Υπήρξαν πολλοί δεσμοί μεταξύ του Ελευθεροτεκτονισμού και των προοδευτικών κινημάτων κάθε είδους. Αυτό είναι πιο εμφανές σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία και η Ισπανία, όπου ο Ελευθεροτεκτονισμός υπήρξε ένα από τα κύρια οχήματα της κοσμικής δημοκρατικής σκέψης και έχει ταυτιστεί στενά με τα σοσιαλιστικά κινήματα.
Αν και ο κύριος αγγλόφωνος τεκτονισμός απαγορεύει τη συζήτηση για τη θρησκεία και την πολιτική, εντούτοις είχε σημαντική επιρροή στη ριζοσπαστική πολιτική και στα κοινωνικά κινήματα.
Πολλές ριζοσπαστικές ομάδες, όπως οι Ενωμένοι Ιρλανδοί, υιοθέτησαν μασονικές μορφές οργάνωσης και συμπεριέλαβαν πολλούς Ελευθεροτέκτονες.
Υπάρχουν πολλοί παραλληλισμοί μεταξύ της ελευθεροτεκτονικής οργάνωσης και συμβολισμού και των πρώτων φιλικών εταιρειών και συνδικάτων.
Το 1934, ένας κληρικός απευθυνόμενος σε μια νέα μασονική στοά στην Αγγλία ολοκλήρωσε την ομιλία του με τα ακόλουθα λόγια:
«Εμείς η ομάδα των αδελφών που είμαστε ενωμένοι όπως είμαστε με αδελφική αγάπη —και δεν είμαστε λίγοι σήμερα— πρέπει να είμαστε αρκετά δυνατοί για να φέρουμε πραγματική βελτίωση των κοινωνικών σχέσεων και των συνθηκών της ανθρώπινης κοινωνίας».
Μεταξύ των προσωπικοτήτων της εργατικής ιστορίας που ήταν ενεργοί Ελευθεροτέκτονες ήταν ο Ben Tillett και ο Arthur Greenwood.
Ριζοσπάστες όπως ο Thomas Paine και ο Richard Carlile έγραψαν εκτενώς για τον Ελευθεροτεκτονισμό, ενώ ο Charles Bradlaugh και η Annie Besant προώθησαν ενεργά μορφές Ελευθεροτεκτονισμού που θεώρησαν ότι θα υποστήριζαν την κοινωνική μεταρρύθμιση.
Πολλοί από τους πρώτους αγωνιστές/στριες για τα δικαιώματα των γυναικών εντάχθηκαν στο Co-Masonry, τη μορφή του Ελευθεροτεκτονισμού που προωθήθηκε από την Annie Besant, η οποία δεχόταν γυναίκες και άνδρες.
Οι πορείες διαμαρτυρίας από σουφραζέτες περιλάμβαναν ομάδες γυναικών Ελευθεροτέκτονων που έφεραν τα μασονικά ρεγάλια τους.