Η «Βόρεια Μακεδονία» να είναι πολυεθνική ζητούν τα αλβανικά κόμματα στα Σκόπια

Η «Βόρεια Μακεδονία» να κατοχυρωθεί συνταγματικά ως μια πολυεθνική χώρα, ζητούν τα αλβανικά κόμματα στα Σκόπια, ενώ τα ίδια ζητούν να αναγνωριστεί και συνταγματικά η αλβανική γλώσσα ως επίσημη σε όλη την επικράτεια του μικρού κράτους.

Ξεκινά στα Σκόπια, στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου, η τελική φάση της διαδικασίας τροποποίησης του Συντάγματος της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας βάσει των προβλεπόμενων από την Συμφωνία των Πρεσπών.

Σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, η συζήτηση στην Ολομέλεια σε αυτή τη φάση της διαδικασίας μπορεί να διαρκέσει μέχρι 12 ημέρες –έως τρεις ημέρες για κάθε μία από τις τέσσερις προτεινόμενες τροπολογίες, που θα συζητηθούν χωριστά.

Ωστόσο, όπως αναφέρουν τα τοπικά ΜΜΕ, όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν πως η όλη διαδικασία θα ολοκληρωθεί πολύ πιο σύντομα.

Υπενθυμίζεται ότι το προηγούμενο διάστημα τόσο ο Πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ, όσο και ο Αλβανός Πρόεδρος της Βουλής Ταλάτ Τζαφέρι είχαν εκτιμήσει ότι η όλη διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 15 Ιανουαρίου ή και ακόμα νωρίτερα, με δεδομένη και την απόφαση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE να μην συμμετάσχει στην συνέχεια των κοινοβουλευτικών διαδικασιών τροποποίησης του Συντάγματος.

Σύμφωνα με τα ΜΜΕ, το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται πλέον είναι εάν η κυβέρνηση Ζάεφ θα μπορέσει και στην παρούσα φάση να εξασφαλίσει την απαιτούμενη ειδική κοινοβουλευτική πλειοψηφία δύο τρίτων (80 βουλευτές στους 120) που είναι απαραίτητη για την έγκριση των συνταγματικών τροπολογιών.

Υπενθυμίζεται ότι στην ψηφοφορία της 19ης Οκτωβρίου 2018 στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου για την έναρξη της διαδικασίας τροποποίησης του Συντάγματος, η κυβέρνηση Ζάεφ είχε καταφέρει να εξασφαλίσει οριακή πλειοψηφία 80 βουλευτών, με την στήριξη της πρότασης από τους βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας, από τους τέσσερις βουλευτές της αλβανικής αντιπολίτευσης (BESA και «Συμμαχία για τους Αλβανούς»), καθώς και από οχτώ βουλευτές της εθνικιστικής αντιπολίτευσης που εν συνεχεία διαγράφτηκαν από το VMRO-DPMNE και συγκρότησαν ανεξάρτητη κοινοβουλευτική ομάδα.

Τις προηγούμενες ημέρες ο Πρωθυπουργός Ζάεφ είχε αναφέρει πως η κυβέρνησή του έχει εξασφαλίσει την στήριξη 76 βουλευτών, εκφράζοντας παράλληλα την πεποίθηση ότι είναι εφικτό μέσα από μία συμμετοχική διαδικασία διαλόγου «να αποσπάσουμε την υποστήριξη από 85-90 βουλευτές ή και ακόμα περισσότερους».

Όπως μεταδίδουν τα ΜΜΕ, στο πλαίσιο των προσπαθειών για την συγκρότηση πλειοψηφίας δύο τρίτων ο Πρωθυπουργός της πΓΔΜ είχε τις προηγούμενες ημέρες συνάντηση με τον πρόεδρο του κινήματος BESA, Μπιλάλ Κασάμι, ενώ σήμερα αναμένεται να συνεχιστεί η συζήτηση σε επίπεδο αντιπροσωπειών.

«Τα δύο αντιπολιτευόμενα κόμματα του αλβανικού μπλοκ μέχρι τώρα τήρησαν εποικοδομητική στάση σε σχέση με τη διαδικασία των συνταγματικών αλλαγών.

»Μέρος των προτάσεων που κατέθεσαν έχουν ενσωματωθεί.

»Όλα τα πολιτικά κόμματα υποστηρίζουμε σθεναρά την διαδικασία ευρωπαϊκής και ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης της χώρας.

»Θα μιλήσουμε με τα δύο αλβανικά κόμματα και για εκείνα τα θέματα στα οποία έχουν επιφυλάξεις», είπε ο Ζάεφ, σύμφωνα με το MIA.

Πολυεθνική η Βόρεια Μακεδονία

Σύμφωνα με τα ΜΜΕ, τόσο το κίνημα BESA όσο και η «Συμμαχία για τους Αλβανούς» έχουν καταθέσει «τροπολογίες επί των τροπολογιών του Συντάγματος».

Το BESA ζητά με τις συνταγματικές αλλαγές να ξεκαθαρίζεται ότι το κράτος δεν είναι μονοεθνικό, όπως αφήνει να εννοηθεί η πρόβλεψη για την υπηκοότητα («μακεδονική / πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας») και η τροπολογία για την διασπορά.

Από την πλευρά της, η «Συμμαχία για τους Αλβανούς» ζητά την συνταγματική κατοχύρωση της χρήσης της αλβανικής γλώσσας σε όλη την επικράτεια, να προστεθεί στο προοίμιο του Συντάγματος δίπλα στις λέξεις «ανεξάρτητη και κυρίαρχη» η λέξη «πολυεθνική» και η αναφορά σε «μακεδονικό λαό» να αντικατασταθεί από αναφορά σε «πολίτες», προκειμένου να τονιστεί ο πολυεθνικός χαρακτήρας του κράτους.

Όπως μεταδίδει ο τηλεοπτικός σταθμός TELMA, πηγές του κινήματος BESA εκτιμούν ότι υπάρχουν δύο πιθανές εκδοχές: είτε η κυβέρνηση να αποδεχθεί τις «τροπολογίες επί των τροπολογιών» που έχει καταθέσει το κόμμα και να τις ενσωματώσει στην δική της πρόταση, εξασφαλίζοντας την στήριξη του BESA, είτε να μην τις δεχθεί, οπότε το κόμμα θα τις υποβάλλει στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου.

Σύμφωνα με τον τηλεοπτικό σταθμό, για την ώρα η κυβέρνηση σιωπά επί του θέματος, ωστόσο αναλυτές εκτιμούν ότι στο τέλος θα επιτευχθεί «κάποιος λογικός συμβιβασμός», επειδή, όπως τονίζει ο πολιτικός αναλυτής Πέταρ Άρσοφσκι, κανένα αλβανικό πολιτικό κόμμα δεν πρόκειται να επιτρέψει να αποτελέσει το ίδιο τον λόγο για την μη υπερψήφιση των συνταγματικών αλλαγών που θα οδηγήσουν τη «Μακεδονία» στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Από την πλευρά του ο τηλεοπτικός σταθμός ALSAT-M σημειώνει ότι ερωτηματικά υπάρχουν και σχετικά με την στήριξη των συνταγματικών αλλαγών από μέρος της ομάδας των «οχτώ» και συγκεκριμένα από την πρώην Υπουργό Πολιτισμού Ελιζαμπέτα Κάντσεσκα-Μίλεφσκα, η οποία φέρεται δυσαρεστημένη από το γεγονός πως δεν προχώρησε η τροποποίηση του άρθρου 353 του Ποινικού Κώδικα που αφορά την κατάχρηση θέσης ευθύνης.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον τηλεοπτικό σταθμό, η Κάντσεσκα σε καμία περίπτωση δεν έχει απειλήσει ότι δεν θα ψηφίσει υπέρ των συνταγματικών αλλαγών.

Ο TV 24 και η ιστοσελίδα FAKTOR σχολιάζουν ότι σε κάθε περίπτωση η προσπάθεια του Πρωθυπουργού Ζάεφ να εξασφαλίσει πλειοψηφία δύο τρίτων για την τροποποίηση του Συντάγματος είναι μία άσκηση λεπτών ισορροπιών, καθώς πιθανή αποδοχή μέρους των αιτημάτων των κομμάτων της αλβανικής αντιπολίτευσης ενδέχεται να προκαλέσει την αρνητική στάση και την καταψήφιση των τροπολογιών από την ομάδα των «οχτώ».

Μπουγιάρ Οσμάνι: Να μη θεωρηθούν οι Αλβανοί ότι υπονομεύουν τη Συμφωνία

Ο Αλβανός Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης της πΓΔΜ αρμόδιος για ευρωπαϊκά θέματα, Μπούγιαρ Οσμάνι, κληθείς από δημοσιογράφους να σχολιάσει την στάση και τα αιτήματα των αλβανικών κομμάτων της αντιπολίτευσης – κίνημα BESA, «Συμμαχία για τους Αλβανούς» – σε σχέση με την διαδικασία τροποποίησης του Συντάγματος της πΓΔΜ βάσει των προβλεπόμενων από την Συμφωνία των Πρεσπών, ανέφερε ότι έχει την αίσθηση πως «υπάρχει κάποιο κρυφό χέρι» που επιθυμεί την αποτυχία της διαδικασίας τροποποίησης του Συντάγματος.

Εξέφρασε την πεποίθηση ότι αυτό το «κρυφό χέρι» δεν περιλαμβάνει τα αλβανικά πολιτικά κόμματα, προειδοποίησε ωστόσο ότι τα αλβανικά κόμματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω αφέλειας ως «μέρος αυτών των κρυφών προθέσεων».

«Η χειρότερη υπηρεσία που μπορεί να προσφέρει κανείς στους Αλβανούς είναι να σταλεί το μήνυμα ότι αυτοί αποτελούν τροχοπέδη για την ένταξη της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας” στο ΝΑΤΟ», είπε ο Οσμάνι, σύμφωνα με το MIA και πρόσθεσε ότι η ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ αποτελεί κορυφαίο εθνικό συμφέρον για τους Αλβανούς της χώρας.

Σημείωσε, ακόμα, ότι οι προτεινόμενες τροπολογίες του Συντάγματος «θα μπορούσαν ασφαλώς να είναι καλύτερες», υπογράμμισε ωστόσο ότι αυτές αποτελούν προϊόν ενός λεπτού και δύσκολου συμβιβασμού που περιλαμβάνει πολλές πλευρές.

«Συμμετείχαμε στην επεξεργασία του κειμένου της Συμφωνίας των Πρεσπών.

»Ήμασταν μάρτυρες ότι στην διαδικασία των συνταγματικών αλλαγών, ένα σημείο στίξης περισσότερο ή λιγότερο στο κείμενο των τροπολογιών σήμαινε την στήριξη από έναν βουλευτή περισσότερο ή έναν βουλευτή λιγότερο στο Κοινοβούλιο.

»Αυτή η διαδικασία πρέπει να ολοκληρωθεί με πλειοψηφία δύο τρίτων στο Κοινοβούλιο, η οποία περιλαμβάνει πολλά πολιτικά κόμματα και πολλές εθνοτικές ομάδες.

»Για να διαμορφωθεί ένα κείμενο που θα μπορούσε να εξασφαλίσει την υποστήριξη τόσων πολλών βουλευτών έπρεπε να ληφθούν υπόψη τα συμφέροντα όλων των πλευρών.

»Ίσως ένα λάθος ήταν που μετά την πρώτη ψηφοφορία στις 19 Οκτωβρίου υπήρξε μία χαλάρωση, υπήρχε η αίσθηση πως η διαδικασία ολοκληρώθηκε.

»Αντίθετα, η διαδικασία θα ολοκληρωθεί με την τελευταία ψηφοφορία», είπε ο Οσμάνι.

Τι απαντά το αλβανικό BESA

Κληθείς από δημοσιογράφους να σχολιάσει τις δηλώσεις Οσμάνι, ο βουλευτής του κινήματος BESA, Φαντίλ Ζεντέλι, απέρριψε την κατηγορία ότι το κόμμα του αποτελεί τροχοπέδη στην διαδικασία τροποποίησης του Συντάγματος βάσει των προβλεπόμενων από την Συμφωνία των Πρεσπών.

«Οι δύο βουλευτές του BESA υποστηρίξαμε την έναρξη της διαδικασίας συνταγματικών αλλαγών, αλλά κατά τη διάρκεια της διαδικασίας υπήρξε αλλαγή των κανόνων του παιχνιδιού και προστέθηκαν ορισμένα νέα στοιχεία, που κατά την άποψή μας είναι αμφιλεγόμενα.

»Επομένως, η ευθύνη πρέπει να αναζητηθεί σε εκείνους που αλλάζουν τους κανόνες του παιχνιδιού, επιβάλουν νέους κανόνες που δεν αποτελούσαν μέρος των συνταγματικών αλλαγών, ούτε προέκυψαν από την διαδικασία διαλόγου επί των συνταγματικών αλλαγών.

»Ας πάει ο Οσμάνι να ρωτήσει τους Αλβανούς αν αποδέχονται, σε ότι αφορά την υπηκοότητα, να κατονομάζονται ως “Μακεδόνες”.

»Αν βρει κάποιον να τον υποστηρίξει, τότε θα τον υποστηρίξουμε και εμείς», δήλωσε ο Ζεντέλι.

Ερωτηθείς αν οι βουλευτές του BESA θα στηρίξουν την κυβερνητική πρόταση τροπολογιών του Συντάγματος αν δεν γίνουν αποδεκτές οι δικές τους προτάσεις, ο Ζεντέλι ανέφερε ότι αυτό θα εξαρτηθεί από την πορεία της συζήτησης.

«Είναι ένα θέμα που αφορά την συζήτηση. Δεν θέλω να προδικάσω. Ας αφήσουμε περιθώρια για την συζήτηση αύριο (σ.σ. Τετάρτη) και τις επόμενες ημέρες, να δούμε τι θα κάνει η κυβερνητική πλειοψηφία και στη συνέχεια θα διατυπώσουμε την άποψή μας», είπε ο Ζεντέλι και επανέλαβε ότι το BESA εξακολουθεί να επιμένει στις προτάσεις που έχει καταθέσει.