O γηραιότερος φυλακισμένος της Νιγηρίας βρίσκεται αντιμέτωπος με τη θανατική ποινή

O Celestine Egbunuche μαζί με το γιο του Paul βρίσκονται στη φυλακή από τον Ιούνιο του 2000 και το 2014 καταδικάστηκαν σε θανατική ποινή καθώς κρίθηκαν ένοχοι ότι προσέλαβαν άνθρωπο για να απαγάγει και να σκοτώσει έναν άνδρα με τον οποίο βρίσκονταν σε διαμάχη για ένα κομμάτι γης στην πόλη Imo. Ο Paul διατείνεται πως είναι αθώοι.

Η περίπτωση του Celestine είναι ιδιάζουσα καθώς πρόκειται για έναν άνθρωπο που έχει συμπληρώσει έναν αιώνα ζωής. Είναι ο «γηραιότερος φυλακισμένος» της Νιγηρίας και το τελευταίο διάστημα έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία για την απελευθέρωσή του. Δεν μιλά πολύ και δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πρόσωπα ακόμα κι αυτών που βρίσκονται γύρω του και τους βλέπει κάθε μέρα.

«Όταν τον ρωτάς κάτι σου λέει κάτι άλλο. Ο γιατρός μου είπε ότι συμβαίνει λόγω της ηλικίας του, έχει γίνει σα μικρό παιδί», λέει ο 41χρονος γιος του στο BBC. «Υπάρχουν φορές που με ρωτάει “εκείνοι οι άνθρωποι (άλλοι τρόφιμοι) τι κάνουν εδώ;».

O Paul βρίσκεται διαρκώς στο πλευρό του ιδιαίτερα από τότε που άρχισε να επιδεινώνεται. Ο πατέρας του πάσχει από διαβήτη και έχει μειωμένη όραση. «Το μόνο πράγμα που χρησιμοποιώ για να μπορέσω να τον διαχειριστώ είναι το φαγητό και κάποια φάρμακα που του δίνουν οι αξιωματικοί».

Πατέρας και γιος μοιράζονται ένα κελί με άλλους φυλακισμένους που έχουν καταδικαστεί σε θάνατο, στην φυλακή υψίστης ασφαλείας Enugu, στη νοτιοανατολική Νιγηρία.

«Όταν ξυπνώ το πρωί, θα ζεστάνω νερό και θα τον κάνω μπάνιο. Θα του αλλάξω ρούχα και θα του ετοιμάσω φαγητό. Αν ανοίξουν το κελί θα τον βγάλω έξω ώστε να τον δει ο ήλιος. Είμαι συνέχεια δίπλα του, να συζητώ και να παίζω μαζί του», αναφέρει ο Paul στο BBC προσθέτοντας πως οι συγκρατούμενοί του τον βοηθούν κάποιες φορές να φροντίσει τον πατέρα του και αρκετοί εξ αυτών μάλιστα θέλουν να αφεθεί ελεύθερος.

Μετά τα 100α γενέθλια του πατέρα του στις 4 Αυγούστου η ιστορία του έγινε viral μέσω μιας εφημερίδας που δημοσίευσε ένα θέμα γι’ αυτόν, μαζί με μια φωτογραφία στην οποία απεικονίζεται ο ίδιος εμφανώς καταβεβλημένος, μαζί με τον γιο του Paul.

Ήταν η αφορμή για να έρθει ξανά στην επιφάνεια η συζήτηση για το χρονικό διάστημα που περνούν στη φυλακή οι Νιγηριανοί που έχουν καταδικαστεί σε θανατική ποινή.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία από την υπηρεσία φυλακών της χώρας, περισσότεροι από 2.000 άνθρωποι έχουν καταδικαστεί σε θάνατο αρκετοί εκ των οποίων περιμένουν χρόνια μέχρι να εκτελεστούν. Η θανατική ποινή δεν εκτελείται συνήθως στη Νιγηρία. Μεταξύ του 2007 και του 2017 έγιναν επτά εκτελέσεις με την τελευταία να λαμβάνει χώρα το 2016, σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστίας.

Οι δικαστές, πάντως, εξακολουθούν να επιβάλλουν θανατική ποινή για αδικήματα όπως η προδοσία, η απαγωγή και η ένοπλη ληστεία.

«Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν περάσει 30 χρόνια σε πτέρυγα μελλοθάνατων, είναι σύνηθες φαινόμενο», λέει η δικηγόρος Pamela Okoroigwe στο BBC.

«Οι κυβερνόντες είναι διστακτικοί στο να υπογράψουν (εντάλματα θανάτου) και δεν είναι πρόθυμοι να δώσουν χάρη. Γι’ αυτό υπάρχει και τόσο μεγάλος αριθμός τροφίμων σε πτέρυγες μελλοθάνατων».

Η θανατική ποινή «είναι η τιμωρία για τους φτωχούς» και αυτή που οι περισσότεροι Νιγηριανοί θέλουν να καταργηθεί, σύμφωνα με τη δικηγόρο.

«Έχετε δει ποτέ έναν πλούσιο να καταδικάζεται σε θανατική ποινή; Πόσοι άνθρωποι μπορούν να προσλάβουν δικηγόρο για να τους υπερασπιστεί στο δικαστήριο; Ένας πλούσιος έχει τη δυνατότητα να προσλάβει τον καλύτερο και να δικαιωθεί», λέει χαρακτηριστικά.

Ο πρόεδρος της μη κυβερνητικής οργάνωσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς, Franklin Ezeona έφερε την υπόθεση του Celestine Egbunuche στο φως και έχει υποβάλλει αίτηση ώστε να του δοθεί χάρη.

«Αν αυτός ο άνδρας ήταν πατέρας ενός κυβερνήτη ή ενός πρωθυπουργού, δεν νομίζω ότι θα βρισκόταν ακόμα φυλακή. Η φτώχεια στις περισσότερες αφρικανικές χώρες παρακωλύει τη δικαιοσύνη», αναφέρει. «Αν δεν μπορούμε να δώσουμε χάρη σε έναν εκατοντάχρονο, τότε σε ποιον θα δώσουμε;», λέει.

Ελπίζει μάλιστα πως η περίπτωση θα δώσει το έναυσμα στην κυβέρνηση ώστε να επανεξετάσει κι άλλες περιπτώσεις αλλά και να ρίξει φως στο σύνολο του δικαστικού συστήματος.

«Θα είναι καλό για το σωφρονιστικό σύστημα. Θα δείξει ότι με καλή συμπεριφορά η κυβέρνηση μπορεί να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία. Όλοι αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία», τονίζει ο Franklin Ezeona.

Και ο Celestine ίσως έχει μια δεύτερη ευκαιρία καθώς έχει προταθεί για χάρη από τον γενικό εισαγγελέα του Imo, Miletus Nlemedim και περιμένει πλέον την έγκριση του κυβερνήτη, Rochas Okorocha.

Πολλοί παράγοντες λαμβάνονται υπόψη στην απόφαση για απόδοση χάρης όπως για παράδειγμα η ηλικία, τα χρόνια που έχει μείνει ο τρόφιμος στη φυλακή, αλλά και η έγκριση του προσωπικού του σωφρονιστικού ιδρύματος.

Ο Paul περιμένει κι αυτός την απόφαση για τον πατέρα του. Και ελπίζει πως και ο ίδιος θα μπορέσει να πάρει αναστολή ώστε να βρίσκεται δίπλα του για να τον φροντίζει. «Είναι καλό γι’ αυτόν να τον αφήσουν ελεύθερο ώστε να πεθάνει ήρεμα στο σπίτι του και όχι στη φυλακή».