Η ταινία “Ζ” διδάσκεται στα γαλλικά σχολεία

– Τι ήταν ο Λαμπράκης, με ρώτησε η ανιψιά.

Η ανιψιά μου είχε έρθει ένα χρόνο πριν, από το Άμστερνταμ στην Αθήνα. Μεταπήδησε από το Ευρωπαϊκό Λύκειο της Ολλανδίας στο LFH (Lycée Français Hellénique) της Αθήνας, το Γαλλικό Λύκειο στην Αγία Παρασκευή, για να πάρει το bac, το απολυτήριο λυκείου δηλαδή και να ξεκινήσει σπουδές σε γαλλικό πανεπιστήμιο.

– Και που έχεις ακούσει εσύ για τον Λαμπράκη της απάντησα;
– Έχουμε μάθημα στα νεοελληνικά την ταινία “Ζήτα” του Γαβρά μου είπε. Και η καθηγήτρια μάς ζήτησε να κάνουμε μια εργασία πάνω στην προσωπικότητά του Λαμπράκη.

Ξεκίνησα να της εξηγώ την εποχή εκείνη και με έκπληξη διαπίστωσα ότι στο σχολείο είχαν ήδη ασχοληθεί με την Μάχη της Αθήνας, τον ελληνικό εμφύλιο, την δεκαετία του ‘50, το νόμπελ του Γιάννη Σεφέρη, την δικτατορία. Ναι, στην ύλη του μαθήματος των νεοελληνικών του γαλλικού λυκείου για τα παιδιά που ακολουθούν το γαλλικό σύστημα παιδείας διδάσκεται η μεταπολεμική μας ιστορία. Κάτι που το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν έχει τολμήσει ακόμη.

Αν ρωτήσεις έναν Έλληνα έφηβο, ηλικίας 17 ετών, τι ήταν ο Λαμπράκης, το πιθανότερο θα είναι να ψάχνει στο youtube να δει αν συμμετείχε στα βραβεία MAD. Και αν σου απαντήσει, θα έχει προφανώς την πληροφόρηση από το σπίτι με όλα τα συμπαραμαρτυρούντα της οικογενειακής ιδεοληψίας. Ή ίσως και να έπεσε σε κάποια ανάρτηση στο facebook και κάτι μπορεί να διάβασε βιαστικά.

Δυστυχώς, ενώ ως λαός εφηύραμε την ιστορία -Πελοποννησιακοί Πόλεμοι του Θουκυδίδη-, είμαστε από τους λαούς στην Ευρώπη που δεν τολμάμε να αγγίξουμε την νεότατη ιστορία μας.

Ίσως γιατί ποτέ δεν συζητήσαμε ουσιαστικά τις αιτίες και τις πληγές του εμφυλίου πολέμου. Ίσως γιατί δεν μπορούμε να αποστασιοποιηθούμε από τα ιστορικά γεγονότα και να τα δούμε όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά.

Πολλά τα ίσως, αλλά για μένα η άρνηση αυτή παράγει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα: η απουσία διδασκαλίας της πρόσφατης ιστορίας μας στην εκπαίδευσή μας αφήνει τις επερχόμενες γενιές με τεράστια κενά συλλογικής μνήμης.

Και βέβαια, το ερώτημα μου είναι από που και πως καλύπτονται αυτά τα κενά. Από πρότυπα και ιστορίες άλλων χωρών; Από τα σελοφάν προγράμματα της εγχώριας τηλεοπτικής αγοράς; Από επιτήδειους που χειραγωγούν την ιστορία μέσα από τα δικά τους φίλτρα;

Η απάντηση ανήκει στην ελληνική ακαδημαϊκή και εκπαιδευτική κοινότητα. Μόνο που 70 χρόνια μετά το τέλος του εμφυλίου και 50 χρόνια μετά την δολοφονία Λαμπράκη, η ελληνική ακαδημαϊκή και εκπαιδευτική κοινότητα δεν αποφασίζει να βάλει το δάκτυλο από των ήλων.

Και όσο δεν προχωρά σε αποφασιστικές προτάσεις για την αντικειμενική ανάγνωση της μεταπολεμικής μας ιστορίας, τόσο δεν θα μπορούμε να ξεφύγουμε από τις συλλογικές αγκυλώσεις μας, που αναπαράγουν τη γνώριμη μιζέρια μας.