο εκτίμησε ότι θα παραμείνει το βασικό «μεταβατικό καύσιμο» για κάποια χρόνια ακόμη αλλά στο μεταξύ, όπως υπογράμμισε, «θα πρέπει να ετοιμάσουμε τα συστήματα και τα δίκτυά μας για άλλες μορφές ενέργειας όπως το υδρογόνο, που πιστεύω ότι θα αντικαταστήσει το φυσικό αέριο».

Στην ανάδειξη της χώρας του σε διεθνή ενεργειακό κόμβο, αναφέρθηκε ο Δρ. Μπαντρ Αμπντελάττι (Dr. Badr Abdelatty, Ambassador), Πρέσβης, επικεφαλής της διπλωματικής αποστολής της Αιγύπτου στην ΕΕ, επισημαίνοντας ότι ένας βασικός λόγος που συμβαίνει αυτό είναι η στρατηγική θέση της χώρας μεταξύ Αφρικής, Ευρώπης και Ασίας, αλλά και το γεγονός ότι εξελίσσεται σε «βασικό παίκτη» σε μια σειρά από σημαντικούς ενεργειακούς τομείς, ενώ παράλληλα διαθέτει και τη Διώρυγα του Σουέζ, έναν από τους σημαντικότερους υδάτινους διαδρόμους παγκοσμίως.

Η Αίγυπτος είναι πλέον σε θέση να εξάγει ενέργεια, τόνισε ο Αιγύπτιος Πρέσβης, και επισήμανε ότι η χώρα του «είναι νούμερο ένα στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ στη Μέση Ανατολή και την περιοχή της Αφρικής ευρύτερα», ενώ «έχει καταστεί και “παίκτης” στο πράσινο υδρογόνο».

Ένα ακόμη σημαντικό, όπως υπογράμμισε, στοιχείο για την εξέλιξη της Αιγύπτου σε διεθνή ενεργειακό κόμβο είναι το γεγονός ότι η χώρα διαθέτει τις κατάλληλες υποδομές, ενώ αναφέρθηκε και στην ενεργειακή συνεργασία με το Ισραήλ που έχει λάβει πολύ σημαντικές διαστάσεις, αλλά και στα MOU που έχει υπογράψει το Κάιρο με Αθήνα και Λευκωσία.

Θέλοντας δε να καταδείξει την εξαγωγική ισχύ που έχει αποκτήσει η Αίγυπτος στον τομέα της ενέργειας, επισήμανε ότι η χώρα του κατάφερε φέτος να διπλασιάσει τις εξαγωγές LNG προς την Ευρώπη. «Έχουμε την υποδομή, τις πηγές και την τεχνογνωσία», υπογράμμισε.

Τη συζήτηση συντόνισε ο Βασίλης Γαβαλάς, επικεφαλής διεθνών σχέσεων και συνεργασιών στο Δίκτυο για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

H διάσκεψη, που αποτελεί πλατφόρμα διαλόγου και επικοινωνίας των πρωταγωνιστών των πολιτικών, θεσμικών και διπλωματικών εξελίξεων της Ανατολικής Μεσογείου και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, διεξήχθη στο Egmont Palace και διοργανώνεται σε συνεργασία με την εφημερίδα «Η Καθημερινή».