25η Μαρτίου 1821: Μια Επανάσταση του Διαφωτισμού που έμεινε ανεκπλήρωτη

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 ήταν αποτέλεσμα του Ελληνικού Διαφωτισμού.

Ήταν στο ίδιο γράμμα και πνεύμα με την Αμερικανική Επανάσταση (1773) και τη Γαλλική Επανάσταση (1789).

Η Ελληνική Επανάσταση ήταν εθνικοαπελευθερωτική και κοινωνική.

Πολίτευμά της ήταν η Πρώτη Ελληνική Δημοκρατία (Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος 1821-1827).

Πολλά από τα σύμβολα της Ελληνικής Επανάστασης, «φάσκες», «παντεπόπτης οφθαλμός», «νίκη ή θάνατος», «ελευθερία, ισοτιμία, αδελφότης», συνδέονται ευθέως με τις τεκτογενείς επαναστατικές οργανώσεις της εποχής που έδρασαν προηγουμένως σε Αμερική και Γαλλία.

Για τον απλό λαό σαφώς ήταν και μια επανάσταση με θρησκευτικά χαρακτηριστικά, «για του Χριστού την Πίστη την Αγία».

Η μεγάλη δυστυχία, που μας κατατρέχει έως σήμερα, ήταν ότι μετά την απελευθέρωση δεν κυριάρχησε η μερίδα των διαφωτιστών αλλά των κοτζαμπάσηδων και του Κωλλέτη.

Για αυτό και λέμε, όσοι το λέμε, ότι ο πνεύμα και το γράμμα εκείνου του περίλαμπρου ξεσηκωμού δεν εκπληρώθηκε ποτέ.

Οι πρωτεργάτες της ιδεολογικής προετοιμασίας ονειρεύτηκαν μια χώρα ηγέτιδα δύναμη της Βαλκανικής και της Ανατολικής Μεσογείου, μια χώρα άσβεστο φάρο του δυτικού πολιτισμού, ένα έθνος ελίτ της παιδείας και της γνώσης.

Δεν είναι τυχαίο εξάλλου που τα βιβλία των Ελλήνων διαφωτιστών παραμένουν άγνωστα στους σύγχρονους Έλληνες και η ανεύρεση όσων κυκλοφορούν είναι κοπιώδης.

Μια εθνική Παιδεία θα ήταν εκείνη που θα προήγαγε το γράμμα και το πνεύμα εκείνου του διαφωτισμού και μια αληθής Ελληνική Δημοκρατία τους στόχους του.

Πλησιάζοντας τα 200 χρόνια από εκείνο τον απαράμιλλο ηρωισμό, νομίζω ότι οφείλουμε να τον ανακαλύψουμε ξανά, στο γράμμα και στο πνεύμα του, να τον ενστερνιστούμε και να τον φέρουμε στο προσκήνιο.

Τιμώντας τους περισσότερους από 120.000 νεκρούς εκείνου του Αγώνα, τους ακόμα περισσότερους τραυματίες, ανάπηρους, αιχμαλώτους που πωλήθηκαν σκλάβοι και τα ορφανά, τιμώντας τις γυναίκες που πολέμησαν στο πλευρό των ανδρών τους ή μόνες τους, χαιρετίζω:

«Ζήτω το Έθνος, Ζήτω η Δημοκρατία, Ελευθερία, Ισότης Αδελφότης».