Ζούμε σε παγκόσμιο επίπεδο μια περίοδο μετάβασης σε κάτι νέο, το οποίο δεν μπορούμε ακόμη να προσδιορίσουμε.
Υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι αυτό το νέο μπορεί να είναι καλό, όπως άλλωστε υπάρχουν εξ ίσου σοβαρές ενδείξεις ότι μπορεί να είναι κακό.
Το μόνο που πραγματικά γνωρίζουμε είναι ότι συντελούνται ανατρεπτικές αλλαγές στις κοινωνίες, στην τεχνολογία, στην οικονομία, στον ίδιο τον πλανήτη που οδηγούν εκ των πραγμάτων στην αναθεώρηση όλων των αξιών.
Η συνειδητοποίηση αυτών των κατακλυσμιαίων ανατροπών είναι ιδιαίτερα αισθητή στη Δύση.
Η συνεχώς διευρυνόμενη σύγχυση, η ανάδυση νέων πόλων οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής ισχύος, οι αλλεπάλληλες εκφάνσεις της «αραβικής άνοιξης» και οι αβεβαιότητες που τη συνοδεύουν, η επιστροφή ευρύτερων γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων, η γενικευμένη αίσθηση ότι το διεθνές χρηματο-οικονομικό σύστημα έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του, οι αλυσιδωτές κοινωνικές εκρήξεις, σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση των φαινομένων της κλιματικής αλλαγής και της μετανάστευσης, δημιουργούν ένα ασταθές περιβάλλον.
Είναι μάλλον σαφές πως έχουμε εισέλθει σε μια φάση μετάβασης σε ένα άλλο παγκόσμιο status quo.
Η κατεύθυνση του κόσμου δεν είναι ακόμη ευκρινής.
Δεν υπάρχει αξιόπιστη πρόβλεψη για το πότε και πώς θα ολοκληρωθεί αυτή η μετάβαση προς τη νέα κατάσταση πραγμάτων.
Σε ανάλογες περιστάσεις η ιστορική εμπειρία παραπέμπει σε τραγικές διαδικασίες.
Η παγκόσμια οικονομία είναι αντιμέτωπη με μια μείζονα κρίση αβεβαιότητας που έχει φέρει στην επιφάνεια όλα τα διαρθρωτικά προβλήματα του διεθνούς χρηματο-οικονομικού συστήματος.
Οι οικονομίες των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται στο χείλος της ύφεσης, ενώ η οικονομία της Ιαπωνίας υποφέρει από την διπλή πληγή του τεράστιου εσωτερικού χρέους και της Φουκουσίμα.
Η κρίση χρέους στην Ευρώπη απειλεί να παρασύρει τις αγορές σε μια επικίνδυνη περιδίνηση, ενώ ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας σε πρόσφατη έκθεσή του προειδοποίησε για απώλεια 40 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας την επόμενη διετία σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ρευστότητα των πραγμάτων καταγράφεται στους επίσημους πλέον προβληματισμούς για την επιβίωση της ευρωζώνης ή ακόμη της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είναι τόσο έντονη η ρευστότητα των πραγμάτων που ακουμπά ακόμη και το ΝΑΤΟ, το μόνο οργανισμό που λειτουργεί.
Η παρατεταμένη χρηματο-οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 έχει επηρεάσει την περίπλοκη ευρω-αμερικανική διελκυστίνδα ακόμη και στο επίπεδο της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Η γεωοικονομική ανασφάλεια μετατρέπεται σε γεωπολιτική.
Παρ΄ όλα αυτά, η ανθρωπότητα διαθέτει δύο σοβαρά πλεονεκτήματα, την κοινή γνώμη και την επικοινωνία, που μπορούν να λειτουργήσουν ανασχετικά όταν οι δυσμενείς εξελίξεις καθίστανται ανεξέλεγκτες.
Ο μετριοπαθής ορθολογισμός εξακολουθεί, παρά τις ανορθολογικές εκφάνσεις του συστήματος, να αποτελεί χαρακτηριστικό των ανθρώπων όλου του κόσμου και μάλιστα σε αντιδιαστολή με τον «εσχατολογικό ορθολογισμό» που ταυτίζεται με την απλούστευση και οδηγεί στον ολοκληρωτισμό και τη βία.
Συνεπώς, μπορούμε βάσιμα να ελπίζουμε στην διατήρηση και την εδραίωση της ειρήνης, αλλά και στη διάχυση της ευημερίας σε ολόκληρο τον πλανήτη…
Δύο ανάδελφοι λαοί στη δίνη της μετάβασης
Με ένα εντελώς αναπάντεχο τρόπο που παραπέμπει μάλλον σε κάποιο καπρίτσιο της ιστορίας, δύο μικροί και πανάρχαιοι λαοί που καθόρισαν την ιστορική εξέλιξη σε ένα μεγάλο τμήμα του πλανήτη κατά την αρχαιότητα, οι Έλληνες και οι Ισραηλίτες, βρίσκονται ξαφνικά στο επίκεντρο κοσμογονικών εξελίξεων.
Η Ελλάδα με τη μικρή της οικονομία που αποτελεί μόλις το 2% της ευρωζώνης, βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα της κρίσης χρέους των «17», με αποτέλεσμα μια ενδεχόμενη χρεοκοπία της να προδικάζει μια μείζονα παγκόσμια κρίση με αστάθμητες συνέπειες.
Το Ισραήλ μετά από τέσσερις πολέμους και δύο ιντιφάντα, είναι υποχρεωμένο σήμερα να αντιμετωπίσει νέες αβεβαιότητες και προκλήσεις που αφορούν την ασφάλεια και την προοπτική του, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται πλέον και η πυρηνική απειλή.
Οι Έλληνες και οι Ισραηλινοί, παρά τον σκεπτικισμό και τις χρόνιες μεταξύ τους δυσπιστίες, βρέθηκαν ξαφνικά πολύ κοντά.
Μια συγκυρία ανεξάρτητων γεγονότων συνέβαλαν σε αυτό.
Από τη μια, η προκλητική στάση της Τουρκίας έναντι του Ισραήλ, κατέληξε στη μετατροπή της μεταξύ τους συμμαχίας σε απροκάλυπτη εχθρότητα.
Έτσι, το Ισραήλ αναζήτησε επιχειρησιακό αμυντικό βάθος και στήριξη στην Ελλάδα που ούτως ή άλλως δέχεται χρόνιες προκλήσεις από την Τουρκία.
Από την άλλη, η ωμή παρέμβαση της Άγκυρας στα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και συγκεκριμένα, την συνεκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων που βρίσκονται στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη με το Ισραήλ, ενεργοποίησε το παρακοιμώμενο κοινό αμυντικό δόγμα Ελλάδας-Κύπρου.
Με αυτό τον τρόπο αναδείχθηκε ο νέος αμυντικός άξονας Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.
Αυτή είναι μία νέα κατάσταση που προέκυψε από τις περιστάσεις και η οποία εκτιμάται ότι πρέπει να εδραιωθεί ψυχολογικά και οργανωτικά, αλλά και να αποκτήσει το βάθος εκείνο με το οποίο θα υπερβεί τον ευκαιριακό της χαρακτήρα και θα την καταστήσει ιστορική δυναμική η οποία και θα καθορίσει τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.
Δύο λαοί της νεωτερικότητας
Κάπως έτσι, με αυτόν τον απρόβλεπτο τρόπο, οι δύο ανάδελφοι λαοί, οι Έλληνες και οι Εβραίοι ξανασυναντούνται στην ιστορία φέρνοντας μαζί τους τις απίστευτες και μοναδικές τους ιστορικές εμπειρίες.
Στους δύο αυτούς λαούς που έλαμψαν στην αρχαιότητα, η ιστορία επεφύλαξε μια δραματική πορεία μέσα στους αιώνες και η οποία χαρακτηρίστηκε από κατακτήσεις, κακουχίες, διωγμούς, εκπατρισμούς, καταστροφές, γενοκτονίες, φθόνο και μίσος.
Η Κόλαση της Βιέννης, η Νύχτα των Κρυστάλλων, η Εξέγερση στο γκέτο της Βαρσοβίας, οι Θεσσαλονικείς Εβραίοι στα κρεματόρια του Άουσβιτς, η γενοκτονία των Ποντίων, η Μικρασιατική καταστροφή, το πογκρόμ του 1955 στην Κωνσταντινούπολη, ο Αττίλας Ι και ΙΙ στην Κύπρο είναι μερικές από τις ανεξίτηλες πληγές που ο χρόνος δεν σβήνει.
Κανονικά, οι δύο αυτοί λαοί, θα έπρεπε να είχαν εξαφανιστεί από το πρόσωπο της ιστορίας.
Τόσοι και τόσοι ισχυροί το επεδίωξαν από φθόνο και πλέγμα με όλα τα μέσα.
Κι όμως, οι Έλληνες και οι Εβραίοι επέζησαν κρατώντας την ταυτότητα και τη μοναδικότητά τους παρά τις αντιξοότητες και την «πανουργία της ιστορίας».
Και όχι μόνο επέζησαν, αλλά επέστρεψαν στην ιστορία μετά από απουσία χιλιετηρίδων ανατρέποντας κατεστημένες τάξεις πραγμάτων!…
Πρόκειται, χωρίς αμφιβολία, για δύο μοναδικές εξαιρέσεις στην ιστορία.
Η ελληνική Επανάσταση του 1821 ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και στην τάξη που είχε επιβάλει η Ιερά Συμμαχία καθώς και η συγκρότηση του νεοελληνικού κράτους στον ελλαδικό χώρο, όπως άλλωστε η δημιουργία του κράτους Ισραήλ το 1948 στους τόπους της βιβλικής κοιτίδας του ιουδαϊσμού από τους πιονιέρους του σιωνισμού που άρχισαν να εγκαθίστανται εκεί στις αρχές του 20ου αιώνα, αποτελούν παράδοξα της ανθρώπινης ιστορίας, δύο κορυφαίες στιγμές της νεωτερικότητας.
Έκτοτε και οι δύο λαοί έζησαν με συνεχείς πολέμους.
Ο φόρος του αίματος που έχουν καταβάλει για την ελευθερία τους και ο πόνος που έχουν βιώσει είναι εξουθενωτικός.
Είναι δύο λαοί που απεχθάνονται τον πόλεμο, γιατί γνωρίζουν καλύτερα από τους περισσότερους άλλους λαούς τη φρίκη του.
Έχουν και οι δύο, αποδεδειγμένα γενναίοι αυτοί λαοί, βαρεθεί να πολεμούν.
Όμως αυτό επουδενί δεν σημαίνει ούτε ότι έπαψαν να είναι γενναίοι, ούτε ότι αν χρειαστεί δεν θα ξαναπολεμήσουν.
Και αυτό το γνωρίζουν και οι φίλοι και οι εχθροί τους.
Το απέδειξαν οι Έλληνες στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλάζοντας, όπως παγκοσμίως έχει γίνει αποδεκτό, τον ρου του.
Το απέδειξαν οι Ισραηλινοί στους αλλεπάλληλους πολέμους που ακολούθησαν την ίδρυση του κράτους τους.
Οι Εβραίοι είναι ένας αξιοθαύμαστος λαός. Στη διασπορά, κατάφεραν παρά τους διωγμούς, τα βάσανα, τις προσβολές και τις ήττες να κρατήσουν την ταυτότητα και τη θρησκεία τους.
Οι δυσκολίες τους έκαναν σκληρούς, αποφασιστικούς, οργανωτικούς, πειθαρχημένους. Ιδιότητες που τους κράτησαν ενωμένους.
Σε όποια χώρα κι αν βρέθηκαν στις εκατονταετηρίδες της εξορίας τους από τον γενέθλιο τόπο τους εργάστηκαν σκληρά, πέτυχαν, έκαναν θαύματα, μεγαλούργησαν.
Στη σκέψη, στις επιστήμες, στην πολιτική, στην τέχνη, στη μουσική, στην τεχνολογία, το εμπόριο, την τραπεζική οι Εβραίοι παραθέτουν κορυφαία ονόματα.
Η συνεισφορά τους στον σύγχρονο πολιτισμό είναι εντυπωσιακή και καθοριστική. Όπου κι αν βρέθηκαν, ήταν ανοιχτοί στα νέα ρεύματα, στην πρόοδο, στις αλλαγές, στην προσαρμογή.
Δεν είναι καθόλου τυχαία η συγκρότηση των κιμπούτς το πρώτο μισό του 20ου αιώνα πάνω στις πιο προχωρημένες για την εποχή τους αρχές της ισότητας και της άμεσης δημοκρατίας, όπου τα μέλη της αγροτικής κοινότητας εργάζονταν εναλλακτικά σε όλες τις δουλειές, οι γυναίκες εργάζονταν όπως και οι άντρες, αναζητώντας την αυτοπραγμάτωσή τους και πέρα από την μητρότητα.
Είναι αυτοί που μετέτρεψαν την έρημο σε «Τοσκάνη»… Αυτοί που ανέπτυξαν τεχνολογίες, οργανώθηκαν καινοτομικά και εξελίχθηκαν.
Οι Έλληνες είναι επίσης ένας αξιοθαύμαστος λαός, ανοιχτός στις προκλήσεις, κοσμοπολίτης, γενναίος, με εκρηκτικά πνευματικά χαρίσματα, με χιλιάδες καταξιωμένους πανεπιστημιακούς και ερευνητές στα πανεπιστήμια της Αμερικής και της Ευρώπης.
Όταν οι Έλληνες βρεθούν σε οργανωμένα συστήματα μεγαλουργούν, όπως επίσης και όταν βρίσκονται στο περιβάλλον του ελεύθερου ανταγωνισμού, όπως καταδεικνύει η πρωτοπορία τους στην εμπορική ναυτιλία.
Αν και η χώρα καταληστεύτηκε από τα μεγάλα εγχώρια και ξένα συμφέροντα, πέτυχε να γίνει δεκτή στην ευρωζώνη και να οργανώσει άψογους και ασφαλείς Ολυμπιακούς Αγώνες το 2004.
Σήμερα οι Έλληνες είναι αντιμέτωποι με τα λάθη και την ανεπάρκεια των ηγεσιών τους. Στην ουσία είναι σε μια ιδιότυπη μετανεωτερική «εμπόλεμη» κατάσταση. Δεν έχουν παρά να ακολουθήσουν το οργανωτικό πρότυπο του Ισραήλ, από το οποίο έχουν πολλά να διδαχθούν και να πάρουν.
Οι Έλληνες και οι Εβραίοι είναι δυο ιδιαίτεροι λαοί.
Μετρούν με τη διασπορά 16 εκατομμύρια περίπου έκαστος και διακατέχονται από μια εντυπωσιακή δύναμη επιβίωσης. Η ζωτικότητά τους είναι μοναδική. Οι αρετές τους είναι ισχυρές και συμπληρωματικές, γεγονός που αναμφίβολα διευρύνει σημαντικά την αποτελεσματικότητά τους σε κοινές δραστηριότητες και επιχειρήσεις.
Η γενναιότητα των δύο λαών είναι ιστορικά καταγεγραμμένη, όπως άλλωστε και η πολεμική τους αποτελεσματικότητα. Η οργανωτική δεινότητα και η πειθαρχία των Ισραηλινών μπορεί να αποτελέσει ένα ακατανίκητο κράμα με την επιτηδειότητα και την αποτελεσματικότητα των Ελλήνων σε χαοτικά περιβάλλοντα.
Αυτοί οι δύο υπερήφανοι λαοί, με τις γαλανόλευκες σημαίες τους που φέρουν τα θρησκευτικά τους σύμβολα, δεν μπορούν πια να ηττηθούν.
Οι νέες γεωπολιτικές και γεωοικονομικές συνθήκες
Η ανατολική λεκάνη της Μεσογείου αποτελούσε πάντα ένα ιδιαίτερης βαρύτητας γεωπολιτικό πεδίο που επηρέαζε ιστορικά την Ευρώπη, τη Ρωσία, μέχρι την κεντρική Ασία, τον Ινδικό Ωκεανό και το Κέρας της Αφρικής.
Η ανακάλυψη των ενεργειακών πόρων στην αραβική χερσόνησο στα τέλη του 19ου αιώνα ανέδειξε την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου σε μείζονα γεωοικονομικό χώρο που καθόρισε και εξακολουθεί να καθορίζει τις γεωπολιτικές εξελίξεις μέχρι σήμερα.
Από την «Συνάντηση της Μάλτας» Μπους-Γκορμπατσόφ το 1989 και μετά τα πράγματα μοιάζουν να αλλάζουν, συνήθως με αργό ρυθμό, ενίοτε όμως και ιδιαίτερα γρήγορα, όπως τώρα.
Οι νέες ενεργειακές πιθανότητες που ανέδειξε η τεχνολογία των δορυφόρων έρχονται όχι μόνο να αναδιατάξουν την γεωοικονομική σημασία της περιοχής, αλλά και να ανατρέψουν το γεωπολιτικό status. Κι αυτό γιατί συντελούνται παράλληλα μείζονες αλλαγές που ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί.
Η Συνθήκη Σένγκεν, η κατάρρευση των καθεστώτων της Τυνησίας, της Λιβύης και της Αιγύπτου που πυροδότησε κοινωνικές εξεγέρσεις από την Υεμένη μέχρι τη Συρία, η ισορροπία τρόμου στο Ιράκ, στο Λίβανο, το Κουρδικό και το Παλαιστινιακό, η βεβαιότητα πως το Ιράν θα αποκτήσει σύντομα πυρηνική βόμβα, η αντιπαλότητα Τουρκίας-Ισραήλ, Τουρκίας- Κύπρου και Τουρκίας-Ελλάδας, η ρευστότητα στο Κόσοβο αποτελούν ένα πολύ ευρύ και ιδιαίτερα εύφλεκτο πεδίο εντάσεων.
Η πρόθεση των ΗΠΑ να αποσυρθούν από το Ιράκ και το Αφγανιστάν, η αλλαγή της αμερικανικής αντίληψης για το καθεστώς Ερντογάν, ο φόβος μετατροπής της «αραβικής άνοιξης» σε «χειμώνα», η διεθνής αμηχανία στη διαχείριση της υπόθεσης της Συρίας, το μέγα ερώτημα του Ιράν και δεκάδες άλλοι παράμετροι απασχολούν τους πάντες, ιδιαίτερα δε τη Δύση.
Ο αναδυόμενος άξονας Αθήνας-Λευκωσίας, Τελ Αβιβ και ο υπό ανάδυση άξονας Τελ Αβιβ, Κουρδιστάν, Αρμενίας μπορεί να εγγυηθούν την ασφάλεια των δυτικών συμφερόντων στις συνθήκες που δημιουργούν οι νέες ισορροπίες που διαμορφώνονται στην ευρύτερη περιοχή.
Οι παραδοσιακά καλές σχέσεις της Ελλάδας με τις αραβικές χώρες, το μη απειλητικό της μέγεθος, το γεγονός ότι είναι μέλος των δυτικών θεσμών (ΝΑΤΟ, ΕΕ, ΟΑΣΕ κλπ) παρέχει στην Ελλάδα την δυνατότητα να παίξει ένα ιδιαίτερο σταθεροποιητικό ρόλο και να εγγυηθεί ισορροπίες.
Η μεγάλη ιδέα του Γιάννη Συλλάνταβου
Σε ανύποπτο χρόνο, στις 12 Δεκεμβρίου 1974, ένας ιδιαίτερος Έλληνας, ο Γιάννης Γ. Συλλάνταβος, συνέλαβε την ιδέα μιας «Ιεράς Συμμαχίας» μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ και δημοσίευσε την διακήρυξή του για μια «πολιτιστική, οικονομική, αμυντική και ανθρωπιστική συνάντηση» των δύο λαών.
Ο Συλλάνταβος, που παρομοιάζει τους δύο λαούς ως «δύο νησίδες στον ταραγμένο ωκεανό της ανθρωπότητας» θεωρεί ότι «η μόνη ελπίς των είναι η ιδεατή γέφυρα για μια από κοινού πορεία σε ένα κοινό μέλλον».
Το όραμα του Συλλάνταβου δεν είναι εθνικιστικό, ούτε αμυντικό. Είναι όραμα πανανθρώπινο, γιατί πιστεύει ότι οι δύο λαοί μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στην υπέρβαση των προβλημάτων του δοκιμαζόμενου πολιτισμού της ανθρωπότητας.
Θεωρεί ότι η συνάντηση των δύο λαών πρέπει να συντελεστεί κυρίως στον πνευματικό τομέα, μέσα από τις αναφορές στους Έλληνες κλασικούς και στη Βίβλο, με τη δημιουργία Ακαδημιών Ανθρωπιστικής Επιμόρφωσης.
Παράλληλα, η «συνάντηση» πρέπει να γίνει και στον εμπορικό τομέα, όπου το Ισραήλ έχει οργανωμένη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές.
Κρίσιμο ρόλο μπορούν να παίξουν οι ομογενείς της διασποράς των δύο λαών.
Εκτιμά ως θεμελιώδη την αμυντική συνεργασία, αλλά θεωρεί ιδιαίτερα κρίσιμη την «κοινωνική συνάντηση» των δύο λαών για την εδραίωση της συμμαχίας, «χωρίς να αλλοιώσουν τα εθνικά τους χαρακτηριστικά», ώστε να αποτελέσουν μία «απρόσβλητο δύναμη σε όλους τους τομείς από κάθε εχθρική βλέψη».
Η δημιουργία μιας νέας δυναμικής
Είναι λοιπόν σκόπιμο για πολιτισμικούς, γεωπολιτικούς και γεωοικονομικούς λόγους να αρθεί η δυσπιστία και να οικοδομηθεί η αλληλοκατανόηση των δύο λαών με στόχο την δημιουργία εμπιστοσύνης πάνω στην οποία θα εδραιωθεί η στρατηγική τους συνεργασία.
Η πύκνωση του χρόνου που επιτρέπει η σύγχρονη τεχνολογία και οι επιστήμες της επικοινωνίας, μπορεί να επιταχύνει την κατάκτηση αυτών των στοχεύσεων πολύ ταχύτερα από ότι στο παρελθόν.
Η οικοδόμηση και η εμβάθυνση σχέσεων πάνω στον καμβά πολιτισμός – τεχνολογία –ιατρική – ανάπτυξη προβλέπεται γόνιμη και πρέπει να προχωρήσει ανεξάρτητα από το πολιτικό πεδίο. Παρ΄ όλα αυτά δεν επαρκεί. Τα τέσσερα αυτά πεδία είναι μεν γόνιμα και απολύτως αναγκαία για τη δημιουργία ουσιαστικών δεσμών, αλλά το πολιτικό πεδίο είναι το κλειδί για την επίτευξη της εμπιστοσύνης με τους όρους που προαναφέρθηκαν. Αυτό είναι εφικτό, ιδιαίτερα σε ένα κόσμο που αλλάζει και οι αξίες αναθεωρούνται .
Η ελληνική ναυτιλία και η ισχύς του εβραϊκού στοιχείου στον χρηματο-οικονομικό τομέα, η ύπαρξη μεγάλης διασποράς των δύο λαών σε όλο τον κόσμο, σε συνδυασμό με την τεχνολογική πρωτοπορία του Ισραήλ και το υψηλό επιστημονικό και τεχνικό δυναμικό που διαθέτει η Ελλάδα σε όλο τον κόσμο μπορεί να αποτελέσει το ιστό μιας παγκόσμιας δικτύωσης υψηλής αποτελεσματικότητας.
Τα οφέλη από τέτοιες συμπράξεις είναι ανυπολογίστου αξίας και μπορούν να δημιουργήσουν μια νέα δυναμική που να υπερβαίνει κατά πολύ τα αμοιβαία οφέλη των δύο χωρών.
Μέτρα Οικοδόμησης Κοινωνικής Εμπιστοσύνης (ΜΟΚΕ)
Η αμυντική και η οικονομική συνεργασία Ελλήνων και Ισραηλινών είναι σημαντικές και αναγκαίες, αλλά αν δεν βασιστεί σε μια βαθειά πολιτισμική και κοινωνική αλληλοκατανόηση και δεν περιβληθεί με μια ειλικρινή κοινωνική εμπιστοσύνη, τότε, θα παραμείνει ευκαιριακή και δεν θα εδραιωθεί.
Αντίθετα, τα αποτελέσματα αυτής της στρατηγικής συνεννόησης και συνεργασίας στον αμυντικό, διπλωματικό και οικονομικό τομέα θα αυξάνονται με εκθετικό τρόπο εφόσον επιχειρηθεί η εμβάθυνση αυτής της σύμπραξης.
Οι δύο λαοί θα ήταν σκόπιμο να «ερωτευτούν» ο ένας τον άλλο, να ανακαλύψουν αλλήλους και να δεθούν με ισχυρούς και ειλικρινείς κοινωνικούς δεσμούς.
Για να συμβεί αυτό και επειδή οι συνθήκες το επιβάλλουν, για την επιτάχυνση του κοινωνικού συντονισμού, πρέπει να ξεκαθαρίσουν έννοιες και οι ιστορικές παρεξηγήσεις, όπως για παράδειγμα η έννοια του σιωνισμού.
Η εβραϊκότητα συνήθως προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα στην ελληνική κοινή γνώμη που κινούνται μεταξύ ανθρωπιάς και οργής, θαυμασμού και φθόνου, κατανόησης και δυσπιστίας και τα οποία τελικά καταλήγουν στην ακινησία.
Η εβραϊκότητα επιβαρύνεται συχνά και από τον τρόπο που αντιμετωπίζει του Ισραηλινού κράτους έναντι των Παλαιστινίων. Υπάρχει μια καχυποψία που αποδίδεται στην ενστάλαξη μιας απροσδιόριστης εθνικής φοβίας από συντηρητικούς κύκλους και πρέπει να διασκεδαστεί.
Η στρατηγική προσέγγιση των δύο λαών πρέπει να γίνει με όρους σύγχρονους και δημιουργικούς, πέρα από το ολοκαύτωμα και τις ευκαιριακές συμπλεύσεις.
Γι΄ αυτό και πρέπει να υπάρξει μια συστηματική προσπάθεια, με όραμα και σχεδιασμό, της προσέγγισης των δύο λαών με Μέτρα Οικοδόμησης Κοινωνικής και Πολιτισμικής Εμπιστοσύνης (ΜΟΚΠΕ).
Τα επιτεύγματα του Ισραήλ, στρατιωτικά, πολιτικά, κοινωνικά, τεχνολογικά, ιατρικά, αλλά και στη λογοτεχνία και τις τέχνες πρέπει να γίνουν ευρέως γνωστά στην Ελλάδα μέσω μιας συστηματικής και αντικειμενικής πληροφόρησης.
Μαζικά ταξίδια γνωριμίας, τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ, συστηματικές πολιτιστικές ανταλλαγές (μουσική, χορός, θέατρο, σινεμά, εικαστικά) μπορούν να συμβάλουν στην εμβάθυνση της γνωριμίας των δύο λαών και στην αλληλοκατανόηση.
Το Μεσανατολικό, για το οποίο οι Έλληνες έχουν μονομερή πληροφόρηση, πρέπει να τεθεί στις πραγματικές του διαστάσεις.
Η αλληλογνωριμία των δύο λαών και των δυνατοτήτων τους πρέπει να διερευνηθούν μέσα από συνέδρια, την επιστημονική και ερευνητική συνεργασία και τη μεταφορά τεχνογνωσίας.
Καθοριστικό ρόλο όμως θα παίξουν παράλληλα με όλα αυτά η συστηματική συνεργασία στον οικονομικό, χρηματο-οικονομικό και επιχειρηματικό τομέα των δύο χωρών.
Για μια υψηλή στρατηγική
Η στρατηγική συνεργασία της Ελλάδας με το Ισραήλ πρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά μιας υψηλής στρατηγικής που θα υπερβαίνει τα ευκαιριακά αμοιβαία συμφέροντα και θα έχει βάθος και προοπτική.
Η Ελλάδα έχει πολλά να κερδίσει από μια τέτοια στρατηγική συνεργασία, παρά την ύπαρξη ορισμένων κινδύνων. Το αντίστοιχο ισχύει και για το Ισραήλ. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο η Ελλάδα έχει μια σημαντική δυνατότητα, να γίνει ο εισηγητής του Ισραήλ στους κορυφαίους δυτικούς θεσμούς, όπως το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το Ινστιτούτο Ελληνο-Ισραηλινής Συνεργασίας (ΙΝΕΛΙΣ -GICI) προσδοκά να παίξει το ρόλο του καταλύτη για την επίτευξη αυτής της δημιουργικής σύμπραξης Ελλήνων και Ισραηλινών και να δημιουργήσει ένα εργαλείο του ιδιωτικού τομέα για την επίτευξή της μέσα από κοινωφελείς δραστηριότητες στις επιστήμες και την τεχνολογία, τις επιχειρήσεις, το εμπόριο, την ιατρική, την έρευνα, την εκπαίδευση, την επιμόρφωση, τις τέχνες και τον πολιτισμό.