Τίμησαν στην Αλβανία την επέτειο θανάτου του πρίγκιπα Γεωργίου Καστριώτη

Τιμήθηκε στην Αλβανία η 551η επέτειος του θανάτου του ρωμηού εθνικού ήρωα των Αλβανών, Γεωργίου Καστριώτη μπέη Αλεξάνδρου (στα αλβανικά: Gjergj Kastrioti Skënderbeu) στη γενέτειρά του, Λέζα (αρχαία ονομασία Λισσός).

Η τελετή έγινε στο μνημείο του εθνικού ήρωα της Αλβανίας, το οποίο ήταν πλήρως ανακαινισμένο.

Η ανακατασκευή του έγινε με την ευκαιρία της επετείου των 550 ετών από το θάνατό του, το 2018, που ήταν και «Έτος Γεωργίου Καστριώτη» για τους απανταχού Αλβανούς.

Ένας Ηπειρώτης πολέμαρχος που τον έκαναν Αλβανό

Ο Γεώργιος Καστριώτης ήταν Ηπειρώτης Έλληνας, όπως αδιάψευστα διακηρύσσουν οι ακόλουθες Ιστορικές Πηγές, που αποτελούν μνημειώδη ντοκουμέντα :

Ο Marini Barletii, πρώτος του Βιογράφος από την Σκόδρα (αρχές 16ου μ.Χ. αι.), τον αποκαλεί «Ηπειρώτη πρίγκηπα» και «Ηγεμόνα των Ηπειρωτών», ενώ ολόκληρη η βιογραφία αναφέρεται μόνο σε Ηπειρώτες και καθόλου σε Αλβανούς.

Επίσης, ο ίδιος ο Σκεντέρμπεης απευθυνόμενος προς τον ηγεμόνα του Τάραντα Ιωάννη Αντώνιο και προδίδοντας έτσι την καταγωγή και τα αληθινά του αισθήματα, γράφει:

«Οι προπάτορες ημών ήσαν Ηπειρώτες, εκ των οποίων ηγέρθη εκείνος ο Πύρρος του οποίου την ορμήν μόλις οι Ρωμαίοι ηδυνήθησαν να αντικρούσουν».

Παρομοίως ως απόγονος των Ηπειρωτών και όχι των Ιλλυριών αναφέρει σε επιστολή του προς τον Ιταλό Ursini το 1460.

Ακόμη προς τον Βασιλιά Αλφόνσον, μονάρχη της Αραγόνος, Νεαπόλεως και Σικελίας γράφει:

«Τω λαμπροτάτω και κραταιώ Βασιλεί Αλφόνσω, Μονάρχη της Αραγόνος, Νεαπόλεως και Σικελίας, Σκεντέρμπεης Πρίγκιψ των Ηπειρωτών χαίρειν τε και ευ πράττειν».

Τι είπε στον Πάπα

Ομιλώντας ενώπιον του Πάπα Παύλου Β’ τονίζει:

«Μετά την υποδούλωσιν της Ασίας και της Ελλάδος, μετά την σφαγήν των ηγεμονικών γόνων της Κων/πόλεως, της Τραπεζούντος… και την ερήμωσιν μεγίστου μέρους της Μακεδονίας και της Ηπείρου, απέναντι του αγρίου κατακτητού του αγωνιζομένου να συντρίψη τον σταυρόν, να ανυψώση επί του Καπιτωλίου την ημισέληνον και να πληρώση δούλων τον κόσμον όλον …

»Μόνος εγώ ίσταμαι μετά των λειψάνων των στρατιωτών μου και μετά της μικράς μου επικρατείας…».

Θεωρούνταν Έλληνας

Υπήρξε κάτοχος της Ελληνικής Παιδείας και Γλώσσας, αφού από το μετερίζι του στέλνονταν έγγραφα γραμμένα στην Ελληνική γλώσσα.

Επιπλέον ο Τούρκος βιογράφος του Αλή Πασά, Αχμέτ Μουφίτ, γράφει για τον Καστριώτη:

«Το έτος 1443 δραπέτευσε από το οθωμανικό στρατόπεδο του Μοράβα ο Έλληνας ηγεμόνας Καστριώτης και πήγε στην έδρα των προγόνων του, την Κρόια».

Ιταλικές, Αγγλικές και Σουηδικές αναφορές θεωρούν τον Σκεντέρμπεη Έλληνα.

Έτσι ο Ιταλός A. Salvi στην τραγωδία του (1718) τον αναφέρει ως Έλληνα (Greco).

Ο Άγγλος C. Randall το 1810 τον αποκαλεί Έλληνα Ήρωα (Grecian Hero) και οι Σουηδοί Barrau αρχικά και Rudbeck αργότερα (1835) θεωρούν τον Γ. Καστριώτη Έλληνα.

Η Ιστορία του Γάλλου ιστορικού Παγανέλ (Paganel: Histoire de Scanderbey), που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1855 τον αναφέρει ξεκάθαρα ως Έλληνα.

Ο Δανός Φραντς Ντε Ζεσσέν, στρατιωτικός ανταποκριτής της εφημερίδος «Le Temps» των Παρισίων, αμφιβάλλει για την αλβανική καταγωγή του Καστριώτου, τονίζοντας σε διάλεξή του:

«Ζήτημα δεν είναι, εάν και αυτός ο Σκεντέρμπεης δύναται να θεωρηθή Αλβανός, αφού ήτο υιός του Έλληνος μεγιστάνος Ιωάννου Καστριώτου και Σερβίδος πριγκιπίσσης».

To 2012 το ξίφος και η περικεφαλαία του Γεώργιου Καστριώτη επέστρεψαν στην Αλβανία έπειτα από 422 χρόνια παραμονής στην Βιέννη της Αυστρίας.

Τι σημαίνει Σκεντέρμπεης

Ο Γεώργιος Καστριώτης (1405 – 17 Ιανουαρίου 1468) το 1423 δόθηκε ως όμηρος στους Οθωμανούς Τούρκους, εξισλαμίστηκε και μορφώθηκε στην Εντιρνέ (Αδριανούπολη).

Του δόθηκε, από τον σουλτάνο Μουράτ Β’ το όνομα Ισκεντέρ, από τον Μ. Αλέξανδρο, και το αξίωμα του μπέη (απ’ όπου και το δεύτερο συνθετικό του ονόματος Σκεντέρμπεης).

Εγκαταλείπει τους Τούρκους

Κατά την ήττα των Οθωμανών στη Νις της Σερβίας το 1443, ο Σκεντέρμπεης εγκατέλειψε τους Τούρκους και επέστρεψε στη σημερινή Αλβανία.

Εκείνη την εποχή κατά μεγάλο μέρος η Αλβανία είχε καταληφθεί από τους Τούρκους.

Οι συνθήκες υπό τις οποίες ο Καστριώτης έφυγε από την υπηρεσία των Οθωμανών δεν είναι απόλυτα γνωστές.

Ο Αλβανός ιστορικός A. Buda κλίνει υπέρ της θεωρίας ότι ο Σκεντέρμπεης εστάλη στην Αλβανία από τον σουλτάνο μετά τον θάνατο του Ιωάννη Καστριώτη για να διαδεχθεί το πατρικό τιμάριο.

Ενθαρρυμένος από την ήττα των Τούρκων στη Νις, επαναστάτησε εναντίον τους.

Κατά άλλη άποψη, ο Σκεντέρμπεης αφέθηκε να φύγει χάρη στην επιρροή της Μάρας Μπράνκοβιτς, αδελφής της μητέρας του Σκεντέρμπεη και συζύγου του σουλτάνου.

Έγινε χριστιανός, διεκδίκησε την οικογενειακή του περιουσία, κυρίευσε το ισχυρότατο κάστρο της Κρούγια.

Αντιστασιακός και πολιτικός ηγέτης

Σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, ο Σκεντέρμπεης τέθηκε επικεφαλής συνομοσπονδίας τοπικών πριγκίπων το 1444.

Λέγεται ότι απελευθέρωσε την πατρίδα του από την τουρκική κατοχή, η οποία είχε ολοκληρωθεί μόλις το 1430.

Κατά τον σύγχρονο Ελβετό ιστορικό Όλιβερ Σμιτ, ο Σκεντέρμπεης κατάφερε να ξεσηκώσει μόνο τους ορεσίβιους της Αλβανίας, ανεξαρτήτως γλώσσας.

Οι μεγάλες πόλεις δεν τον ακολούθησαν γιατί ήταν ικανοποιημένες από τη τάξη που επικρατούσε υπό τη βενετική ή οθωμανική διοίκηση.

Ο Σκεντέρμπεης κατάφερε να ελέγξει μόνο την ύπαιθρο και ορισμένα κάστρα ήσσονος σημασίας.

Και εκεί ακόμα δεν κατάφερε να φέρει με το μέρος του σημαντικό μέρος του πληθυσμού.

Κατά την εκδοχή αυτή, η περιοχή που έλεγχαν οι επαναστάτες του Σκεντέρμπεη ήταν μια σχετικά μικρή λωρίδα επικράτειας.

Χωρίς μείζονες αστικές περιοχές, εκτεινόταν γύρω από την Κρούγια, την κοιλάδα Ματ και τη Δίβρη, και στη νότιο-κεντρική Αλβανία την ενδοχώρα του Δυρραχίου και κατά μήκος του ποταμού Σκούμπι.

Πολιτικά παιχνίδια

Κατά την περίοδο 1444–1466, απέκρουσε 13 τουρκικές εισβολές, ενώ φέρεται ότι είχε αναγνωριστεί ως αρχηγός όλων των αλβανικών φυλών.

Κατά τον Όλιβερ Σμιτ περί τη δεκαετία του 1450 η ηγεσία του είχε πρακτικά παύσει.

Η αιτία, επειδή επιχείρησε να αναλάβει τη γενική αρχηγία των παλαιών μεγάλων φατριών οι οποίες και αντέδρασαν.

Η λεγόμενη «Λίγκα του Λέτσε», που ήταν μόνο μια στρατιωτική συμμαχία και όχι πολιτική, διαλύθηκε.

Την ίδια δεκαετία και ακόμη και συγγενείς του τον εγκατέλειψαν.

Αναζητώντας συμμάχους έξω από την Αλβανία

Σταδιακά ο Σκεντέρμπεης αναζήτησε συμμαχίες αλλού.

Για παράδειγμα, το 1451, ζήτησε τη συμμαχία του βασιλιά Αλφόνσου της Νάπολης.

Άλλοι ιστορικοί επίσης θεωρούν ότι ο Σκεντέρμπεης δεν υπήρξε ηγέτης όλων των Αλβανών.

H περιοχή του Κοσόβου και η νότια Αλβανία (σ.σ. Βόρεια Ήπειρος) δε συμμετείχαν στους αγώνες του.

Επίσης, ο Όλιβερ Σμιτ πιστεύει ότι τον ακολούθησαν όχι μόνο Αλβανοί αλλά και Σέρβοι, Έλληνες και Βλάχοι.

Κατά τον ίδιο ιστορικό, ο Γ. Καστριώτης βρήκε στήριξη από αυτούς που βγήκαν χαμένοι από την οθωμανική διείσδυση.

Δηλαδή τις παλιές μεγάλες οικογένειες που ήθελαν να επανακτήσουν τη γη τους, και τους ορεσίβιους που δεν ήθελαν να πληρώνουν φόρους ούτε να έχουν Οθωμανούς δικαστές.

Παρόμοια άποψη διατυπώνεται από τον Τούρκο ιστορικό Ιναλτζίκ (Inalcik).

Ο αγώνας του Σκεντέρμπεη σε μεγάλο βαθμό ήταν προϊόν του ανταγωνισμού μεταξύ του σουλτάνου και των μεγάλων τιμαριωτών στην Αλβανία κατά τον 15ο αι., λέει ο Τούρκος ιστορικός.

Ηρωική φήμη

Οι επιτυχίες του του έδωσαν ηρωική φήμη στη Δυτική Ευρώπη, δεν κατόρθωσε όμως να λάβει ανάλογη οικονομική και στρατιωτική ενίσχυση.

Προσπάθησε να εξασφαλίσει υποστήριξη επισκεπτόμενος τη Ρώμη και τη Νάπολη, τον χειμώνα του 1466-7.

Εκεί εντυπωσίασε με το παρουσιαστικό του και την απλότητα των τρόπων του, χωρίς όμως να του προσφερθεί τελικά αξιόλογη βοήθεια.

Το 1463 συμμάχησε με τη Βενετική Δημοκρατία.

Παράλληλα υποστηρίχτηκε και από το Βασίλειο της Νάπολης και το Βατικανό.

Έλαβε τον τιμητικό τίτλο του στρατηγού της Αγίας Έδρας.

Πέθανε το 1468, στο βενετοκρατούμενο Αλέσιο (σημ. Λέζα, αλβ. Lezhë).

Επιτυχίες ανάλογες με τις δικές του, δεν υπήρξαν μετά τον θάνατό του.

Το 1478, η Κρούγια, το προπύργιο του Καστριώτη, έπεσε στα χέρια των Τούρκων.

Μέχρι το 1506, ολόκληρη η περιοχή, η οποία σήμερα ανήκει στην Αλβανία, περιήλθε και πάλι στην κατοχή τους.