Καλό τα Σκόπια να αποφύγουν το δημοψήφισμα για το όνομα αλλιώς και η Ελλάδα ίσως να δράσει ανάλογα

Η αμετακίνητη μέχρι στιγμής θέση της κυβέρνησης των Σκοπίων να προχωρήσει στη διενέργεια δημοψηφίσματος για το θέμα του ονόματος φαίνεται ότι προκαλεί δυσαρέσκεια στην Αθήνα.

Καλεσμένος του Σεραφείμ Κοτρώτσου στην ΕΡΤ, ο Νίκος Κοτζιάς έκανε σαφή αυτή την ενόχληση, δηλώνοντας χαρακτηριστικά «ας το κάνουν πρώτα». Αν και ο Έλληνας ΥΠΕΞ αρνήθηκε να συζητήσει το πώς θα αντιδράσει η χώρα μας, κύκλοι της εξωτερικής μας μετέφεραν το εξής κλίμα: «Καλό θα ήταν να το αποφύγουν, αλλιώς θα πρέπει να δράσουμε και εμείς αναλόγως».

Στα Σκόπια αρχίζουν και τοποθετούνται δημοσίως φωνές που ζητούν να αποφασίσει το κοινοβούλιο, όπως του Αλβανού Προέδρου της Βουλής της ΠΓΔΜ, Ταλάτ Τζαφέρι.

Ωστόσο, την επομένη των δηλώσεων Κοτζιά, ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, Νίκολα Ντιμιτρόφ, ανέφερε ότι η φύση του θέματος της ονομασίας είναι τέτοια, που δεν μπορεί να λυθεί χωρίς τους πολίτες, προσθέτοντας πως η διεξαγωγή δημοψηφίσματος συνιστά προεκλογική υπόσχεση όλων των μεγάλων πολιτικών κομμάτων της χώρας.

Η ελληνική πλευρά, όπως μας είπαν διπλωματικές πηγές, αναγνωρίζει ότι στα Σκόπια η κυβέρνηση χρειάζεται τον χρόνο της για τη μεταστροφή της κοινής γνώμης, ωστόσο, «η θετική τους ρητορική σε κάποια από τα ζητήματα αντιστοιχεί σε μηδέν πράξεις». Πράγματι, ούτε ένα μνημείο δεν έχει απομακρυνθεί και δεν έχει γίνει καμία μετονομασία.

«Στελέχη της κυβέρνησης Ζάεφ αν και έχουν καταγγείλει επανειλημμένα την «ψευδοϊδεολογία» του Νίκολα Γκρουέφσκι, τον αλυτρωτισμό προς την Ελλάδα και τον σφετερισμό της ελληνικής ιστορίας, όλα αυτά είναι σκέτα λόγια».

Χαρακτηριστικό είναι όμως και το σχόλιο Ευρωπαίου διπλωμάτη, όπως τα βλέπει από τη δική του «βρυξελλιώτικη» ματιά.

«Αυτοί γυρίζουν συνεχώς σε ξένες πρωτεύουσες αντί να είναι στη χώρα τους και να κάνουν μεταρρυθμίσεις». Το μήνυμα είναι σαφές. Η ευρωπαϊκή τους πορεία δεν εξαρτάται μόνο από το όνομα.

Ελληνικές διπλωματικές πηγές εξήγησαν και γιατί πρέπει να έχουμε καταλήξει σε συμφωνία για το όνομα το πρώτο εξάμηνο του 2018.

«Στις 7 Ιουλίου είναι η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ. Εκεί πρέπει να είναι έτοιμοι. Δεν είναι η Ελλάδα που «καίγεται», αυτοί πρέπει να «καίγονται». Καλλιεργείται μια αίσθηση στα Σκόπια ότι η Αθήνα πιέζεται από τους συμμάχους της για το θέμα τους. Η Αθήνα δεν πιέζεται από κανέναν».

Το ίδιο προσπάθησε να κάνει κατανοητό στη σκοπιανή κοινή γνώμη και ο καθηγητής Φλόριαν Μπίμπερ, επικεφαλής του Κέντρου Μελετών για την ΝΑ Ευρώπη στο Πανεπιστήμιο του Γκρατς.

Μιλώντας σε ενημερωτική συνάντηση που διοργάνωσε το BiEPAG (Balkans in Europe Policy Advisory Group), τόνισε:

«Η ΕΕ έχει περιορισμένες δυνατότητες να ασκήσει πίεση σε ένα κράτος-μέλος. Η ΕΕ μπορεί να κάνει πολλά αν το θέμα έχει λυθεί, αλλά έχει ελάχιστα μέσα για να ασκήσει πιέσεις προκειμένου αυτό να λυθεί. (…) …η ΕΕ δεν διαθέτει μηχανισμό για να τις πιέσεις».

Ο Νίκος Κοτζιάς, καλεσμένος του Σεραφείμ Κοτρώτσου, εξήγησε γιατί πιέζει τους Σκοπιανούς ο χρόνος: «Εάν δεν το λύσουμε το 2018, το 2019 δεν λύνεται. Γιατί δεν λύνεται το 2019; Γιατί είναι έτος προεδρικών εκλογών στο πρώτο μέρος του χρόνου και κοινοβουλευτικών εκλογών, μετά το καλοκαίρι, στην Ελλάδα το 2019. Κατά συνέπεια το 2019 θα φύγει και θα πάμε στο 2020».

Πλειοψηφία Ευθύνης

Αίσθηση στο εγχώριο πολιτικό σύστημα προκάλεσε η εκτίμηση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών ότι θα υπάρξει πλειοψηφία στην ελληνική Βουλή που θα ψηφίσει υπέρ της λύσης του ονοματολογικού, μιας «πλειοψηφίας ευθύνης» όπως την αποκάλεσε.

«Αυτό που χρειάζεται η Βουλή είναι μια πλειοψηφία βουλευτών, όχι μια πλειοψηφία Κομμάτων. Και μια πλειοψηφία ευθύνης», είπε ο Νίκος Κοτζιάς προσθέτοντας πως «όποιος θέλει να πάρει ευθύνη, είναι πλειοψηφία. Υπό συνθήκες, θα έλεγα ότι ακόμη και ο ΣΥΡΙΖΑ από μόνος του μπορεί να είναι πλειοψηφία μέσα στη Βουλή, εφόσον κάποιοι θέλουν να απέχουν, ή δεν ξέρω τι άλλο θέλουν να κάνουν». Αναφέρθηκε στην προσωπική ευθύνη του κάθε βουλευτή απέναντι στην ιστορία και το εθνικό συμφέρον, ήταν το σχόλιο κύκλων του ΥΠΕΞ.

«Κάθε βουλευτής, εκείνη την ώρα, θα πρέπει να αποφασίσει τι θα ψηφίσει εθνικά και όχι κομματικά, να αναμετρηθεί με την ιστορία και να αναλάβει τις ευθύνες του», ανέφεραν οι ίδιοι.

Βουλγαρία και Αλβανία

Η Αθήνα παρακολουθεί με αυξημένο ενδιαφέρον μια αναζωπύρωση του βουλγαρικού εθνικισμού που εκφράζεται κυρίως από τον υπουργό Άμυνας στη Σόφια, Κραζιμίρ Καρακατσανόφ.

Ο ίδιος θεωρεί την ΠΓΔΜ βουλγαρικό έδαφος. Όπως έχει δηλώσει δημοσίως, «αποχωρίσθηκε (η ΠΓΔΜ) πριν από 104 χρόνια από τη βουλγαρική κουλτούρα και εκπαίδευση, επειδή οι Σέρβοι εισέβαλαν σε αυτό το τμήμα της «Μακεδονίας» και όλα τα σχολεία και οι εκκλησίες της Βουλγαρίας έκλεισαν». Και έχει προβλέψει ότι «θα αποτελέσουν μέρος της Μεγάλης Αλβανίας ή της Μεγάλης Βουλγαρίας». Η Ελλάδα αντιτίθεται σε διαμελισμό (ή άλλο διαμοιρασμό) της ΠΓΔΜ: «Εμείς δεν θεωρούμε ότι είναι κακό πράγμα ότι υπάρχει αυτό το κράτος», είπε ο Νίκος Κοτζιάς, «γιατί πίστευαν όταν τους πρωτο-συνάντησα ότι θέλουμε να τους διαλύσουμε».