Πώς θα σωθούν οι συντάξεις – Οι χειρισμοί Τσίπρα – Τσακαλώτου και το «παροπλισμένο» ΔΝΤ

Σε πυρετώδεις ρυθμούς κινείται το κυβερνητικό επιτελείο ενόψει της κατάθεσης του προσχεδίου του Προϋπολογισμού την ερχόμενη Δευτέρα. Με τα σενάρια περί μη κατάθεσης του προσχεδίου, τα οποία έχουν κυκλοφορήσει τις τελευταίες ημέρες να μη βρίσκουν έδαφος στις πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης, το οικονομικό επιτελείο εργάζεται πυρετωδώς για τις σχετικές ρυθμίσεις που θα δώσουν σαφές δείγμα των προθέσεών της.

Στη χθεσινή του συνέντευξη στην Wall Street Journal ο Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, απευθυνόμενος και στη διεθνή κοινότητα επαναβεβαίωσε την βούλησή του να μην προβεί σε περικοπή συντάξεων στις αρχές του επόμενου έτους, επαναλαμβάνοντας ότι η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς είναι ένα αχρείαστο μέτρο που θέλει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Η υπόσχεσή του να διατηρήσει τις συντάξεις και να πείσει τους πιστωτές με την ταυτόχρονη δέσμευση πως δεν θα προβεί σε μονομερείς ενέργειες δίνει και τον τόνο των πρωτοβουλιών, τις οποίες ετοιμάζεται να αναλάβει η κυβέρνηση στην κατάθεση του προσχεδίου.

Πληροφορίες αναφέρουν πως το οικονομικό επιτελείο αναζητά τη διατύπωση εκείνη, η οποία αφενός δεν θα αποτελέσει “εχθρική” ενέργεια προς τους θεσμούς, αλλά την ίδια ώρα θα στέλνει σαφές μήνυμα μη εφαρμογής του μέτρου περικοπής στις συντάξεις.

Και τούτο, διότι η χαρτογράφηση των θεσμών πλέον στη μεταμνημονιακή εποπτεία έχει μεταβληθεί σε σχέση με τις διαθέσεις τους όσο η χώρα βρισκόταν εντός μνημονίου, με τη μεταβολή να πιστώνεται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου στο γεγονός ότι στο τιμόνι της εποπτείας βρίσκεται πλέον η Κομισιόν και το διαρκώς αντιδραστικό ΔΝΤ έχει περάσει στο… πίσω κάθισμα.

Χαρακτηριστικό είναι εξάλλου το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επιδείξει σαφή διάθεση να κρατήσει χαμηλούς τόνους για την πρόθεση μη περικοπής στις συντάξεις από την κυβέρνηση. Σήμερα κιόλας, ανώτατος αξιωματούχος της Κομισιόν τόνιζε στο euro2day πως “είναι καθαρά θέμα της Αθήνας εάν θα βάλει τις συντάξεις μέσα ή όχι. Αυτό ισχύει για όλες τις χώρες-μέλη. Όπως κάθε χρόνο, οι προϋπολογισμοί αναθεωρούνται βάσει των εκτιμήσεων της Κομισιόν και σε συνεργασία με τις χώρες-μέλη”.

Στο πλαίσιο αυτό, κομβικής σημασίας για τις προσπάθειες της κυβέρνησης Τσίπρα δεν είναι μονάχα το ισχυρό επιχείρημα πως τυχόν περικοπή της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις δεν αποτελεί διαρθρωτικό αλλά αμιγώς δημοσιονομικό μέτρο – άρα και αχρείαστο εφόσον επιτυγχάνονται οι στόχοι του 3,5% – αλλά και το γεγονός ότι η περικοπή των συντάξεων (και του αφορολογήτου) δεν συμπεριλαμβάνεται στο παράρτημα της απόφασης του Eurogroup της 21ης Ιουνίου που επισφράγησε την έξοδο από τα μνημόνια.

Ως εκ τούτου τυχόν ανατροπή του μέτρου που θέλει η Αθήνα δε μπορεί να λογίζεται ως backtracking από τις δεσμεύσεις της χώρας, εφόσον επιτυγχάνεται ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5%.

Η Γερμανία και το ΔΝΤ

Αυτό που ακούγεται και γράφεται σε ορισμένα μέσα ενημέρωσης για βέτο και αντιδράσεις του ΔΝΤ για το θέμα των συντάξεων, «ξεφουσκώνει» εκ των πραγμάτων γιατί:

1. Η Ελλάδα δεν είναι πλέον σε πρόγραμμα και το ΔΝΤ δεν έχει δικαίωμα βέτο ή επιβολής διαφορετικών εκτιμήσεων. Ναι μεν μπορεί να βγάζει τις δικές του προβλέψεις, όμως όπως κατέστησε σαφές η Κομισιόν από το 2017, τα στοιχεία τα δικά της αλλά και της Eurostat είναι αυτά που ακολουθούνται.

2. Ο τρόπος που θα λαμβάνονται οι αποφάσεις από εδώ και πέρα είναι με συνεργασία όλων των πλευρών. Με άλλα λόγια, εάν η Αθήνα έχει ισχυρά διαπραγματευτικά ατού και ακολουθήσει τους σωστούς χειρισμούς, δύσκολα μια χώρα θα πει «όχι» στην ανταλλαγή μέτρων (σε αυτή την περίπτωση, οι συντάξεις) με τη δικαιολογία της εσωτερικής πολιτικής πίεσης. Η Αθήνα, όμως, πρέπει να καταλάβει ότι χρειάζονται πλέον άλλοι χειρισμοί και από την αρχή να μην επιτρέψει φαινόμενα «παρέμβασης» και πιέσεις από τους εταίρους που δεν εμπίπτουν στον τρόπο λειτουργίας του μεταμνημονιακού προγράμματος.

3. Είναι σαφές πλέον ότι η πολιτική και η οικονομία έχουν γίνει «ένα». Με την Άνγκελα Μερκελ να βρίσκεται συνεχώς υπό πίεση (πολλοί αξιωματούχοι δεν αποκλείουν την έξοδό της το 2019), το προσφυγικό και η Ελλάδα αναδεικνύονται ως δύο ισχυρά «χαρτιά» για την ίδια.