Τα τρία ορόσημα και ο «κρυφός άσος» Τσίπρα για το 2019

Οι υψηλές προσδοκίες για την ψήφιση του τελευταίου μνημονιακού προϋπολογισμού, η de facto προεξόφληση της εξόδου από το μνημόνιο από τις αγορές χρήματος που έχουν μετατρέψει τα ελληνικά ομόλογα, που κινούνται σε επίπεδο 2006 (!) και είναι περιζήτητα και η τάχιστη και για πρώτη φορά χωρίς επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης στρώνει το έδαφος για την τελική αντεπίθεση του Μεγάρου Μαξίμου.

Ο διακηρυγμένος στόχος, ο οποίος με το κλείσιμο της δημοσκοπικής ψαλίδας όσο βελτιώνεται η κατάσταση της οικονομίας και τονώνεται το κοινωνικό προφίλ της κυβέρνησης με κορωνίδα το κοινωνικό μέρισμα, δεν είναι άλλος από την διασφάλιση μίας νέας τετραετίας το 2019, προκειμένου να προχωρήσει στην εφαρμογή των προοδευτικών πολιτικών εκείνων που εμπόδισαν οι μνημονιακοί περιορισμοί.

Στην πορεία αυτή ωστόσο το Μέγαρο Μαξίμου καλείται να σταθμίσει τρία ορόσημα στην πορεία του μέχρι τον ερχόμενο Αύγουστο που αναμένεται η έξοδος από το μνημόνιο:

Θρυαλλίδα εξελίξεων ο ρόλος (;) του ΔΝΤ

Από τη μία πλευρά οι αποφάσεις του ΔΝΤ για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα τον ερχόμενο Μάρτιο είναι κομβικής σημασίας, δεδομένου ότι η όποια απόφαση μπορεί εν δυνάμει να αποτελέσει θρυαλλίδα πολιτικών εξελίξεων.

Το απευκταίο σενάριο για απαίτηση του Ταμείου για ταυτόχρονη εφαρμογή της μείωσης του αφορολόγητου και της περιστολής της συνταξιοδοτικής δαπάνης το 2019 εξετάζεται ήδη από το κυβερνητικό επιτελείο και απορρίπτεται κατηγορηματικά.

Η συζήτηση αυτή ωστόσο είναι ενταγμένη μέσα στις ευρύτερες διαπραγματεύσεις που εντατικοποιούνται για την οριστική έξοδο από το πρόγραμμα και την πορεία της οικονομίας στη μεταμνημονιακή εποχή, την ώρα που ήδη οι αγορές χρήματος έχουν προεξοφλήσει τον τερματισμό του μνημονίου, κινούμενες σε εποχές 2006 αναφορικά με τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων.

Στο πλαίσιο αυτό, αν και κυβερνητικά στελέχη αποφεύγουν να σχολιάσουν επί υποθέσεων και σεναρίων, δεν είναι κρυφό πως εφόσον η εμπιστοσύνη έχει επανέλθει στην ελληνική οικονομία όλα, συμπεριλαμβανομένων και των ψηφισμένων μέτρων και αντιμέτρων για το 2019 και το 2020, είναι υπό αίρεση. Το παράδειγμα εξάλλου της Πορτογαλίας είναι αρκετά πρόσφατο και δεν έχει διαφύγει της κυβερνητικής προσοχής.

Διορθωτικός ανασχηματισμός

Το δεύτερο σημείο καμπής αφορά στην ανανέωση του προφίλ της κυβέρνησης μέσα από έναν επικείμενο ανασχηματισμό.

Στο επίκεντρο του πρωθυπουργικού γραφείου έχουν ήδη καταγραφεί οι αβελτηρίες που έχουν παρατηρηθεί σε συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια και οι οποίες αφορούν τόσο σε δυσλειτουργία εκτέλεσης του κυβερνητικού σχεδιασμού όσο και στη διαχείριση ζητημάτων της καθημερινότητας, τα οποία ο Αλέξης Τσίπρας θέλει να ελαχιστοποιήσει, όπως επιβεβαιώθηκε από την ανάθεση της «ειδικής αποστολής» στον υπουργό Επικρατείας, Αλέκο Φλαμπουράρη.

Από τα μέσα Γενάρη και μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, το σενάριο ανασχηματισμού της κυβέρνησης γίνεται όλο και πιο επίκαιρο.

Ωστόσο, μία επιχείρηση δομικής αλλαγής της κυβέρνησης φαίνεται πως δεν κερδίζει έδαφος, δεδομένου ότι ριζικές αλλαγές θα μπορούσαν να δημιουργήσουν αρρυθμίες και καθυστερήσεις στην πορεία εξόδου από το μνημόνιο.

Αντιθέτως, ένας ριζικός ανασχηματισμός φαίνεται πως θα παραμείνει στη φαρέτρα του Αλέξη Τσίπρα, προκειμένου να εκμεταλλευθεί το βέλτιστο τάιμινγκ για να σηματοδοτήσει την επόμενη μέρα και το πέρασμα σε νέα εποχή.

Και αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από τον ερχόμενο Αύγουστο, μετά τη λήξη του μνημονίου, που θα προετοιμάσει και με το νέο κυβερνητικό σχήμα την εκλογική αναμέτρηση του 2019.

Με αυτά τα δεδομένα και με τις εκλογές να μην βρίσκονται στο σχεδιασμό του Αλέξη Τσίπρα παρά τις περί του αντιθέτου προσδοκίες της αντιπολίτευσης, το πιθανότερο σενάριο είναι ο πρωθυπουργός να προχωρήσει σε έναν διορθωτικό ανασχηματισμό με μικρές και στοχευμένες παρεμβάσεις που δεν θα προκαλέσουν αρρυθμίες αλλά αντιθέτως θα μπορέσουν να επιταχύνουν τον κυβερνητικό βηματισμό για την έξοδο από την κρίση και τη διαχείριση των προβλημάτων της καθημερινότητας που «πληγώνει» την κυβέρνηση.

Σε αυτό το πλαίσιο, η σύνθεση του σκληρού πυρήνα της κυβέρνησης και του οικονομικού επιτελείο δεν αναμένεται να μεταβληθεί, με το δεύτερο να έχει μπροστά του την τελική συζήτηση για την πορεία εξόδου από το μνημόνιο και το μέλλον του ΔΝΤ σε αυτό.

Οι όποιες αλλαγές εκτιμάται πως δεν θα αφορούν περισσότερα από τέσσερα ή πέντε χαρτοφυλάκια, τα οποία το τελευταίο διάστημα έχουν λειτουργήσει ελλιπώς στην εκτέλεση του κυβερνητικού έργου και την αντιμετώπιση προβλημάτων.

Αύξηση κατώτατου μισθού

Ο Αλέξης Τσίπρας παράλληλα, φρόντισε να αποκαλύψει το τρίτο εμβληματικό ορόσημο στην πορεία για τις επόμενες κάλπες, το οποίο ωστόσο πέρασε στα «ψιλά» κατά την επίσκεψή του στην Πορτογαλία και τη συνάντησή του με τον ομόλογό του, Αντόνιο Κόστα.

«Δείξατε τον δρόμο, όχι μόνο για το πώς να βγεις από τα μνημόνια, αλλά επίσης πώς να εφαρμόσεις κοινωνικά φιλικές πολιτικές ακριβώς μετά και τα μνημόνια» σημείωσε ο Αλέξης Τσίπρας, παραπέμποντας στο «δεδικασμένο» της Λισαβόνας, που με την έξοδό της από τα μνημόνια προχώρησε στην αύξηση του κατώτατου μισθού και την επαναφορά του σε προμνημονιακά επίπεδα.

Πρόκειται για διακηρυγμένη από το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης θέση του ΣΥΡΙΖΑ, την οποία «ανέκοψε» ο συμβιβασμός της 15ης Ιουλίου του 2015.

Και άπαντες στο κυβερνητικό επιτελείο γνωρίζουν πως μία αντίστοιχη πρωτοβουλία που θα υπερτονίσει τη σημασία εξόδου από το μνημόνιο τον ερχόμενο Αύγουστο και θα λειτουργήσει συνδυαστικά με την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων από τον Σεπτέμβρη, ως ένα εμφατικό στίγμα των διακηρύξεων για «δίκαιη ανάπτυξη» με επίκεντρο τον κόσμο της εργασίας, σε αντιδιαστολή με το νεοφιλελεύθερο δόγμα της ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Την ίδια ώρα στο κυβερνητικό επιτελείο διαπιστώνουν πως η απόδοση του εκάστοτε μερίσματος στην ευρεία κοινωνική πλειοψηφία μπορεί να μην είναι πάντοτε λύση, αλλά αποτελεί σαφή επιβεβαίωση της αναδιανεμητικής πολιτικής και του κοινωνικού προσήμου που προτάσσει πάντοτε το Μέγαρο Μαξίμου και δεν προτίθενται να την αφήσουν κατά μέρος.

Αντιθέτως, η εντολή του Αλέξη Τσίπρα στους υπουργούς του είναι σε κάθε ευκαιρία και όπου παρουσιάζεται δημοσιονομικό περιθώριο να αποδίδεται το σχετικό μέρισμα στοχευμένα σε πληγείσες κοινωνικές ομάδες, όπως έκανε προχθές και η Έφη Αχτσιόγλου παραχωρώντας κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή εφάπαξ επίδομα 400 ευρώ σε 55.000 νέους ανέργους ως 24 ετών, όταν διαπιστώθηκε ότι υπάρχει το σχετικό περιθώριο από τη θετική πορεία των εσόδων του ΟΑΕΔ.