Τσίπρας: Η Ε.Ε πρέπει να λάβει γενναίες αποφάσεις για τα Βαλκάνια

Με το ζήτημα της στάσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στα Βαλκάνια και χώρες όπως η Βόρεια Μακεδονία, ασχολείται σε άρθρο του στους Financial Times, ο πρώην πρωθυπουργός και αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας.

Στο άρθρο του ο κ. Τσίπρας τονίζει ότι «τις επόμενες ημέρες, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αποφασίσει εάν θα καλέσει τη Βόρεια Μακεδονία να ξεκινήσει επίσημες συνομιλίες για να ενταχθεί στην ΕΕ.

Η απόφαση αυτή θα δείξει εάν το μπλοκ μπορεί να είναι τόσο θαρραλέο όσο η νέα, δυναμική Βαλκανική χώρα που χτυπά στην πόρτα του.

Η επιλογή θα είναι αν θα «δεθεί» σταθερά η Βόρεια Μακεδονία και τα Δυτικά Βαλκάνια στην ΕΕ ή θα κινδυνεύσει να βυθιστεί σε μια νέα κρίση και να δοθεί το μήνυμα ότι οι οδυνηρές μεταρρυθμίσεις δεν ανταμείβονται.

Η απόφαση της ΕΕ – η οποία έχει ήδη αναβληθεί – θα είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για τη σταθερότητα της χώρας και της περιοχής, αλλά για αυτό που λέει για την ίδια την Ευρώπη, την αξιοπιστία της και τι αντιπροσωπεύει.

Η ΕΕ έχει την ευκαιρία να αποδείξει ότι αποτελεί μια σίγουρη δύναμη για την ειρήνη και την οικονομική ανάπτυξη.

Η απόφαση να ξεκινήσουν οι ενταξιακές συνομιλίες θα αποτελέσει ισχυρή απάντηση στις δυνάμεις που επιδιώκουν να βυθίσουν την Ευρώπη – και τα Βαλκάνια – πίσω στον εθνικισμό, την μονομερή προσέγγιση και τον κατακερματισμό.

Εξάλλου, η Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία υπεγράφη στις 17 Ιουνίου 2018 από τους υπουργούς Εξωτερικών της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας, Νίκο Κοτζιά και Νικολά Ντιμιτρόφ, ξεκλείδωσε τη διαδικασία ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ.

Τόνισε τη σημασία του ίδιου του ευρωπαϊκού έργου, σε μία από τις πιο δύσκολες στιγμές του.

Όταν ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ της Βόρειας Μακεδονίας και εγώ διασχίσαμε τα σύνορα μεταξύ των χωρών μας στη λίμνη Πρέσπα εκείνη την ημέρα, η σκέψη που μοιραστήκαμε ήταν οι πολλές ζωές που χάθηκαν στις ακτές της.

Πολλοί ξεχνούν ότι η διαμάχη που μας χώριζε για 27 χρόνια είχε τις ρίζες της σε δύο αιματηρούς βαλκανικούς πολέμους που διεξήχθησαν κατά τη διαίρεση της γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας.

«Διέγραψε» τους δύο παγκόσμιους πολέμους, τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο και τον ψυχρό πόλεμο.

Η επίτευξη της συμφωνίας απαιτούσε ισχυρή πολιτική βούληση, επίπονες διπλωματικές προσπάθειες και ένα επίπεδο αμοιβαίου σεβασμού και ειλικρινή διάλογο που έπρεπε να στηρίξουμε και να προστατέψουμε.

Η προοπτική ένταξης στην ΕΕ αποτέλεσε αναπόσπαστο μέρος των συνομιλιών και ισχυρή δύναμη στη συγκέντρωση υποστήριξης για τη συμφωνία.

Η επιτυχία μας υπογραμμίζει τη σημασία της διμερούς και πολυμερούς διπλωματίας.

Ο Ειδικός Απεσταλμένος του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, διαδραμάτισε ζωτικό ρόλο που αντικατοπτρίζει τη διαρκή ικανότητα του οργανισμού αυτού στην επίλυση συγκρούσεων.

Η συμφωνία δεν προήλθε από την ήττα στον πόλεμο, τον εξαναγκασμό, την παρέμβαση τρίτων ή μονομερή βήματα.

Αλλά υπήρχαν φορές στην ιστορία, όταν τέτοιες εξελίξεις δεν ήταν μακριά.

Επομένως, δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι με τις περιφερειακές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.

Μεταξύ του 2014 και του 2017, είδαμε όλες τις συνέπειες της απόφασης να θέσουμε πάγωμα στην περαιτέρω διεύρυνση της ΕΕ.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκε προειδοποίησε σωστά:

«Αν δεν καταφέρουμε να καταστήσουμε τα Δυτικά Βαλκάνια νέα κράτη μέλη, θα βιώσουμε και πάλι τα ίδια προβλήματα που είδαμε στη δεκαετία του 1990.

»Η ενσωμάτωσή τους είναι μια επένδυση στην ΕΕ την ασφάλεια, την οικονομική ανάπτυξη και την επιρροή», είπε.

Ευτυχώς, η αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας οδήγησε την ΕΕ να επιβεβαιώσει τη στήριξή της για την «Ατζέντα της Θεσσαλονίκης» – που συμφωνήθηκε το 2003 – για τη βαθμιαία ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ένωση κατά τη σύνοδο κορυφής στη Σόφια τον Μάιο του 2018.

»Επιπλέον, υποστηρίζοντας την υποστήριξη των λαών των δύο χωρών που έλυσαν μια διεθνή διαμάχη, ενώ ταυτόχρονα ξεπέρασαν άλλα μεγάλα εμπόδια.

»Μέχρι τα μέσα του 2017, η Βόρεια Μακεδονία επέζησε από μια βαθιά – και μερικές φορές βίαιη – πολιτική κρίση, με διακρατική διάσταση.

»Η Ελλάδα υπέστη τη χειρότερη οικονομική κρίση στην Ευρώπη και εφάρμοσε μέτρα λιτότητας που υποστηρίζουν η ΕΕ και το ΔΝΤ με σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες.

»Το 2015-16, και οι δύο χώρες αντιμετώπισαν τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή κρίση για τους πρόσφυγες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

»Η Ελλάδα έχει βγει από την οικονομική κρίση, ενώ εδραιώνεται ως πυλώνας ειρήνης και σταθερότητας στην ταραχώδη περιοχή της.

»Η Βόρεια Μακεδονία έχει εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της για θέματα δικαιωμάτων μειονοτήτων, συνέβαλε στις σχέσεις καλής γειτονίας και περιφερειακή σταθερότητα και έχει κάνει μεταρρυθμίσεις σχετικά με τη δικαιοσύνη, τη δημόσια διοίκηση και την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2019.

»Σε αυτήν την πολύ κρίσιμη στιγμή, μια θετική απόφαση της ΕΕ θα σήμαινε σαφώς στους λαούς της Ευρώπης, στα Βαλκάνια και πέρα από αυτό ότι αξίζει τον κόπο να πραγματοποιούν γενναίες μεταρρυθμίσεις, απορρίπτοντας τον εθνικισμό και συμβιβάζοντας για την επίλυση των διαφορών με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό.

»Η περίοδος της ευρωπαϊκής ιστορίας, όταν τα Βαλκάνια ήταν καταλύτης για τη διαίρεση και τον πόλεμο, τελείωσε.

»Είναι καιρός η περιοχή μας να γίνει καταλύτης για την ειρήνη.

»Μπορεί να είναι το σύμβολο του ευρωπαϊκού οράματος και της δύναμης που χρειάζεται το κοινό μας έργο σήμερα περισσότερο από ποτέ».