The Economist: Η Γερμανία αποσταθεροποιεί την Ανατ. Μεσόγειο δίνοντας υποβρύχια στην Τουρκία

«Τα γερμανικά υποβρύχια δίνουν στην Τουρκία ένα προβάδισμα έναντι της Ελλάδας», τιτλοφορεί ο The Economist άρθρο ράπισμα στη Γερμανία και επισημαίνει: «Αυτό μπορεί να κάνει την ανατολική Μεσόγειο λιγότερο σταθερή», δηλαδή, η μεγάλη οικονομική εφημερίδα κατηγορεί ευθέως τη Γερμανία για αποσταθεροποίηση της ανατολικής Μεσογείου.

Στη νότια ακτή του Κόλπου της Ιζμίτ (Νικομήδεια), στο ναυπηγείο Γκολτζούκ (Golcuk), διαμορφώνεται αργά το ναυτικό μέλλον της Τουρκίας.

Το πρώτο από τα έξι γερμανικά υποβρύχια καθελκύστηκε τον Μάρτιο.

Το «Piri Reis» θα ενταχθεί στον τουρκικό στόλο τον επόμενο χρόνο. Πέντε ακόμη ίδιου τύπου υποβρύχια θα ακολουθήσουν τα επόμενα χρόνια.

«Είναι ένας θρίαμβος για το ναυτικό της Τουρκίας και πονοκέφαλος για την Ελλάδα», επισημαίνει ο «The Economist».

Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, η Τουρκία και η Ελλάδα, παρόλο που αμφότερες είναι μέλη του ΝΑΤΟ, ήρθαν αντιμέτωπες στη Μεσόγειο.

Πολεμικά πλοία τους συγκρούστηκαν το περασμένο καλοκαίρι, αφού η Τουρκία έστειλε σκάφος έρευνας σε αμφισβητούμενα ύδατα.

Η Ελλάδα αντέδρασε συγκεντρώνοντας συμμάχους στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, αγόρασε πλήθος γαλλικών πολεμικών αεροσκαφών και, τον Δεκέμβριο, ανακοίνωσε διπλασιασμό των αμυντικών δαπανών στα 5,5 δισ. Ευρώ (6,6 δισ. Δολάρια).

Ωστόσο, το ποσό αυτό εξακολουθεί να είναι λιγότερο από το μισό του τουρκικού αμυντικού προϋπολογισμού.

Το ναυτικό της Τουρκίας είναι μεγαλύτερο και νεότερο. Και το «Anadolu», ένα ελικοπτεροφόρο ισπανικού σχεδιασμού, βρίσκεται επίσης στα τελικά στάδια ναυπήγησης.

Τα νέα τουρκικά υποβρύχια θα επιδεινώσουν το πρόβλημα.

Τα υποβρύχια κλάσης «Reis» είναι μια έκδοση του τύπου 214 της Γερμανίας, το οποίο έχει ενταχθεί στα ναυτικά της Πορτογαλίας, της Νότιας Κορέας και της Ελλάδας.

Η πρόωση σε αυτά τα υποβρύχια επιτυγχάνεται με έναν ηλεκτροκινητήρα 3.900 kW σε συνδυασμό με το σύστημα αναερόβιας πρόωσης (AIP), την παραγωγή δηλαδή ηλεκτρικής ενέργειας από κυψέλες υγρών καυσίμων.

Το σύστημα αυτό απαλλάσσει τα υποβρύχια αυτού του τύπου (όποτε επιχειρησιακά απαιτείται) από την διαδικασία εκτελέσεως αναπνευστήρα για τη φόρτιση των συστοιχιών του, μια διαδικασία που καθιστά τα υποβρύχια ευάλωτα σε εντοπισμό από ανθυποβρυχιακές μονάδες.

Ένα παραδοσιακό ντίζελ-ηλεκτρικό υποβρύχιο μπορεί να παραμείνει κάτω από το νερό για δύο ή τρεις ημέρες.

Τα υποβρύχια με το σύστημα αναερόβιας πρόωσης (AIP) μπορούν να μείνουν κάτω από το νερό για τρεις εβδομάδες, λέει ο Johannes Peters του Ινστιτούτου Πολιτικής Ασφαλείας του Κίελου, και με «σχεδόν μηδενικές εκπομπές θορύβου» σε σύγκριση με τα θορυβώδη πυρηνικά υποβρύχια, των οποίων οι αντιδραστήρες δεν μπορούν να απενεργοποιηθούν. Αυτό είναι ιδανικό για τα ρηχά νερά γύρω από τα ελληνοτουρκικά σημεία ανάφλεξης.

Η προσθήκη έξι σκαφών αιχμής είναι ένα πλεονέκτημα για το ΝΑΤΟ.

Η νότια πλευρά της συμμαχίας θερμαίνεται: στις 23 Ιουνίου ρωσικά πλοία έριξαν προειδοποιητικά πυρά προς ένα βρετανικό αντιτορπιλικό στα ύδατα της Κριμαίας.

Δύο ημέρες αργότερα, η Ρωσία ξεκίνησε αεροπορικές και θαλάσσιες ασκήσεις στη Μεσόγειο, ενώ ένα βρετανικό αεροπλανοφόρο και η δύναμη κρούσης του βρίσκονταν στην ίδια περιοχή.

Στη συνέχεια ένα αμερικανικό πυρηνικό υποβρύχιο εμφανίστηκε στο Γιβραλτάρ.

O Εμμανουήλ Καραγιάννης, του King’s College London, επισημαίνει ότι τα νέα γερμανικά υποβρύχια που αποκτά η Τουρκία «θα ανασχηματίσουν τη ναυτική ισορροπία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας».

Δίκοπο μαχαίρι

Τα υποβρύχια θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη συλλογή πληροφοριών σε αμφισβητούμενα νερά, συμπεριλαμβανομένης της κατασκοπείας γύρω από τα υποθαλάσσια καλώδια που σχεδιάζει να κατασκευάσει η Ελλάδα για να φτάσει στην Κύπρο, την Αίγυπτο και το Ισραήλ.

Τα υποβρύχια μπορεί να είναι οπλισμένα με πυραύλους αντι-πλοίου μεσαίας εμβέλειας που θα μπορούσαν να «εξουδετερώσουν σε μεγάλο βαθμό τις ελληνικές δυνατότητες ανθυποβρυχιακού πολέμου», προσθέτει ο κ. Καραγιάννης, αν και πολλά εξαρτώνται από το πόσο καλά μπορεί η Τουρκία να ενσωματώσει όπλα δικής της κατασκευής στο γερμανικό σχέδιο.

Παρόλο που η Ελλάδα δεν αντιτάχθηκε στην συμφωνία Γερμανίας-Τουρκίας όταν συνάφθηκε το 2009, η περσινή «μονομαχία» άλλαξε τα πράγματα.

«Δεν λέμε, “δεν πρέπει να τα πουλήσετε στην Τουρκία”», λέει ένας Έλληνας αξιωματούχος.

«Αυτό που λέμε τώρα είναι, “δεν πρέπει να τα πουλήσετε σε αυτήν την Τουρκία”».

Η Ελλάδα θέλει η Γερμανία να σταματήσει την πώληση και λέει ότι τα υποβρύχια θα μπορούσαν να πωληθούν σε άλλη χώρα.

Επισημαίνει το παράδειγμα της Αμερικής, η οποία εμπόδισε την Τουρκία να αποκτήσει αεροσκάφη F-35 πριν από δύο χρόνια μετά την αγορά ενός ρωσικού συστήματος αντιαεροπορικής άμυνας.

Ωστόσο, οι Έλληνες βρήκαν κλειστά αφτιά.

Αρκετές χώρες της ΕΕ περιόρισαν τις εξαγωγές όπλων στην Τουρκία το 2019, μετά την εισβολή της (κατά των Κούρδων) στη Συρία.

Ωστόσο, μετά την περσινή ανάφλεξη στη Μεσόγειο, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία και άλλοι εμπόδισαν μια ελληνική πρόταση για πλήρες εμπάργκο όπλων.

Στη συνέχεια, στις 13 Ιουνίου, τα κυβερνώντα κόμματα της Γερμανίας απέρριψαν μια πρόταση που υποστηρίχθηκε από σοσιαλιστικά και πράσινα κόμματα για διακοπή της πώλησης όπλων στην Τουρκία.

Η άρνηση της Γερμανίας στο πάγωμα της πώλησης υποβρυχίων δεν αποτελεί έκπληξη.

Είναι μία συμφωνία ύψους 3,5 δισ. δολαρίων, ένα μεγάλο ποσό σε σύγκριση με τις συνολικές εξαγωγές όπλων της Γερμανίας, ύψους 14 δισ. δολαρίων, την τελευταία δεκαετία.

Η Γερμανία ηγείται στην παγκόσμια αγορά υποβρυχίων, έχοντας πουλήσει περισσότερα από 120 από αυτά σε 17 πολεμικά ναυτικά από τη δεκαετία του 1960.

Ο τελευταίος δυνητικός πελάτης είναι η Αυστραλία, η οποία φλερτάρει με την ιδέα να αγοράσει γερμανικά υποβρύχια τύπου 214.

Ωστόσο, τα οικονομικά κίνητρα δεν είναι ολόκληρη η ιστορία. Η σχέση της Τουρκίας με την ΕΕ και η θέση της στο ΝΑΤΟ έχουν καταστεί βαθιά διχαστικά ζητήματα και στους δύο οργανισμούς.

Η Γαλλία, η Ελλάδα και η Κύπρος είναι πρόθυμες να απωθήσουν αυτό που βλέπουν ως επιθετική και επεκτατική συμπεριφορά της Τουρκίας.

Αντίθετα, η Γερμανία -όπως και οι Ιταλία, Πολωνία και Ισπανία- θέλουν να αποτρέψουν την κατάρρευση των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η διατήρηση του ελέγχου της μετανάστευσης.

Η Άνγκελα Μέρκελ, καγκελάριος της Γερμανίας, έχει «εμμονή» με το θέμα, παραπονιέται ο Έλληνας αξιωματούχος.

«Επιτρέπει στην Τουρκία να εκβιάζει την Ευρώπη», προσθέτει.

Μετά από μια σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 24 Ιουνίου, η κ. Μέρκελ είπε ότι το μπλοκ συμφώνησε υπέρ οικονομικής ενίσχυσης ύψους 3 δισεκατομμυρίων ευρώ για τους μετανάστες στην Τουρκία, από ένα συνολικό πακέτο 6 δισεκατομμυρίων ευρώ που εγκρίθηκε το 2016.

Αν και ο αριθμός των παράνομων εισόδων από την ανατολική Μεσόγειο είναι μειωμένος κατά το ήμισυ σε σύγκριση με πέρυσι, παραμένουν πάνω από 3 εκατομμύρια πρόσφυγες στην Τουρκία.

Η Γερμανία βλέπει την Τουρκία ως προπύργιο στη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ, όπου η Ρωσία επαναβεβαιώνει τον εαυτό της.

Η Γερμανία επίσης φιλοξενεί τη μεγαλύτερη τουρκική διασπορά οπουδήποτε στον κόσμο, με περίπου 3 εκατομμύρια άτομα τουρκικής καταγωγής.

«Η σχέση της Γερμανίας με την Τουρκία δεν είναι μόνο θέμα εξωτερικής πολιτικής, αλλά και εσωτερικό ζήτημα», λέει ο Σινέμ Αντάρ του Κέντρου Εφαρμοσμένων Τουρκικών Σπουδών στο Βερολίνο.

Βοηθά τη Γερμανία ότι η Μεσόγειος είναι ήρεμη προς το παρόν.

Μέχρι στιγμής φέτος το ΝΑΤΟ έχει συγκαλέσει έξι γύρους συνομιλιών μεταξύ των ελληνικών και τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας στρατιωτικής γραμμής επικοινωνίας για χρήση σε κρίσεις.

Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών σχετικά με τα δικαιώματα γεώτρησης και σχετικά θέματα συνεχίστηκαν νωρίτερα φέτος, αν και η πρόοδος είναι αργή.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πρωθυπουργός της Ελλάδας, συναντήθηκε με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πρόεδρο της Τουρκίας, στο περιθώριο μιας συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στις 14 Ιουνίου.

Ακόμα κι έτσι, λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα αργότερα η Τουρκία ανακοίνωσε στρατιωτικές ασκήσεις στο Αιγαίο αφού κατηγόρησε την Ελλάδα ότι έσπασε μια παλιά συμφωνία να αποφεύγονται τέτοιες ασκήσεις τους καλοκαιρινούς μήνες.

Τον επόμενο χρόνο οι ναυτικές ασκήσεις ενδέχεται να περιλαμβάνουν το υποβρύχιο «Piri Reis», να παρακολουθεί σιωπηλά από το βάθος.