Οι Αμερικανοί επιστρέφουν στην Τουρκία κλεμμένα μέρη του ψηφιδωτού του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Στο μουσείο Ζεύγμα στο Γκαζιάντεπ της Τουρκίας επιστρέφουν στις 26 Νοεμβρίου τα κλεμμένα μέρη του γνωστού ψηφιδωτού του Μεγάλου Αλεξάνδρου τα οποία βρίσκονταν εδώ και χρόνια σε Πανεπιστήμιο στο Οχάιο των ΗΠΑ, όπως ανακοίνωσε ο Τούρκος Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Μεχμέτ Νουρί Ερσόι.

«Έχω την ικανοποίηση να σας ανακοινώσω ότι στα τέλη Νοεμβρίου τα μέρη του ψηφιδωτού του Κοριτσιού Τσιγγάνα θα επιστρέψουν στο Γκαζιάντεπ, εκεί όπου ανήκουν», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός αναφερόμενος στο ψηφιδωτό που αναπαριστά τον Μέγα Αλέξανδρο (κεντρική φωτο) σε νεαρή ηλικία, αν και οι Τούρκοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το ψηφιδωτό αναπαριστά ένα κορίτσι των Τσιγγάνων με κορδέλες στα μαλλιά.

Ότι βεβαίως δεν υπήρχαν Τσιγγάνοι στην αρχαιότητα αποτελεί προφανώς «ασήμαντη λεπτομέρεια» για τους Τούρκους «επιστήμονες».

Το ψηφιδωτό είχε βρεθεί κατά τις ανασκαφές της αρχαίας πόλης Ζεύγμα το 1998 ωστόσο πολλά μέρη του έλειπαν επειδή παλαιότερα η περιοχή είχε λεηλατηθεί από αρχαιοκάπηλους, οι οποίοι τα είχαν πουλήσει στις ΗΠΑ.

Μετά από έρευνες στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο ανακάλυψαν ότι τα κλαπέντα μέρη ανήκαν στο ψηφιδωτό του Μεγάλου Αλεξάνδρου που βρίσκεται στο Μουσείο Ζεύγμα και αποφάσισαν να τα επιστρέψουν.

Το ψηφιδωτό του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποτελεί το πιο σημαντικό έκθεμα του Μουσείου Ζεύγμα αν και ανάμεσά στα εκθέματα περιλαμβάνονται και άλλα αριστουργήματα σε ψηφιδωτά και τοιχογραφίες με θέματα αναπαραστάσεις από τα Ομηρικά Έπη και σκηνές της μυθολογίας, όπως ο γάμος Διονύσου και Αριάδνης, η αρπαγή της Ευρώπης, οι Μούσες, η γέννηση της Αφροδίτης, η ιστορία της Αντιόπης και του Σάτυρου, η νύμφη Γαλάτεια, ο Ωκεανός και Τήθυς.

Η αρχαία πόλη Ζεύγμα που βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας ανήκε στο βασίλειο των Σελευκίδων το οποίο ίδρυσε ο στρατηγός Σεύλευκος Ά ο Νικάτωρ, ένας από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 358 π.Χ.

Η Σελεύκεια η επί του Ζεύγματος ή Σελεύκεια η προς Ευφράτη ή απλώς Ζεύγμα (Ζεῦγμα) ήταν αρχαία ελληνιστική πόλη στη σημερινή νότιο ανατολική Τουρκία.

Η περιοχή εκείνη την εποχή ήταν τμήμα της Άνω Συρίας, ανήκε στο βασίλειο των Σελευκιδών και για ένα διάστημα στο βασίλειο της Κομμαγηνής.

Το 80% του αρχαιολογικού χώρου βρίσκεται από το 2000 βυθισμένο στην τεχνητή λίμνη που σχηματίστηκε από το φράγμα Μπιρετσίκ.

Η πόλη ιδρύθηκε το 300 π.Χ. από τον Σέλευκο Α΄ τον Νικάτορα στη δυτική όχθη του Ευφράτη αλλά η κατοίκηση στην περιοχή ξεκινά από τη Νεολιθική εποχή.

Στην ακμή της έφτανε τους 25.000 κατοίκους.

Το όνομά της το οφείλει στη γέφυρα με λέμβους που κατασκευάστηκε στην πόλη από τον Σέλευκο, ώσπου ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Τραϊανός έκτισε νέα, λίθινη.

Απέναντι από τη Σελεύκεια, στην άλλη όχθη του Ευφράτη, υπήρχε μια άλλη ελληνιστική πόλη, η Απάμεια.

Εδώ παντρεύτηκε ο Αντίοχος Γ’ ο Μέγας ενώ η πόλη χρησιμοποιήθηκε ως πέρασμα για τον στρατό των Σελευκιδών στις εκστρατείες τους στη Παρθία και στη Βακτριανή.

Τον 1ο αιώνα π.Χ. ο βασιλιάς της Αρμενίας Τιγράνης ο Μέγας φυλάκισε και σκότωσε, στην ακρόπολη που βρισκόταν στη Σελεύκεια, την Κλεοπάτρα Σελήνη.

Τον 1ο π.Χ. αιώνα το Ζεύγμα έγινε τμήμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Την ίδια εποχή οι Πάρθοι κατέλαβαν την Απάμεια.

Έτσι ο Ευφράτης με τη Ζεύγμα έγιναν σύνορο της αυτοκρατορίας.

Η πόλη γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη ενώ έγινε και έδρα της 5ης Σκυθικής λεγεώνας (Legio IV Scythica) που παρέμεινε εκεί μέχρι το 252 μ.Χ., όταν ο ρωμαϊκός στρατός ηττήθηκε από τον Σαπώρ Α’, στη Βαρβαλισσό .

Η Ζεύγμα πέρασε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και διατηρήθηκε στην επικράτειά της έως το 637 μ.Χ. όταν καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Άραβες. Μετά η πόλη σταδιακά εγκαταλείφθηκε.

Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν από τον Τόμας Έντουαρντ Λόρενς το 1917 και συνεχίστηκαν το 1970 από τον Τζον Βάγκνερ.

Από το 1990 οι έρευνες συνεχίστηκαν με εντατικούς ρυθμούς, λόγω της ανόδου του νερού. Ανασκάφτηκε σχεδόν το μεγαλύτερο τμήμα της πόλης

Κοντά στη Ζεύγμα έχουν ανευρεθεί θέσεις της νεολιθικής εποχής.

Επίσης βρέθηκαν πολλά ψηφιδωτά με θέματα από την ελληνική μυθολογία, όπως ο Ωκεανός με την Τηθύ, ο Δαίδαλος με τον Ίκαρο, ο Αχιλλέας στην αυλή του βασιλιά Λυκομήδη, και ο Διόνυσος με την Αριάδνη.

Ακόμη, βρέθηκαν τοιχογραφίες, νομίσματα, κεραμικές σφραγίδες αγάλματα και εκατοντάδες κινητά ευρήματα.

Τα αρχαιολογικά ευρήματα μεταφέρθηκαν στο αρχαιολογικό μουσείο της πόλης Γκαζιαντέπ.