Τι αναφέρει η έκθεση του Ντόναλντ Τραμπ για το Κυπριακό προς το Κογκρέσο

Με δύο ταυτόσημες επιστολές προς τους προέδρους των Επιτροπών Εξωτερικών της Βουλής και της Γερουσίας, ο Πρόεδρος Τραμπ ενημερώνει το Κογκρέσο για τις εξελίξεις στο Κυπριακό, μεταδίδει ο Αποστόλης Ζουπανιώτης από το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ).

Από την 1η Αυγούστου και μέχρι την 30ή Νοεμβρίου 2018.

Πρόκειται για τις τακτικές εκθέσεις για την Κύπρο, που βάση της αμερικανικής νομοθεσίας υποχρεούται να υποβάλλει κάθε δίμηνο ο Αμερικανός πρόεδρος και την οποίας η ευθύνη έχει ανατεθεί με προεδρικό διάταγμα από το 2004, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Στην πρώτη επιστολή –για το δίμηνο Αύγουστος-Σεπτέμβριος– γίνεται αναφορά σε συνάντηση της βοηθού Υφυπουργού Γιούρι Κιμ με τον εκπρόσωπο της οργάνωσης One Cyprus Now, Τζον Χαρκράιντε και τον Τζεφ Μάνκ της δικηγορικής εταιρείας Baker Botts, οι οποίοι ηγούνται ενός επιχειρηματικού συνασπισμού για να επιδείξουν τα οφέλη μιας ενωμένης Κύπρου, ώστε να ενθαρρύνουν την επανένωση της νήσου.

Αναφορά υπάρχει και στις συναντήσεις που είχε η Τζέιν Χολ Λουτ στην Αθήνα (στις 10 Σεπτεμβρίου) με τον τότε Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά και στο Λονδίνο δύο μέρες αργότερα με τον Υφυπουργό Εξωτερικών σερ Άλαν Ντάνκαν.

Επικαλούμενη δημοσιεύματα, η έκθεση αναφέρει ότι «ο κ. Κοτζιάς είπε στην κ. Λουτ πως θα πρέπει να καταργηθούν οι συνθήκες συμμαχίας και εγγυήσεων».

Ενώ ο κ. Ντάνκαν, γράφει, περιέγραψε τη συνάντηση «παραγωγική».

Η κ. Λουτ είχε επίσης συνάντηση με τη Φεντερίκα Μογκερίνι.

Στις 14 Σεπτεμβρίου ο βοηθός Υφυπουργός Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ συναντήθηκε με τον Κύπριο πρέσβη στις ΗΠΑ, Μάριο Λυσιώτη, στον οποίο «εξέφρασε την αμερικανική συμπαράσταση στην υπό τη διευκόλυνση των Ηνωμένων Εθνών κυπριακής ηγεσίας διαδικασία διευθέτησης για την επανένωση της Κύπρου ως μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία και την απογοήτευση που οι δύο πλευρές δεν μπόρεσαν να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

»Ενθάρρυνε τον κ. Λυσιώτη οι πλευρές να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες εμπλεκόμενες εποικοδομητικά με την κ. Λουτ».

Αναφορά γίνεται και στη συνάντηση που είχε στις 20 Σεπτεμβρίου, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο τότε Υφυπουργός Εξωτερικών, Γουές Μίτσελ, με τον Πρόεδρο του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, στον οποίο επαναβεβαίωσε την αμερικανική υποστήριξη σε μία διευθέτηση στην Κύπρο βασισμένη σε διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία.

«Ο κ. Νεοφύτου εξέφρασε την επιθυμία του για πρόοδο στην πολιτική αρένα», αναφέρει η έκθεση.

Αναφορές υπάρχουν στην συζήτηση του Κυπριακού στο περιθώριο της ΓΣ, από τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, στη διάρκεια της συνάντησης του και στην «πρωτοφανή άτυπη συνάντηση» των Υπουργών Εξωτερικών των εγγυητριών δυνάμεων, «για να συζητήσουν τα θέματα των εγγυήσεων και της ασφάλειας».

Καταγράφει επίσης την «ιδιωτική τετ-α-τετ συνάντηση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αναστασιάδη με τον Τσαβούσογλου, η οποία αργότερα επιβεβαιώθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία».

Για την συνάντηση που είχαν στις 25 Σεπτεμβρίου ο Υφυπουργός Εξωτερικών Γουές Μίτσελ με τον Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη, γράφει ότι ο αμερικανικός επίσημος διαβεβαίωσε εκ νέου για την αμερικανική υποστήριξη στην υπό τη διευκόλυνση των Ηνωμένων Εθνών κυπριακής ηγεσίας διαδικασία διευθέτησης για την επανένωση της Κύπρου ως μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία.

Στις 26 Σεπτεμβρίου ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί συναντήθηκε στη Νέα Υόρκη με την κ. Μογκερίνι και στις 28 ο ΓΓ του ΟΗΕ συναντήθηκε χωριστά με τον Αναστασιάδη και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ακιντζί για να ανταλλάξουν απόψεις για το Κυπριακό. (σ.σ. Η συνάντηση του ΓΓ με τον κ. Ακιντζί έγινε στις 29 Σεπτεμβρίου).

Τέλος υπάρχει αναφορά στην ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπου ο κ. Αναστασιάδης είπε πως μία βιώσιμη και διαρκής διευθέτηση στην Κύπρο είναι σημαντική όχι μόνο για τον λαό της Κύπρου, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, αλλά θα παράσχει επίσης ένα πολύ αναγκαίο περιβάλλον σταθερότητας και ειρήνης στην περιοχή.

«Επανέλαβε τη δέσμευσή του για μια λύση βασισμένη στα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και κάλεσε την Τουρκία να επιδείξει πολιτική αποφασιστικότητα για να επιτευχθεί διευθέτηση».

Η έκθεση του Οκτωβρίου/Νοεμβρίου ξεκινά με την αναφορά πως «στις 8 Οκτωβρίου ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης εισηγήθηκε στο Εθνικό Συμβούλιο της ιδέα μιας «χαλαρής» ή «αποκεντρωμένης ομοσπονδίας», ως μίας επιλογή για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος».

Για την έκθεση καλών υπηρεσιών του ΓΓ του ΟΗΕ, στις 15 Οκτωβρίου, αναφέρει ότι ο κ. Γκουτέρες «εκτίμησε ότι η προοπτική μιας συνολικής διευθέτησης “παραμένει ζωντανή” και ότι πρέπει να επιτευχθεί μία διαρκής συμφωνία εντός ενός σαφούς χρονικού ορίζοντα.

»Ο κ. Γκουτέρες ζήτησε από την ανώτερη αξιωματούχο του ΟΗΕ Jane Holl Lute να συνεχίσει τις διαβουλεύσεις της με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και να αναπτύξει όρους αναφοράς που θα αποτελούσαν “συναινετικό σημείο εκκίνησης” για την επανάληψη των συνομιλιών».

Αναφέρει επίσης ότι η βοηθός ΓΓ του ΟΗΕ για Πολιτικές Υποθέσεις Ροσμαρί Ντικάρλο ενημέρωσε στις 30 Οκτωβρίου το Συμβούλιο Ασφαλείας για την έκθεση του Γενικού Γραμματέα.

Η έκθεση καταγράφει δήλωση του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στις 23 Οκτωβρίου, ο οποίος είπε ότι «η Τουρκία είναι ανοικτή σε εναλλακτικές λύσεις στο Κυπριακό πρόβλημα, αλλά τόνισε ότι πριν από έναν νέο γύρο συνομιλιών, πρέπει να ληφθεί απόφαση σχετικά με το αν θα είναι το μοντέλο λύσης μια ομοσπονδία, μια συνομοσπονδία, δύο κράτη ή ένα άλλο σύστημα».

Αναφορά γίνεται στη συνάντηση των δύο ηγετών με την Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, στις 26 Οκτωβρίου 2018, μετά την οποία οι δύο ηγέτες ανακοίνωσαν ότι τα σημεία διέλευσης στο Απλίκι και στη Δερύνεια θα ανοίξουν στις 12 Νοεμβρίου 2018.

«Το άνοιγμα των σημείων διέλευσης ήταν ένα από τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που είχαν συμφωνήσει προηγουμένως οι ηγέτες το 2015», γράφει η έκθεση.

Για τις χωριστές συναντήσεις της κ. Λουτ με τους δύο ηγέτες στις 31 Οκτωβρίου, αναφέρει ότι έγιναν για «να προωθηθεί η πρόσκληση του ΓΓ του ΟΗΕ προς τις πλευρές να συμφωνήσουν σε σημεία αναφοράς για την επανάληψη των συνομιλιών».

Εκτενής αναφορά γίνεται στην επίσκεψη Χριστοδουλίδη στην Ουάσιγκτον και τις συναντήσεις του στις 6 Νοεμβρίου με τον Υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και τον Υφυπουργό Γουες Μίτσελ.

Για την συνάντηση των δύο υπουργών γράφει πως ο κ. Πομπέο «επιβεβαίωσε τη συνεχή στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών στην κυπριακής ηγεσίας υπό την διευκόλυνση των Ηνωμένων Εθνών προσπάθεια για την επανένωση του νησιού ως διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.

»Ο κ. Πομπέο ενθάρρυνε για επιπλέον προσπάθειες και των δύο πλευρών να βελτιώσουν τις δικοινοτικές σχέσεις, να αναζωπυρώσουν την πολιτική διαδικασία και να συνεργαστούν στενά με την κ. Λούτ και τις καλές υπηρεσίες του ΟΗΕ».

Καταγράφεται επίσης «η διμερής δήλωση προθέσεων για την εμβάθυνση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των Ηνωμένων Πολιτειών» που υπέγραψαν ο Νίκος Χριστοδουλίδης κι ο Γουές Μίτσελ και η επαναβεβαίωση από μέρους του Αμερικανού Υφυπουργού Εξωτερικών της υποστήριξης των ΗΠΑ σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδιακή λύση στο Κυπριακό πρόβλημα.

Η έκθεση αναφέρεται στο άνοιγμα των δύο διαβάσεων, στις 12 Νοεμβρίου και στην επίσκεψη στην Κύπρο στις 16 Νοεμβρίου του Υφυπουργού Εξωτερικών για Ενεργειακούς Πόρους, Φράνσις Φάνον, ο οποίος στη συνάντησή του με το Γιώργο Λακκοτρύπη, ενθάρρυνε τον Κύπριο Υπουργό Ενέργειας «να αναπτύξει ένα μηχανισμό που θα επέτρεπε να καταστεί η πιθανή ανάπτυξη του υπεράκτιου φυσικού αερίου, καταλύτης για μια συμφωνία διευθέτησης».

Επανέλαβε τέλος την υποστήριξη των ΗΠΑ στις κυπριακής ηγεσίας και υπό τη διευκόλυνση των Ηνωμένων Εθνών προσπάθειες για επανένωση της Κύπρου ως μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία.