Το Reuters «πιέζει» για EastMed μέσω Τουρκίας – Επαναφέρουν τον αγωγό «βόρειας κατεύθυνσης»

Συζητήσεις είναι σε εξέλιξη στο παρασκήνιο για έναν αγωγό αερίου Τουρκίας-Ισραήλ, ως εναλλακτική στις προμήθειες ενέργειας από τη Ρωσία για την Ευρώπη, μα θα χρειαστούν «πολύπλοκοι ελιγμοί» για να επιτευχθεί κάποια συμφωνία, μετέδωσε το Reuters, επικαλούμενο πηγές στις κυβερνήσεις και τις βιομηχανίες των δύο χωρών.

Η ιδέα αυτή, σύμφωνα με το Reuters, είχε εμφανιστεί για πρώτη φορά πριν χρόνια: Πρόκειται για την κατασκευή ενός υποθαλάσσιου αγωγού από την Τουρκία στο μεγαλύτερο υπεράκτιο κοίτασμα φυσικού αερίου του Ισραήλ, γνωστό ως «Λεβιάθαν».

Το αέριο θα περνάει στην Τουρκία και μετά στις χώρες της νότιας Ευρώπης που επιδιώκουν απεξάρτηση από τη Ρωσία.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είπε την προηγούμενη εβδομάδα ότι η συνεργασία στο αέριο ήταν «ένα από τα πιο σημαντικά βήματα που μπορούμε να κάνουμε μαζί για τις διμερείς σχέσεις» και δήλωσε σε δημοσιογράφους πως ήταν έτοιμος να στείλει κορυφαίους υπουργούς στο Ισραήλ για να «αναστήσει» την ιδέα του αγωγού, γύρω από την οποία υπάρχει στασιμότητα εδώ και χρόνια.

Ανώτερος Τούρκος αξιωματούχος είπε στο Reuters ότι οι συνομιλίες έχουν συνεχιστεί από τότε που ο Ισραηλινός πρόεδρος, Ισαάκ Χέρτσογκ, επισκέφθηκε την Άγκυρα νωρίτερα μέσα στον μήνα, και «χειροπιαστές αποφάσεις» θα μπορούσαν να ακολουθήσουν τους επόμενους μήνες ως προς την οδό που θα προταθεί και τις οντότητες που θα συμμετέχουν.

Ωστόσο, αξιωματούχοι της βιομηχανίας ήταν πιο διακριτικοί, λέγοντας πως περιορισμοί παραγωγής και γεωπολιτικά δεδομένα θα μπορούσαν να αφήσουν το σχέδιο αυτό «στον αέρα».

Το κοίτασμα Λεβιάθαν προμηθεύει με αέριο ήδη Ισραήλ, Ιορδανία και Αίγυπτο.

Οι ιδιοκτήτες του -η Chevron και οι ισραηλινές NewMed Energy και Ratio Oil– σχεδιάζουν να αυξήσουν την παραγωγή από 12 σε 21 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα τον χρόνο.

Συγκριτικά, η ΕΕ εισήγε 155 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού αερίου πέρυσι, καλύπτοντας περίπου το 40% της κατανάλωσής της.

Μεγάλο μέρος της επιπλέον παραγωγής θα υγροποιείται και θα αποστέλλεται με πλοία στην Ευρώπη ή στην Άπω Ανατολή, σύμφωνα με τη NewMed.

Ο διευθύνων της σύμβουλος είπε τον προηγούμενο μήνα ότι η Τουρκία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε προορισμό επίσης, μα πρέπει να δεσμευτεί για την κατασκευή του αγωγού [σ.σ. Δεν είπε αυτό. Είπε, εάν φέρει η Τουρκία τον αγωγό στα σύνορά μας, θα της δώσουμε αέριο].

Ερωτηθέντες περί συνομιλιών με την Τουρκία, οι εταίροι στο Λεβιάθαν αρνήθηκαν να προβούν σε σχόλια.

Η υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ, Καρίν Ελχαράρ, είπε στο Ynet news την Κυριακή πως δεν έχουν ζητηθεί πολλά ζητήματα, περιλαμβανομένων των οικονομικών:

«Πρέπει να διαπιστωθεί αν είναι οικονομικά βιώσιμος, που δεν είναι αυτονόητο».

Το Ισραήλ και η Τουρκία φαίνονται να επιδιώκουν να αφήσουν πίσω τους μια δεκαετία κακών διπλωματικών σχέσεων, που οφείλονται συνήθως σε θέματα Ισραήλ- Παλαιστινίων.

Η συνεργασία στην ενέργεια θα μπορούσε να είναι «κλειδί» για κάτι τέτοιο, ειδικά αφού η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κατέστησε την Ευρώπη πιο αποφασισμένη να βρει εναλλακτικές πηγές ενέργειας.

«Έχει υπάρξει μια πρόσφατη προσέγγιση με το Ισραήλ και θέλουμε το αέριό του να διέρχεται από την Τουρκία καθ’ οδόν προς την Ευρώπη» είπε άλλος ένας Τούρκος αξιωματούχος.

«Το Ισραήλ το βλέπει θετικά αυτό, κάποιες συνομιλίες έχουν γίνει και υπάρχει θέληση για να το κάνουμε».

Η Τουρκία καταναλώνει περίπου 50 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου ετησίως και εισάγει σχεδόν το σύνολό τους, τα περισσότερα μέσω αγωγών από τη Ρωσία, το Ιράν και το Αζερμπαϊτζάν.

Ωστόσο η ενεργειακή πολιτική στην περιοχή είναι περίπλοκη.

Επικαλούμενο Ιρακινούς και Τούρκους αξιωματούχους, το Reuters έχει μεταδώσει πως ένα σχέδιο για μεταφορά αερίου με τη βοήθεια του Ισραήλ από το ιρακινό Κουρδιστάν στην Τουρκία και την Ευρώπη ήταν μέρος του λόγου πίσω από την πυραυλική επίθεση του Ιράν στην κουρδική πρωτεύουσα, Ερμπίλ, αυτόν τον μήνα.

«Η Τουρκία παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, τόσο για την εγχώρια κατανάλωσή της, όσο και ως κανάλι για χώρες στη νότια Ευρώπη» είπε ανώτερος αξιωματούχος του ισραηλινού τομέα του φυσικού αερίου.

Ωστόσο, όπως σημείωσε, είναι πως υπάρχουν ήδη δύο προτεινόμενες διαδρομές για τις επιπλέον προμήθειες από το Λεβιάθαν: Μέσω υπαρχουσών εγκαταστάσεων LNG στην Αίγυπτο ή μιας σχεδιαζόμενης πλωτής εγκατάστασης LNG.

«Αν η Τουρκία αντιδράσει γρήγορα τότε ίσως υπάρξει τρίτη εναλλακτική» είπε ο αξιωματούχος.

Ο αγωγός αυτός θα είχε μήκος 500-550 χλμ και η κατασκευή του θα κόστιζε μέχρι και 1,5 δισ, σύμφωνα με Ισραηλινούς αξιωματούχους, κάτι που τον καθιστά πιο «εύκολο» από τον προτεινόμενο EastMed, κόστους 6 δισ. ευρώ, για τη διασύνδεση του Ισραήλ με την Κύπρο, την Ελλάδα και την Ιταλία.

Ωστόσο οποιοσδήποτε υποθαλάσσιος αγωγός θα έπρεπε να περάσει τα ύδατα είτε της Κυπριακής Δημοκρατίας, που η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει, ή της Συρίας, με την οποία η Άγκυρα δεν έχει διπλωματικές σχέσεις, ενώ έχει υποστηρίξει τους αντικαθεστωτικούς που πολεμούν κατά της κυβέρνησης στη Δαμασκό.

Αυτό θα περιέπλεκε την κατασκευή και τη χρηματοδότηση εάν η Τουρκία είχε απευθείας μερίδιο στον αγωγό, λέει ο Γκοκχάν Γιαρντίμ, Τούρκος σύμβουλος της βιομηχανίας αερίου που είχε εργαστεί πάνω στην αξιολόγηση του πιθανού αερίου για διάστημα δύο δεκαετιών.

Δύο προηγούμενες αξιολογήσεις είχαν βασιστεί σε ροές 8-10 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων αερίου, και οτιδήποτε λιγότερο μπορεί να μην είναι βιώσιμο, είπε.

Πηγή: Huffingtonpost.gr

Διαβάστε επίσης: Οι Τούρκοι πανηγυρίζουν: Λένε ότι διέλυσαν τη συμμαχία της Αν. Μεσογείου και μας πήραν τον EastMed

Η βαλβίδα στους Τούρκους

Ωστόσο, αναφορικά με αυτό το θέμα, ιδιαίτερη σημασία έχει το νήμα στο Twitter του διπλωματικού συντάκτη Στέφανου Μυτιληναίου, ο οποίος έγραψε:

«Τον Νοέμβριο του 2017 συναντήθηκα με ανώτερο Ισραηλινό αξιωματούχο που μου είπε τα ακόλουθα για τον #EastMed, τα οποία δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό “Επίκαιρα”. Καλό είναι να τα θυμηθούμε:

»Οι σχέσεις #Ελλάδα #Ισραήλ φαίνεται ότι έχουν ριζώσει βαθιά και η συμμαχία των δύο χωρών είναι τόσο ισχυρή που τις καθιστά ένα αδιάσπαστο δίδυμο τόσο στη μεταξύ τους συνεργασία όσο και στις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν από κοινού στην περιοχή της αν. Μεσογείου.

»Ανώτερος αξιωματούχος του Ισραηλινού υπ. Εξωτερικών, που μίλησε στα “Επίκαιρα” υπό τον όρο της ανωνυμίας, δεν άφησε καμία αμφιβολία προβαίνοντας σε λίαν αποκαλυπτικές δηλώσεις σχετικά με το πώς βλέπει το Ισραήλ τη σχέση του με την Ελλάδα και τις χώρες της περιοχής.

»Μάλιστα για πρώτη φορά κατέστη σαφές από επίσημα ισραηλινά χείλη ότι είναι ο υποθαλάσσιος #EastMed ο αγωγός που θα κατασκευαστεί, κρίνοντας το άλλο σχέδιο για αγωγό μέσω Τουρκίας ως μη ασφαλές.

»”Εξαιτίας του πολέμου στη #Συρία και της ευρύτερης κρίσης στη Μέση Ανατολή, η κάθε χώρα της περιοχής βρήκε ποιος είναι ο πραγματικός της σύμμαχος και εμείς [το #Ισραήλ] βρήκαμε εσάς [την #Ελλάδα]”, μας είπε ο Ισραηλινός αξιωματούχος, προσθέτοντας με νόημα “ότι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει από τη δική μας πλευρά. Απόδειξη αυτής της πραγματικής συμμαχίας είναι ο [υποθαλάσσιος] αγωγός #EastMed”.

»Απαντώντας και για τον ανταγωνιστή αγωγό του #EastMed, της λεγόμενης “βόρειας κατεύθυνσης”, δηλαδή μέσω Τουρκίας, είπε με αφοπλιστική ειλικρίνεια: “Και να κρατά ο κ. #Ερντογάν τη βαλβίδα του αγωγού;”».

Αυτά τα πολύ σημαντικά υπενθύμιση για όσους προτιμούν να ξεχνούν τη γεωπολιτική και να σκέφτονται μόνο «δουλίτσες».

Τον Νοέμβριο του 2017 συναντήθηκα με ανώτερο Ισραηλινό αξιωματούχο που μου είπε τα ακόλουθα για τον #EastMed, τα οποία δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Επίκαιρα». Καλό είναι να τα θυμηθούμε: [1/7]

— Stephanos Mytilineos (Στέφανος Μυτιληναῖος) 🇬🇷 (@StMytilineos) January 16, 2022